АМОРФТЫ ТІЛ Д ЕР (лат.
amorphos - тұлғасыз) - даралау-
шы тілдер, мыс.: қытай, бамана,
Оңтүстік Азия тілдері. Бұл тілдер-
де сөздер өзгеріске ұшырамай-
ды; Сөздердің орны грамматика-
лык мағынаны айқындайды және
көмекші сөз бен негіз сөз біріне-
бірі қарама-қарсы келмейді.
А М П Л И Ф И КА Ц И Я - қар.
Плеоназм.
АНАГРАММА - бір сөздің әріп-
терін басқа сөз әріптерімен ал-
мастыру нәтижесінде пайда бола-
тын жаңа сөздер. Жүмбақ, шарада
жасағанда қолданады.
АНАЛИТИЗМ (грек, analysis
- бөлшектеу) - Сөздің негізгі
(лексикалық) және қосымша
(грамматикалық, сөзжасамдық)
мағынасын бөлек айқындайтын,
с и н те ти зм ге қа р а м а -қа р с ы
қойылатын типологиялық қасиет.
Сөздің морфологиялық құрамы
тұрақты болады, оның грамма-
тикалық мағынасы сөздің орны
мен интонациясына байланыс-
ты аны қталады . «Ж үрм ін»,
«жүрсің», «жүр» етістіктерінде
жақты білдіретін категория -
синтетикалық түрде, ал, «мен
жүрмін», «сенжүрсің», «олжүр»
етістіктері аналитикалық түрде
берілген. Сөздің морфология-
лык түрақтылығы оқшауланған
(изолирующий) тілдерге тән. А.
дәрежесі орта есеппен алғанда
сөздегі морфемалар санымен
анықталады (мыс., ағылшын
тілінде 1,78; орыс тілінде 2,4;
санскритте 2,6). Аналитикалық
конструкция (АК) негізгі (толық
м ағы нал ы ) ж ә н е қ о с а л қ ы
(көмекш і) сөздерден түрады.
Қызметіне қарай морфология-
лык, лексикалық және синтаксис-
тік АК ерекшеленеді.
