Сабақтың тақырыбы: Сәндік қолданбалы өнер Сабақтың түрі: жаңа сабақ Сабақтың мақсаты
жүктеу/скачать 226,92 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сәндік қолданбалы өнер
- Олар
- Ағаш шеберлері
- Киізді
- Қазақтың ұлттық ою-өрнек түрлерінің алғашқы үлгілері
- Ұлттық ою-өрнек түрлері
- 2. Сабақтың тақырыбын түсіндіру
- 3. Оқушылардың өзіндік жұмыстары.
- 4. Сабақтың қорытындысы
- 5. Жұмыс орындарын жинау. Зооморфтық Өсімдік өрнектері Космогониялық Геометриялық
Ақтөбе қаласы
бойынша сабақ Благодар орта мектебінің Бейнелеу өнері пәнінің мұғалімі Амитова Рауза Әділгерейқызы 2012-2013 оқу жылы
өрнек салу арқылы қолды жаттықтырып оқушылардың шеберлігін ұштау.
дық, көрегендік қасиеттерін дамыту. Тәрбиелік: Эстетикалық тәрбие беру ұйымшылдыққа, еңбексүйгіш тікке тәрбиелеу. Жұмыс үстінде ұқыптылыққа, өзінің және өзгенің уақытын бағалауға үйрету.
Оқушылар үшін: жай қарындаштар, желім, қайшы,бисер, тоқыма жіптер, табиғи материалдар,түрлі-түсті қағаз . Сабақтың түрі: аралас Сабақтың әдісі: топпен жұмыс, сұрақ-жауап, әңгімелеу, демонстрациялау, қызығушылығын ояту, суретпен жұмыс. Пәнаралық байланыс: тарих, әдебиеттік оқу, музыка. Сабақтың өту барысы : 1. Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен амандасу, түгелдеу. - Топқа бөлу Бірінші топқа: Космогониялық Екінші топқа: Зооморфтық Үшінші топқа: Өсімдік бейнелі өрнектер Төртінші топқа: Геометриялық өрнектер Сабақтың барысы: Бүгінгі сабағымызда қазақ халқының қолөнер бұйымдарының тарихымен танысамыз. Қазақ халқының қолөнері өте ерте заманнан бастап дамыған. Халық іскерлік қолөнер негізінен үй кәсібі негізінен дамыған деп айта аламыз. Барлық уақытта халық шеберлері бұйымдардың тек қана пайдалы ғана емес, сонымен бірге сыртқы бейнесі сәнді болуына да көп мән берген. Тұрмыс заттарын жасап сәндеуде халық суретшілері сәндік өрнектің түрлі үлгісін ойлап тауып пайдаланды.
Сәндік қолданбалы өнер ою-өрнекті, темір өңдеу, ағаш өңдеу, өндіріс заттарын көркемдеп безендіруде пайдаланған. Қазақ қолөнерін төрт топтқа бөлген.
Ою-өрнек – өнердің ежелден келе жатқан озық үлгісі. Байқап отырсаңыз киіз, ағаш бұйымдарында көбінесе мүйіз өрнектерін қолданатынын көреміз. Сонымен бірге өрнек ою-өрнек элементтерінің ретімен қайталануына негізделген. Оюларға сүйсініп,қайран қалып тұрасың. Көре білсең түсініп, одан көп сыр ұғасың демекші қазақтың тарихын, өмірін өрнектер бойынша оқып білуге болады.
Ою- өрнек өнері ғасырлар бойы қазақ халқының бейнелеу өнерінің жеке түрі боп келеді. Үй ішінің тұрмысына қажетті заттарды, ұлттық киімдерді, бұйымдарды әшекейлеудегі негізгі мәнерлі өнер әдісі - ою-өрнек элементтерін меңгері болып табылады. Ою-өрнек сөзі өзінің нағыз мәнін толығымен аша алмайды, оның заңдылықтары тек өнерде ғана емес, табиғатта, ғылымда, техникада болғандықтан өрнектің мәнін өлшемсіз кең түрде ашуға болады. Жалпы, өрнек атауының мағынасына қарай мынадай топтарға жіктеуге болар еді.
Ай,күн, жұлдыздарға (космогониялық) – көк әлеміне байланысты өрнектер. Оларға «ай», «айшық», «жұлдызша», «күн нұры», «күн көзі», «күн сәулесі», «шыққан, батқан күн», «ай-таң», «ай-гүл», «ай таңба», «түнгі ай», «жұлдыз», «аққан жұлдыз», «үркер» секілді жұлдыздар жатады. Малға, малдың денесіне, ізіне байланысты өрнектер. Бұл оюдың негізін «қошқармүйіз» өрнегі қалайды. «Өркеш», «түйе табан», «түйе мойын», «қошқар мүйіз», «арқар мүйіз», «қырық мүйіз», «қос мүйіз», «сыңар мүйіз» т.б. Аңға байланысты өрнектер: «Бөріқұлақ», «түлкібас», «бөрікөз», «иттабан» т.б. Құрт-құмырсқаларға байланысты өрнектер: «алақұрт», «жылан», «құмырсқа», «көьелек», «шыбынқанат», «тышқан із». Құстарға байланысты өрнектер: «құсқанат», «қазтабан», «қазмойын», «құсмойын», «құс тұмсық», «қарға тұяқ» т.б. Өсімдік бейнелі өрнектер: «арпабас», «үш, бес.алты, сегіз, он екі жапырақты гүлдер», «гүл», «жетігүл», «жауқазын», «жапырақ», «шытырман» т.б. Қару-құралдарға байланысты өрнектер: «балта», «ебелек», «өрім-өрмек», «өткерме», «шарбақ», «түйме», «безгек», «нөр», «ожау», «қармақ», «қайнар», «желі» т.б. Геометриялық ою-өрнектер: «қос тұмарша», «балдақ», «омыртқа», «ирек», «тарақ», «қаңқа», «қос дөңгелек» және т.б. 2. Сабақтың тақырыбын түсіндіру: Ал енді бүгін танысқан ою-өрнектерімізді есімізге сақтап қалуымызға тырысайық . Төрт топқа бөлінген оқушылардың алдарына араласып жатқан ою-өрнектердің элементтерін талдап топқа бөлуін талап ету. Бірінші топқа: Космогониялық Екінші топқа: Зооморфтық Үшінші топқа: Өсімдік бейнелі өрнектер Төртінші топқа: Геометриялық өрнектер Топтап бөліп болғаннан кейін тақтаға сурет салу арқылы оқушыларға ою-өрнек элементтерінің түрлерін салып үйрету, қолдарын жаттықтыру. 3. Оқушылардың өзіндік жұмыстары. Біздің Қазақстанның алғашқы да атақты суретшіміз Әбілхан Қастеев «Өнерді қайдан үйрендің?» - деген сауалға: Таудың бұлағынан, Қойдың құлағынан, Апамның киізінен, Ешкінің мүйізінен, - деп жауап берген болатын. Сол сияқты «Апамның киізінен» деген сөзге зейін салып көрсек, ою-өрнекке қарап, оларды өзіміз бейнелеп біз де үлкен адам болатын шығармыз. Ол үшін (алдын ала бөліп отырғызылған) төрт топқа бір мағыналы тапсырма беріледі. -салып жатқан өрнектің пішімін анықтау - жобалау және үйлестіру жолдары - жұмыстарын аяқтау
Оқушылардың жұмыстарын көрме ұйымдастырып салыстыру арқылы бағалау. 5. Жұмыс орындарын жинау. Зооморфтық Өсімдік өрнектері Космогониялық Геометриялық  жүктеу/скачать 226,92 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|