БББ кестесі
Білгенім
|
Білдім
|
Білгім келеді
|
|
|
|
|
Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.
|
Бағалау
5 минут
Кері байланыс
3 минут
|
Рефлексия.
Кері байланыс.
Барлық ақпаратты өзіммен бірге әкетемін
Әлі қорыту үстіндемін
Мен үшін артық мәлімет
|
Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.
|
Қосымша ақпарат
|
Саралау – Сіз қосымша
көмек көрсетуді қалай
жоспарлайсыз? Сіз
қабілеті жоғары
оқушыларға тапсырманы
күрделендіруді қалай
жоспарлайсыз?
|
Бағалау - Оқушылардың
үйренгенін тексеруді
қалай жоспарлайсыз?
|
Пəнаралық байланыс
Қауіпсіздік жəне еңбекті
қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы
байланыс
|
Рефлексия
Сабақ / оқу
мақсаттары
шынайы ма?
Бүгін оқушылар
не білді?
Сыныптағы ахуал
қандай болды?
Мен жоспарлаған
саралау шаралары
тиімді болды ма?
Мен берілген
уақыт ішінде
үлгердім бе? Мен
өз жоспарыма
қандай түзетулер
енгіздім жəне
неліктен?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.
Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес
келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:2:
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды
жетілдіруге көмектесетін не білдім?
|
|
Мұғалімнің аты-жөні: Күні:
|
СЫНЫП: 8
|
Қатысқан оқушылар саны:
|
Қатыспаған оқушылар саны:
|
Сабақтың тақырыбы:
|
Ядролық реакциялар
|
Сабақ негізделген оқу мақсаттары
|
9.6.1.11 ядролық реакцияның теңдеуін шешуде зарядтық және массалық сандардың сақталу заңын қолдану
|
Сабақ нәтижесі:
|
Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Радиактивті ыдырау заңын табиғи радиактивтікті екенін біледі.
.Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Ядролық реакцияларды, жасанды радиактивтікті түсінеді
Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:
ядролық реакциялар туралы соның ішінде термоядролық реакциялар туралы, термоядролық синтез туралы түсінік беру, радиактивті сәулелерден қорғану мәселелері туралы ақпарат алады
|
Бағалау критерийі
|
Табиғи радиактивтік ß сәулелерінің мазмұнын біледі, түсінеді. Ядролық реакциялардағы энергияның түрленуін біледі.
Ядролық реакциялардың сақталу заңдарын ажырата алады.
Жасанды радиактивтікті кім ашқанын біледі.
Ядролық реакциялардағы энергияның түрленуінің пайда болу жолдарын біледі және іс жүзінде дәлелдей алады.
|
Тілдік құзіреттілік
|
Сабақ барысында қолданылатын сөздермен жұмыс жасау
Ядролық реакция- қысқаша А(а,b)В депжазылады.
Ядролықреакцияныңэнергетикалықшығуы-бөлшектер мен ядролардыңреакцияғатүскенгедейінгіжәнереакцияданкейінгітыныштықэнергияларыныңайырымы.
Экзотермалық реакция-ядролық реакция кезіндегікинетикалықэнергиялардыңөзгеруіреакцияғақатысқанбөлшектер мен ядролардыңтыныштықэнергияларыныңөзгерісінетең.
|
Құндылықтарды дарыту
|
Құрметтеу: оқушылардың топтық және өз бетімен жұмыс жасау дағдыларын жетілдіре отырып, бір-біріне құрметпен қарауға шақыру;
Тәрбие: ата-ана қадірін, отбасы қадірін түсіну.
|
АКТ-ны қолдану
|
Интербелсенді тақта
|
Пәнаралық байланыс
|
Математика, қазақ тілі.
|
Алдыңғы оқу
|
Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу
|
Сабақтың жоспары
|
Жоспарланғануақыт
|
Сабақ барысы :
|
Бағалау түрлері
|
Басталуы
5 минут
|
Сәлемдесу.
Топқа бөлемін : «Билеттер арқылы» топқа бөлінеді. Оқушыларды кассадан билеттер алып, 1,2,3 вагондарға бөлініп отрады.
Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би
Сынып реттілігін қадағалау.
Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.
«І. «Миға шабуыл» Үй жұмысын қайталау Сұрақ жауап
Атомдық сәуле шығару дегеніміз не?
Спектр қалай пайда болады?
Кез-келген денені қыздыру арқылы сәуле шығаруға болады ма?
Шығару және жұтылу спектрін салыстыр?
