Сабақтың тақырыбы: Тұйық етістік

Сыныбы: 6^б

Сабақтың тақырыбы: Тұйық етістік.

Сабақтың мақсаты: білімділік – тұйық етістікті меңгерту,түсінік қалыптастыру; дамытушылық – оқушыларға етістікті қайталата отырып,өткенді ұмытпауға дағдыландыру;тәрбиелік – жаттығу жұмыстары, мысалдар арқылы жаманнан жирненуге,жақсыдан үйренуге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Жаңа сабақты бекіту сабағы.

Сабақтың түрі: Дәстүрлі сабақ

Сабақта қолданылатын әдістер:

1)Сөздік әдіс (әңгіме,түсіндіру,кітаппен жұмыс)

2)Көрнекілік әдіс (таблица)

Сабақтың көрнекілігі: Анықтама жазылған таблица

Пәнаралық байланыс: әдебиет

Сабақтың барысы.

І.Ұйымдастыру. а) оқушылармен амандасу ә)сыныпты түгендеу б)барлық зейіндерін сабаққа аударуларын талап ету.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру

Жаттығулар жұмысын тексеру.

ІІІ. Жаңа сабақ

Зат есімдерше түрленіп,қимылдың,іс-әрекеттің атын білдіретін етістіктің ерекше түрін тұйық етістік дейміз. Тұйық етістік бір ғана –у жұрнағы арқылы жасалады. Тұйық етістік етістіктің негізгі және туынды түбіріне,етіс және болымсыз етістік тұлғаларына жалғанады. Мысалы: бар-у,барғызба-у,ойла-у, ойна-у,қысқар-у,басқар-у,желбіре-у.көгер-у,кел-у,келтірме-у,қуыл-у т.б.

Тұйық етістік әрі заттық,әрі қимылдық мағынада қолданылады.

274-жаттығу. Тұйық етістіктерді теріп жазып,түбірі мен қосымшасын ажыратыңдар.

Сыйламаушылық,сыйламау,ету,беру,сұрау.

275-жаттығу. Тұйық етістіктің астын сызып,сұрақ қойыңдар.

Атуға,үркітуге,сақтауды,кетуден,сақтау,ойлауында,пайымдауында,ұғынуына айыруына,көруден.

276-жаттығу. Мәтіннен тұйық етістікті табыңдар. Зат есім болатын тұйық етістікке мысал келтіріңдер.

Жаратудың,қайнату,балқыту,жібіту,қыздыру,жону,қашау,егеу,күйдіру.

277-жаттығу. Тұйық етістіктің қандай мағынада (заттық немесе қимылдық) жұмсалып тұрғанын көрсетіңдер.

Оқу,тоқу,білу,болу,қызығу,қызғану,мақтау,мақтану.

V.Сабақты қорытындылау .

1)Тұйық етістік дегеніміз не?

2)Тұйық етістік жұрнағы қандай?

3)Заттық мағына мен қимылдық мағынаның айырмашылығы қандай?

VI. Үйге тапсырма

278-жаттығу. Сөздерді буынға бөліп жазыңдар,буынның түрін (ашық,тұйық,бітеу) көрсетіңдер.

279-жаттығу. Қыранның ұшу мәнеріне тән атаулар мен сөз тіркестерін естеріңе сақтаңдар және оларды мүмкіндігінше пайдалана отырып, «Қыран құсты қастерлеген халықпыз» тақырыбында шағын әңгіме жазыңдар.

VII. Бағалау.

Қолданылған әдебиеттер:

1)Қазақ тілі (6 сынып)

2)Қазақ тілі мен әдебиеті журналы.

Күні:06.02.2013

Сыныбы: 7

Сабақтың тақырыбы: Тұйық етістіктің түрленуі,септелуі,тәуелденуі.

Сабақтың мақсаты: білімділік – тұйық етістік туралы білімдерін толықтыру, тұйық етістіктің түрленуі,септелуі,тәуелденуін меңгерту; дамытушылық – оқушыларға етістікті қайталата отырып,өткенді ұмытпауға дағдыландыру; тәрбиелік – жаттығу жұмыстары,күнделікті өмірдегі мысалдар арқылы адамдық қасиеттерді жоғары бағалауға тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Жаңа сабақты бекіту сабағы.

Сабақтың түрі: Дәстүрлі сабақ

Сабақта қолданылатын әдістер:

1)Сөздік әдіс (түсіндіру,кітаппен жұмыс)

2)Көрнекілік әдіс (сызба)

Пәнаралық байланыс: әдебиет

Сабақтың барысы.

І.Ұйымдастыру. Оқушылармен амандасу,сабақта жоқ оқушыларды түгендеу. Бүгінгі сабаққа оқушы назарын аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

189-190 – жаттығулар жұмысы.

ІІІ.Жаңа сабақ. Тұйық етістік іс-әрекеттің атын білдіретіндіктен,зат есімдерше түрленеді: септеледі,тәуелденеді,бірақ жіктелмейді. Тұйық етістікке көптік жалғауы жалғанса,одан кейін тәуелдік жалғауы жалғанып қолданылады.

Тұйық етістіктің септелу үлгісі

1)Тапсырма. Ойлан да айт.

У дыбысына аяқталған сөздердің бәрі тұйық етістік бола бере ме? Өлең жолдарындағы қарамен жазылған сөздерді қай сөз табына жатқызуға болады?

Кей құрбы бүгін тату, ертең бату,

Көкірегінде қаяу жоқ,қиянат жоқ,

Қажымас,қайта айнымас қайран тату. (Абай)

2) Жаю,тыю,түю,сүю деген сөздер қай сөз табына жатады?

191- жаттығу. Мәтінді түсініп оқыңдар және абзац-абзац бойынша мазмұндаңдар. Мәтіндегі –у жұрнақты тұйық етістік пен зат есімді ажыратыңдар,тұлғасына талдау жасаңдар.

V.Сабақты қорытындылау

Есімдерше тәуелденіп,септеледі,

Бірақ жіктелмейді,көптеледі.

Есім мағынасында қолданыла береді.

Мұны кім айтып,дәлелдеп береді?

VI. Үйге тапсырма.

«Адамдарға сөзіңізбен ұнау үшін не істеу керек?» деген сұрақтың төңірегінде ойланып,түйген пікірлеріңді жазып шығыңдар.