Сабақтың тақырыбы: Мәтіндегі ой бөліктері Сабақтың мақсаты

Шығар – туынды етістік, шық – түбірі, -ар – етістіктен етістік тудырушы немесе сөз түрлендіруші жұрнақ.

...

195-жаттығу. Етістіктерді тауып, түбір мен қосымшаны ажыратыңдар. Айтпай – айт – түбір, -па – болымсыз етістіктің жұрнағы, -й – етістіктен етістік тудырушы немесе сөз түрлендіруші жұрнақ.

Алатын – ал – түбір, етістік, -а – етістіктен етістік тудырушы немесе сөз түрлендіруші жұрнақ, -тын – жіктік жалғауының 3 жағының жалғауы.

...

...

Босат – босатар күрес – күресе ауна – аунат домала – домалат

Ки – кигіз сыз – сыздыр аудар – аударыс секір – секірт

Сабақты бекіту.

• 
  Етістік дегеніміз не? заттың қимылын, іс-әрекетін, жай-күйін білдіретін сөз табы.
  
• 
  Қандай сұрақтарға жауап береді? Не қылды? Не істеді? Қайтті? Не істепті? Не істемек? Не қылған? Қайтпек? Қайтіпті?
  
• 
  Тұлғасына қарай қандай түрге жіктеледі? Негізгі және туынды.
  
• 
  Негізгі етістік дегеніміз не? Жеке тұрып сұраққа жауап бере алатын және өз алдына сөйлем мүшесі бола алатын толық мағыналы етістіктер. Кел, бар, айт, жүр, кес, шап, қал, т.б.
  
• 
  Туынды етістік дегеніміз не? басқа сөз таптарынан сөз тудырушы жұрнақ арқылы жасалатын етістіктер. Шегеле, аяқта, ойна, басқар, т.б.
  

1. 
   197-жаттығу. Төмендегі зат есімнен туынды етістік жасаңдар.
   
2. 
   Туынды етістіктері бар мақал-мәтел жазып келу.
   

арналған А.А.Қасымбек, А.К.Шыныбекова Арман-ПВ, 2015)

1. 
   Оқушылардың дара және күрделі етістіктер туралы білімдерін толықтыру.
   
2. 
   Теориялық материалды шығармашылықпен баяндауға баулу, ауызша-жазбаша сауатты талдауға машықтандыру.
   
3. 
   Көркем әдебиеттен тілдік материалды талдауға алынған мысалдар арқылы оқушылардың бойына танымдық, эстетикалық, адамгершілік қасиеттерді сіңіру.
   

1. 
   Ұйымдастыру кезеңі (психологиялық дайындық)
   
2. 
   Үй тапсырмасын тексеру.
   

• 
  Етістік дегеніміз не? Заттың қимылын, іс-әрекетін білдіретін сөз табы.
  
• 
  Етістік тұлғасына қарай нешеге бөлінеді? Екіге, негізгі және туынды.
  
• 
  Туынды етістік қандай жұрнақтар арқылы жасалады? –ла, -ле, -та, -те, -да, -де, -а, -е, -ай, -ей, -й, -ар, -ер, -р, т.б. Көгер, жасар, шегеле, тағала, парақта, молай, т.б.
  

• 
  197-жаттығуды оқытып, талдау.
  

3. 
   Жаңа сабақ.
   

4. 
   Оқулықпен жұмыс.
   

• 
  198-жаттығу. Етістіктерді құрамына қарай талдаңдар.
  

Әділ бол – күрделі етістік, сөйлемде баяндауыш қызметін атқарып тұр.

Болсаң, боласың – дара етістік, баяндауыш қызметін атқарып тұр.

Жек көреді – күрделі етістік, сөйлемде баяндауыш қызметін атқарып тұр.

• 
  199-жаттығу. Дара етістіктерді зат есіммен бірге тіркестіріп, көшіріп жазыңдар немесе сызба түрінде беріңдер.
  

Тау мен тасты жел бұзар,

Білім өседі, білім өшеді.

Сөз сыймайды, адам сыйлайды.

5. 
   Сабақты бекіту.
   

• 
  200-жаттығу. Дара, күрделі етістіктерді екі бағанға бөліп жазыңдар, қарамен берілген етістіктердің жұрнағын ажыратыңдар.
  

• 
  Етістік дегеніміз не?
  
• 
  Құрамына қарай етістік қалай жіктеледі? Дара және күрделі.
  
• 
  Күрделі етістіктерге мысал келтір. Жазып отыр, айтып қалды, бара жатыр, сәлем айтты, көмек етті, т.б.
  

6. 
   Үй тапсырмасы. 201, 202-жаттығулар. Берілген етістіктерді қатыстырып сөйлемдер құрастыру. Сөздерге толық морфологиялық талдау жасау.
   
7. 
   Бағалау.