Спектрді қолдану идеясы неге негізделген?
Спектрді білу біз үшін маңызы қаншама?
Құралдар көру арқылы тақырыпты ашу.
Алдарыңдағы құралдар туралы не білесіңдер?Олар қайда қолданылады?
Мұғалім жаңа сабақтың тақырыбын айтады.
|
1-топ:
«Бақыт» вагоны
2-топ:
«Сүйіспеншілік» вагоны
3-топ:
«Жарқын өмір» вагоны
«Қызыл гүлім-ай» би билету.
|
Жаңа білім
10 минут
|
Білу және түсіну
«Жариялау» әдісі
Жеңіл элементтерді (сутегі, гелий, литий т.б.) жүздеген миллион градусқа дейін қыздырғанда, олардың бейтарап атомдары тұтастығын жойып, ядролар мен электрондарға ыдырайды. Нәтижесінде оң зарядты ядролардан, теріс зарядты электрондардан тұратын ерекше орта – жоғары температуралық плазма пайда болады. Мұндай плазмада ядролар кулондық тебіліс бөгетін (барьерін) жеңе алатын кинетикалық энергияға ие болады:
Мұндағы 𝓀 – Больцман тұрақтысы, Т – плазманың температурасы, m және – бөлшектің массасы мен жылдамдығы.
Миллиондаған градус температурада жүзеге асатын ядролық бірігу реакциясы термоядролық реакция немесе термоядролық синтез деп аталады.
Жер бетінде алғаш рет термоядролық реакциялар 1950 жылдардың басында Қазақстанда ( Семей полигоны) сутегі бомбасын жару арқылы жүзеге асырылды. Қолдан басқарылатын термоядролық реакцияларды іске асыру зор қиындықтарға кезікті. Оларды жүзеге асыру үшін негізгі үш мәселені шешу керек.
Біріншіден, сутегі газын қыздыру арқылы ыстық плазманың температурасын ондаған миллион градусқа көтеру қажет.
Екіншіден, термоядролық реакцияны тұтандыру үшін ыстық плазманы суытпай, белгілі бір көлемде кем дегенде с ұстап тұру қажет.
Үшіншіден, термоядролық реакция қарқынды жүріп, энергия шығымы қажетінше мол болуы үшін ыстық плазмадағы дейтерий ядроларының тығыздығы белгілі бір шамадан кем болмауы тиіс, яғни 1 көлемде бөлшек болуы керек.
|
Оқулық,
мәтіндер.
|
Ортасы
10 минут
|
Қолдану
Топтық жұмыс.«Өкіл» әдісі.
1-топ.
Ядролық реакция кезінде сақталу заңдарының орындалуын анықтау. Есептер шығару.
2-топ.
Ядролық реакцияның өту механизмін реакцияның жүзеге асырылуы.
Есептер шығару
3-топ.
Жасанды радиактивтіктің алынуы.
Жұптық жұмыс
№1. Төменде көрсетілген ядролардың бірігу реакциясында қанша энергия босап шығады?
№2.Мына термоядролық реакцияда қанша энергия босайды?
«Кім тапқыр» Жеке жұмыс
Ядролық реакциялар дегеніміз не?
Ядролық реакциялардың химиялық реакциялардан айырмашылығы қандай?
Табиғи және жасанды радиоактивті ыдырау дегеніміз не?
α – ыдырау дегеніміз не?
ß- – ыдырау дегеніміз не?
ß+– ыдырау дегеніміз не?
Ядроға электрон қосып алу дегеніміз не?
Радиоизотоптар дегеніміз не?
Радиациялық сәулелер қай жерде және қандай мақсатта қолданылады? .
|
Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер
Топтық жұмысқа арналған ресурстар
|
Аяқталуы
Сабақты бекіту
10 минут
|
Ой қорытыу Қорытынды.
1) Заттың қандай күйін плазма дейміз?
2) Термоядролық реакциялар дегеніміз қандай реакциялар?
3) Күн 1с ішінде қанша энергия өндіреді?
4) Радиоизотоптар дегеніміз не және олар қалай алынады?
5) Радиациялық сәулелердің қауіптілігін қалай түсіндіреміз?
БББ кестесі
Білгенім
|
Білдім
|
Білгім келеді
|
|
|
|
Рефлекция
«Бес саусақ» әдісі
|
Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады.
|
Бағалау
5 минут
Кері байланыс
3 минут
|
«Білім қоржыны» кері байланыс
|
Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.
|
Достарыңызбен бөлісу: |