Қорытынды Грамматиканы оқытуда жаттығу жұмысының мәнi зор.Оқушылар грамматикалық материалды оқулық пен бағдарламаға сай білгендерімен (терминдерді меңгереді,анықтамаларды индуктивтік жолмен есте қалдырады) жаттығу жұмыстары жүргізілмесе,ол ұзаққа бармайды,ұмытылып қалады.Грамматикалық жаттығулар,оқушылардың қандай тілдік материалмен жұмыс жасауына қарай,фонетикалық,морфологиялық,синтаксистік және лексикалық болып бөлінеді.Фонетикалық жаттығулардың міндеті-балалардың айтылған буындар мен дыбыстарды жақсы айыра алуын және оларды балалар дұрыс,анық айтып берулерін қамтамасыз ету.Фонетикалық жаттығулар арқылы кейбір балалардың,жоғарыда көрсетілгендей,тілін тістеп сөйлеу,сақауланып сөйлеу,қайсыбір дыбысты қалдырып кетіп сөйлеу немесе «с» мен «ш»,«р» мен «л»,«ж» мен «з» сияқты дыбыстарды шатастырып,айту кемшіліктері жойылады.Мұндай кемшіліктер оқуға да,зиян келтіретіні сөзсіз.
Бастауыш сыныптарда фонетикадан берілетін мағлұматтар мен фонетикалық жаттығулар тек дұрыс жазу,емле үшін ғана пайдаланып қоймайды,сонымен қатар балаларды әдеби тіліміздің нормасын сақтап оқуға үйрету үшін де пайдаланылады.Оқу сабақтарында баалалардың қателері,теріс айтылған сөздер түзетіліп,сөз ішіндегі,сөз шекарасындағы дыбыстардың құбылуы ескертіліп отырады.
Морфологиялық жаттығулардың мақсаты-ана тілінің морфологиялық құрылысын оқушыларға саналы түрде меңгерту.Мазмұны жағынан морфологиялық жаттғулар екі түрге бөлінеді.1) Сөз тұлғасын оқу барысындағы жаттығулар. Сөз тұлғасын оқу барысындағы жаттығулардың сөздің морфологиялық құрамын,мағыналы бөлшектерін,морфемаларды саналы түрде меңгеріп алу үшін мәні зор.Сөздің морфологиялық құрамын талдау,көбінесе сол сөздің мағынасын дұрыс ұғынып алуға жәрдем етеді.сөздің мағыналы әрбір элементі-түбір,жұрнақ,жалғау-бұлардың әрқайсысы оөінше сөзге мән береді,ал осы мәндердің жинағы бірігіп,сөздің жалпы мағынасын тудырады.Морфемаларды соның ішінде жұрнақты айыра білудің балалардың тілін жетілдіру үшін де зор мәні бар.Өйткені бұл жаңа сөздер жасауға және сол сөздерді орынды жерінде қолдана білуге мүмкіндік береді.Сөз тұлғасына байланысты жүргізілетін жаттығуларға мынадай талаптар қойылады:1) Алдымен,мүмкіндігіне қарай,негізгі түбірлерді,одан әрі туынды түбірлерді,ең соңында түбірлес сөздерді талдайтындай жағдай жасалады,2)белгілі бір сөздердің ішінен негізгі түбірді тапқызу үшін,сол негізгі түбірден жасалатын туынды сөздермен салыстыру жұмысы ескеріледі.3)туынды сөздер мен негізгі түбірді ажырату барысында мағына жағына назар аударылады.
Қорыта келе грамматикалық жаттығуларды сабақта қолдана білу маңызды.Дидактикалық материалдар,көрнекі құралдар,тиімді әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы бастауыш сынып оқушылары сауаттылыққа,сөйлеу мәнеріне,өз ойын толық жеткiзе білyге дағдыланады.