Шайқұтдінов
жүктеу/скачать 331,38 Kb.
|
органика шайхутдинов
| Алу тәсілдері. Табиғатта алкендер аз мөлшерде кездеседі, кейбір мұнайларда, әсіресе Канада мұнайында көп болады. Мұнайдан таза күйінде Сн, -ден CH -ға дейінгі көмірсутектер бөлініп алынады. Техникада оларды мұнайды табиғи және қосалқы газдарды химиялық өңдеу жолымен синтездейді. Алкендер және де тас көмір өнімдерін (кокстеу газдары) өндеу арқылы алынады.
1. Алкендердің алғашқы төрт екLл таза күйінде техника да мұнай креќнгі өнімдерінің газ күйіндегі бөліктерінен қысыммен немесе төмен температурада айдау арқылы және коксrіtау газдарынан (этилен, пропилен) бөлініп алы нады. 2. Өндірісте алкендерді қаныққан көмірсутеклерін gertiy рогендеу арқылы да алады. Мысалы, алюмохромкалий катализаторының (KO-Cr,0 — A1,0) қатысуымен 560 – 620°С температурада н-бутаннан бутилендер алынады: PHỤC=CH-CH,-CH, 1-сутен H.C-CH-CH-CH, -H, LHC-CH=CH-CH, 2-бутен 3. Спирттердi gerugpаngациялау (суды бөліп алу) алкендерді алудың ең көбірек қолданылатын тәсілінің бірі болады: 140cКат. 1ts) — 170°C CH,CH,OH+H,SO, 10CH-CH-0–50,0H150 — CH=CH, OTHACH Дегидратациялау (сусыздандыру) катализаторлары ретінде әр түрлі қышқылдар (күкірт, фосфор қышқылда ры), қышқылды тұздар (KHSо, алюминий оксиді (А1,0). хлорлы мырыш {ZnCL) және т.б. (сұйық фазалы тәсіл) қол данылады. Этиленді спирттің буын А1, 0, катализаторы үстінен 380 — 400 °С температурада жіберу арқылы (бу фазалы де гидратация) алуға болады: Сң, — CH, — он сно + СН, = CH, Спирттің құрылымына байланысты сусыздандыру процесі әр түрлі жағдайда Теді. Әсіресе үшіншілік спирттер оңай сусызданады, олар қайта айдау кезінде суда өздігінен бөлініп кетеді, Судың бөлінуі Зайцев ережесі бойынша жүреді: су түзілгенде, сутек жақын түргaн ең аз сутектенген көміртек атомынан бөлінеді: CH CH, — Сң, –CH – с – Сң, — Сң, –CH, CH=C-cң, 1 он н CH, 4. Алкендерді Галоген туындылардан галогенсутектерін немесе галогенді үзіп алу арқылы жиі алады. Моногалоген туындылары сілтілермен әрекеттескенде (дегидрогалогендеу) алкендер алынады: CH CH . CH-C–CH, + NaOH -> CH = C-CH + NaCl + H2O 2-жMoj-2-метил протлан Реакцияға қCH немесе NaOH спирттік ерітіндісі немесе ұнтақталған қатты сілті қолданылады. Осы жағдайда Дегидрогалогендеудің бағыты жоғарыда қаралған Зайцев ережесіне сәйкес жүреді: CH – CHBr - CH, — CH - CH, – CH=CH – CH, -HBr Алкендерді алу үшін галоген атомдары көршілес Кіртек атомдарында орналасқан дигалоген туындылар дан галоген үзіп алу әдісі де пайдаланылады. Көбінесе бұл реакция мырыш унтағының немесе жаңқасының су-спирт ерітіндісінде жүреді: R — CHCl - CHCl + Zn – R — СH = CH + ZnCl, 5. Сондай-ақ катализатордың қатысуымен селективті гидрлеу арқылы алынады: CH = CH + H, PA/PaCO, CH = CH, жүктеу/скачать 331,38 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|