тілдердің ерекшел іктерін анықтау
мақсатыңда белгілі бір ті/щі басқа
тілдермен салыстыра отырып
зерттеу. С.т. екі түрлі тіл ара-
сыңдағы ерекшеліктерді анық-
тайды, сондықтан бұл тәсілді -
контрастивті тәсіл деп де атайды.
Бүл әдіс контрастивті лингвис-
тиканың негізінде жатыр. Жалпы
алғанда С.т. басқа лингвисти-
калық салыстьірулардан белек
болғанымен, негізінен типоло-
гиялық принциптермен түйіседі.
С.т. көбінесе туыс емес тілдерді
зерттеуде колданылады, өйткені
олардың ерекш еліктері үкса с-
тығынан бұрын көзге түседі. Бүл
кырынан С.т. тарихи-салыстыр-
малы тәсілге жақын түрады.
С.т. - синхронды зерттеуден
калған мүра, ол салыстырылатын
тілдердің ерекшеліктерін мынадай
деңгейде қарастырады: диафония
(фонологиялык айырмашылық),
диам орф ия (гр а м м а ти ка л ы қ
а й ы р м а ш ы л ы к).
д и а т а кс и я
(си н та кси стік айырмаш ылык),
диасемия (семантикалық айыр
машылык), ди алексия (лексемалык
айырмаш ылык). С.т. идеясын
И.А.Бодуэн де Куртенэ н е гіз-
деген, ал лингвистикалық тәсіл
ретінде XX ғ. 30-40 жж. қалып-
таскан (Е.Поливанов, Л.Щ ерба,
С.Бернштам, Ш.Балли).
САЛТ ЕТІСТІК - сейлеу тілінде
табыс септікті қажет етпейтін,
176
С А Л -С А Л
жанама толықтауышты меңге-
ретін етісгіктер. Мыс.: «ау», «бар»,
«бүқ», «жат», «жет», «жүр»,
«кел», «көн», «күл», «кір», «үш»,
«шық», т.б.