Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет301/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   297   298   299   300   301   302   303   304   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

т
ТАБУ 
(полинезия сөзі) -  кей- 
бір сөздерді,  есімдерді,  сөйлем- 
дерді атауға тиым салу. Т.  құбы- 
лысы тілдің магиялық қызметімен 
байланысты,  яғни  сөз  арқылы 
қо р ш а ға н   әл ем д і  ө з ге р т у ге  
болады  деген  нанымнан  туын- 
дайды.  Т.  барлық  тілдерде  бар. 
Ең  көп  тараған Т.  адам есімімен
байланысты:  туыстардың  атын 
айтуға тиым  сапынған,  сонымен 
қа та р   құ д а й д ы ң ,  п а тш а н ы ң  
(и у д а и з м д е ) 
аты н 
а та у ға  
болмайды.  Т.  эвфемизм  түсіні- 
гімен тығыз байланысты болады. 
Т ү р кі  тіл ін д е гі  табу  с ө зд е р д і 
Ә.Ахметов зерттеді.
ТАБЫС  СЕГТТІК 
-   етістікпен 
байланысып,  сөйлем де  үнемі 
тура толықтауыш  болатын  грам- 
матикалық  септік.  Түлғалары:  - 
ды, -ді, -ты, -ті, -ны, -ні, -н. Сүрауы
-  кіі^ді?  нені? Т.с.  жалғауы  бірде 
аш ы қ,  бірде  ж асы ры н  түр д е  
қодцанылады. Сөйлеіоде тек тура 
толықтауыш болады да, сабақты 
етістікгермен ғана байланысады. 
Мыс.:  «Кең даланы,  таза  самал- 
ды,  орманды,  суды,  сағынатын 
ж ұ р т  ы лғи  бір  м ұңды   әндер
салатын»  (Ғ.Мүсірепов).
ТАВТОЛОГИЯ 
(фек. tautologia, 
tauto -  бірдей  және  logos -  сөз) -  
т е к с т   м а ғы н а с ы н   қа й т а л а п , 
мағынасы бірдей артық сөздерді 
қолдана  сөйлеу.  Т.  плеоназмға 
жақын түрса да, тілдік норма мен 
жүйеге кірмейді. Т.  қо л д а н у-тіл  
сауатты лы ғы   мен  л о ги ка л ы қ 
ойлауды ң  тө м е н гі  д ә р е ж е д е  
екенін  көрсетеді.  Ғылыми  және 
ресми  стильде  Т.  сөйлемдерді 
қолдануға  болмайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   297   298   299   300   301   302   303   304   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет