- Шакенова Жамиля Наурызбаевна
- аға оқытушы,
- техника ғылымдарының магистрі
- 6М071200 мамандығы бойынша Машинажасау
- «Білдекжасау, материалтану және машинажасау өндірісінің технологияласы» кафедрасы
- 14 жыл IT технологиялар пәндері бойынша білім беремін
- 4 курс 5В071200 «Машинажасау» , «Машина жасаудағы АЖЖ» мамандығы
- Бұл пән бойынша кредит саны 3
- Бұл пән студенттердің білімін зерттеу мен нығайтуға, сондай-ақ «Күрделі бағдарламалық жүйелерді жасау технологиясы» пәнінен алған білімдерін тереңдету мен жүйелендіру, жекеменшік бағдарлама құрастыруда машықтар алуға арналған. Бағдарламалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру, бағдарламалық қамтамасыз етуді құжаттау, бағдарламалық қамтамасыз етудің технологиялық әдістері мен құрастыру тәсілдері, сынақ, бағдарламаларды қатар алып жүру мен жүзеге асыру, бағдарламалау мен жобалауды автоматтандырудың құрал-жабдықтары, компьютерлік жүйелердің қауіпсіздігі, желілік компьютерлік коммуникациялар. Құрастырылатын жобаға қойылатын талаптарды талдау жүргізу, ұжымдық үрдіспен, техникалық тапсырма мен тапсырмаларды қоюды ашып жазу, топтық үрдістің циклінің құрылымын және жоспар-графигін құру, тестілеу, бағдарламалардың баптау. Объективті бағытталған ортада (деректі) тұтынушылық интерфейс құру, ISO, IEEE стандарттар бойынша құжаттар құру. Бағдарламалық қамтамасыз етудің сәулетін таңдау, құпия сөзді бақылау, тәуекелдерді аныықтау мен азайту, бағдарламаларды қатар алып жүру үрдісін ұйымдастыру мен олардың түрлері, қатар алып жүру әдістері мен мұрагерлігіне арналған метрикалар. Тұтынушы – серверлік сәулет, түрлендірудің сәйкестендірілген тілі (UML) бойынша дәріс қарастырылып, құрастырылады. Аталмыш пәнді игеру кезінде студенттер қазіргі заманғы бағдарламалау тілдерін автоматты жобалау жүйелерімен байланыстыруда машықтар алады (Delphi + AutoCAD). Install Shield Builder (Setup.exe) көмегімен меншікті инсталлятор құруға да мүмкіншіліктер қарастырылған.
- «Күрделі бағдарламалық жүйелерді жасау технологиясы» пәнін оқытудың мақсаты – жүйелендіруді зеттеу мен алынған білімді тереңдету, сонымен қатар бағдарламалық қамтамасыз етуді құрастыру әдістерін зерделеу мен кәсіби машықтар алу.
- Пәнді зерделеу тапсырмалары
- Берілген пәнді оқу нәтижесінде студенттерге білу керек:
- - бағдарламалық қамтамасыз етуді құрастыру үрдісін, құрастыру үрдісінің әртүрлілігін;
- - сапа, бақылау және құжаттаманы басқару туралы түсінік;
- - жобаны басқаруды және жобаның тәуекелдерін анықтап, оларды азайта білу;
- - көмек беру мен құрастыру құрал жабдықтарын жетік білу;
- - объективті бағытталған және визуалды ортада машықтану;
- - тұтынушы – сервер технологиясының жұмысын білу;
- - бағдарламалық өнімнің өмірлік циклі туралы түсінігі болуы тиіс;
- - бағдарламалық қамтамасыз етуді жобалау теориясын меңгеру; (C және D – талаптарын талдау);
- - бөлшектік жобалауда, модульдерді жүзеге асыруда, модульдік тестілеу мен бағдарламаларды қатар алып жүруде тәжірибелік машықтар алу.
| | | | | | | | | | | - C және D талаптарын талдау
| | | - Жобаны басқару. Тәуекел мен оларды талдау
| - Құрастырудың топтық үрдісі
| | | | | | | | - Деректер қорымен жұмыс жасау негіздері
| | | - Интерфейс, түрлері мен рөлі
| | | | - Модульдерді жүзеге асыру. Модульдік тестілеу
| - Формалар – қосымшаның компоненті
| | | - Жүйенің интеграциясы. Қатар алып жүру
| - Бағдарламалық жоба интерфейсі
| | | | - Есептерді құрастыру және қарау
| | | | - Delphi деректі ортасында графикалық бөлім
| | | | - Delphi деректі ортасында AutoCAD модулін шақыру
| | | | - Жобаны бақылау, тестілеу және біріктіру
| | | | - Жобаны анисациялау және ұсыну
| | | | - Меншікті инсталлятор құрау
| | | | - Бағдарламалық жобаны ұаиар алып жүру
| - Бұл пәнді оқу үшін студенттерге келесі пәндерді білу
- 1. Жүйелік бағдарламалық қамтамасыз ету.
- 2. АЖЖ бағдарламалау тілдері.
- 3. АЖЖ деректер қоры.
- 4. АЖЖ математикалық камтамсыз ету.
- 5. Компьютерлік графика.
- 4-ші курстағы «Күрделі бағдарламалық жүйелерді жасау технологиясы» пәнімен өзара байланысты пәндер тізімі:
- 1. Өнімді құрылымдық дайындау жүйесі.
- 2. АЖЖ қолданбалы қамтамасыз ету.
- 3. Сандық бағдарламалық басқаруы бар станоктарды құрастыру әдістері.
- Соңғы деңгей – дипломдық (дипломдық жұмыс).
-
-
- Оқу үрдісінің 7 және 13 апталарында I және II аралық бақылау өткізіледі, 5В0712 «Машинажасау» мамандығына арналған «Күрделі бағдарламалық жүйелерді жасау технологиясы» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешенінде сұрақтар тізімі көрсетілген.
- Осы пән бойынша 1 кредит дәрістік сабақтарға 1 сағат, ал зертханалық жұмыстарға 2 кредит, яғни 2 сағат арналған.
- Сондай-ақ студенттердің оқытушымен өзіндік жұмысы да (СОӨЖ) қарастырылған – 1 кредит, қалған 2 кредит (СОӨЖ) + 3 кредит студенттердің өзіндік жұмысы (СӨЖ), қосымша сабақ түрінде өткізіледі..
- Зертханалық жұмыстар Қ.И.Сәтпаев атындағы ҚазҰТУ-дың машинажасау институтының 201, 202, 203 компьютерлік сыныптарында өткізіледі.
- Барлық компьютерлік сыныптар заманауи бағдарламалық өнімдермен қамтамасыздандырылған, сондай-ақ операциялық жүйелер мен IT технологиялардың үнемі жаңарып, өсіп отыруына байланысты студенттер осы пән бойынша керек ақпараттарын табуы үшін Интернет желісіне қосылған.
- тақырыбы “Техникалық тапсырма бойынша сатыны есептеу”.
- Топты бригадаға бөлу. Ортақ шешім бойынша бригада 6 адамнан құрылған:: Барановский Степан, Ширин Алексей, Пономарев Виталий, Кончин Павел, Жакупова Дана, Абдраимов Азамат.
- ЖБИ таңдау (Жобаның бас инженері). Бригадамыздың ортақ шешімі бойынша жобаның бас инженері болып Барановский Степан тағайындалды.
- Функционалды міндеттерді бөлу.. Функционалдық міндеттер бекітілді:
- Барановский Степан – ЖБИ, инспектор; Ширин Алексей – бағдарламалаушы;
- Пономарев Виталий – конструктор; Кончин Павел – ақпарат жинақтаушы және құжаттарды рәсімдеуші; Жакупова Дана – есептеу маманы.
- Абдраимов Азамат –OpenGL, Delphi бағдарламаларының маманы.
- Тапсырыс берушінің талап тілектерін анықтау
- Тапсырыс берушіні анықтау. Тапсырыс берушілерСушкова О.А. және Шакенова Ж.Н.
- Тапсырыс берушімен сұхбат жүргізу. : Тапсырыс берушінің талап тілектерін анықтау
- 1) Есептемелер; 2) Жақсы интерфейс; 3)Деректер қоры; 4) Графикалық бөлім(2D, 3D); 5) Анимация (Macromedia Flаsh); 6) Setup, жобаның презентациясы.
- Талдаудың командалық үрдісі
- Жобаның техникалық тапсырмасы және талдау үрдісінің моделі
- Жоба үшін талдау үрдісінің ағымдық моделі қолданылады. (классикалық үлгі).
- 1 сурет. Ағымдық үрдістің бөлшектелген моделі
- Саты элементтерінің есептеу әдісін меңгере отырып, нақты үймеретке арналған саты есептемесіне кірісу. Алынған мәліметтерді қолдана отырып бұйымды, яғни сатыны жобалау. Үймерет қабат арасында 3300 мм биіктікті қамтиды, қабат аралық жабынның ені 1450 мм және сатылық торларды 5900 мм дейін апару ұсынылады.
- Қабаттың 3300 мм биіктігінде неғұрлым мақсатқа сай екі қадамды сатыны тұрғызу. Бұл жағдайда әрбір қадам биіктігі 3300:2 = 1650 мм тең болады. Сатының әр басқышының биіктігі кез келген бағытта беріледі. Біз қарастырып отырған жағдайда 1650 саны қалдықсыз 11 ге бөлінеді. 1650 ді 11 ге бөліп, 150 санын аламыз. Яғни, саты басқышының биіктігі 150 мм ге немесе 15 см ге тең болады. Біз білеміз, сатыда басқыштардың есептелген саннан бір санға төмен болады. Сондықтан, бұл жағдайда 11 басқыш және 10 баспағыш болады. Баспағыштың енін анықтау үшін саты қадамының нақты ұзындығын беру керек. Ол үшін сатылық тордың өлшемінен қадам аралық алаңның енңн алып тастаймыз. Неғұрлым мақсатқа сай алаңның ені үшін сатылық қадамның енін қабылдаймыз. Сондықтан, егер сатылық тордың ұзындығынан екі алаңның енін алатын болсақ, қадамның ұзындығын аламыз, яғни 5900 - (1450х2) = 3000 мм. Осы жерден баспағыштың енін табу оңай болады (3000:10=300 мм). Саты параметрлерін тексеру кезінде ыңғайлылық (30+15=45) және қауіпсіздік (30-12=15) формуласына сәйкес біз жобалаған саты қолдану кезінде ыңғайлы және қауіпсіз екеніне көз жеткіземіз.
- Техникалық ұсыныс мазмұнын қарай отырып, бұйымды орындаудың оптималды нұсқасы таңдалды. Бекітілген техникалық шешім бойынша қадам ұзындығы 3000 мм, басқыш биіктігі 150 мм және баспағыш ені 300 мм болатын екі қадамды сатыны аламыз. 1ЛП типті алаң ұзындығы 3000 мм, ені 1350 мм лік,, ажарланған, құрастырылған бетті 3,5 кПа (360 кгс/м2) жүктемеге ие.
- МЕСТ 9818-85 (1989) бойынша саты ауыр немесе жеңіл бетоннан дайындалатын (орташа тығыздығы 1600-2000кг/м3) темірбетонды қадамнан және салынбалы саты элеметтерінен тұрады. Бетонды сатыны жасауда жылтыратылған мәрмәр тақта, жылтыратылған гранит, құрастырмалы беттік жабын, ашық қабатты қиыршық тас, қыш тақтайлар қолданылады.
- Темірбетонды құрастырылымды арматуралау кезінде мемлекеттік стандарттарға сай талаптарға жауап беретін немесе техникалық шарттарда тәртіпке сай бекітілген арматуралар қолданады. Бұл жобада сырықты арматуралық ыстықтай өңделген болат қолданылады.
- Қадамдар мен алаңдар сатыларда уақытша есептелген жүктемелерді қолдану үшін белгіленген.
- 3 сурет. Есеп пішінін жасау
- 2 суретте екі қадамды саты жобалайтын терезе көрсетілген. Бағдарламалауға енгізілетін мәліметтер көтерілу биіктігі Н (қабат аралық биіктік), қабат аралық жабын ені В, сатылық тордың ұзындығы L және саты қадамындағы басқыштар саны n.
- 3 суреттегі «Расчет» батырмасы баспалдақ параметрлерін есептейді және баспалдақ айналымы анықталады. (берілген мысалда нақты тек бір қадам). Сонымен еңістік 40 градустан аспауы керек, яғни саты биіктігінің қатынасы 1:1,25 аспауы тиіс. Егер шарт орындалған жағдайда, бағдарлама «Допустимый уклон» деген мәлімет береді және «Построение» батырмасы көрінеді және құрылымды AutoCad-та шығаруға болады. Егер олай болмаса, «Уклон недопустим» мәліметі шығады және AutoCad-та сатыны жобалау мақсатқа сәкес келмейді.
- 4 сурет. Есептеу мен құрау
- Сатыны есептеу кезінде (4 сурет) басқыштардың нақты саны есептелген саннан бір санға төмен болатынын ескеру керек. Бұл қарама-қайшылық жеңіл түрде қалпына келеді, егер жетіспейтін басқыштың еден бөлігін бір не екінші деңгейде деп есептесек.
- Сондай-ақ жобаның қалған бөлігі де осылайша құралады.
- 5 сурет. Delphi ортасынан AutoCAD модулін шақыру
- Жоба бойынша техникалық тапсырма «Илемдеу жолағының температурасын анықтау»
- Тапсырма: Дайындаманы ыстықтай илемдегеннен кейінгі тәртібін және қай нүктеде температураның өзгеруін көрсететін иммитациялық қалыпты жасау. Ол үшін мына шарттарды орындау керек:
- - жолақтың қимадағы температурасын анықтау;
- - жолақтың бетіндегі температурасын анықтау;
- - жолақтың қимадағы арқалықты коэффициенттерін анықтау;
- - жолақ бетіндегі арқалықты 0 коэффициенттерін анықтау;
- - жолақтағы әр түлі нүктелердегі температуралардың өзгеруі;
- - итерациялық формула арқылы сыртқы түзілімдердің температурасын анықтау;
- - ішкі және сыртқы түзілімдерді есептеудегі қателіктерін анықтау.
- Жылулық тапсырмасын шешу алгоритмі
- Біз суыту үрдісін ыстықтай илемдеуден кейін қарастырамыз. Аналогияны есептей отырып, дайындаманың төртінші бөлігін ғана қарастырдық. А – илемдеу жолақтарының ені; В – илемдеу жолақтарының биіктігі.
- 6 сурет. илемдеу жолағының ¼ бөлігі
- Суытудың алғашқы сәтінде жолақтың қимасына байланысты температура береміз. : T(x,y,0)=T(x,y)=T(10,8,0)=1000C
- Уақытша қадамда τ + τ + 0.5 * Δτ болғанда, бірөлшемді тапсырма шешіледі (арқалық Х немесе У остері бойымен жүреді) соңғы теңдеуде i немесе j индексін өзгертеміз.
- Жолақтың бетіндегі и 0 арқалықты коэффициенттері анықтау
- - Жылу өткізгіштік коэффициенті (анықтамадан алынады)
- Берілген коэффициенттер кесте бойынша анықталады.
- - Берілген бастапқы немесе алдағы кезеңдегі есептелген температуралар.
- Жолақтың бетіндегі температураларды анықтау
- 8 - сурет. Кодтық қателердің бағдарламалық құжаттары
- Бұл қателік х айнымалысының бөлшекті болғандықтан, себебі мұнда strtofloat, х: integer оператор қолданылған, және бұл қате болған оны түзету үшін х: real қолданады.
- Жолақтарды суытудың имитационды моделін қарастыруда қадамдық жүйені қолданамыз. Қиманың бетіндегі жолақты сууын әрбір қадамда белгілеп отырамыз. Бірінші қадамда жолақтың илемдеуден кейін барлық беттерінің температурасы 900 градусқа тең болады.
- 10 сурет. Илемдеуден кейінгі жолақ түрі
- Әдетте суыту жолақтың шетінен басталады. Келесі 11, 12, 13 суреттерде – жолақтың қадамдық суытуы көрсетіледі.
- 11 - сурет. Операцияның басындағы жолақтың сууы
- 12 - сурет. Операцияның ортасындағы жолақтың сууы
- 13 сурет. Операцияның соңғы кезеңіндегі жолақтың сууы
- Алдағы үрдістерде жоғарыда айтылған тізбектер жүреді, соның нәтижесінде сурет түсі көкке боялады, яғни жолақ температурасы қоршаған ортаның температурасымен бірдей болады.
- Бақылау түрлеріне қарай балл көрсеткішін бөлу
- Ағымдық бақылау нәтижелерін өткізу пән бойынша оқу үрдісінің күнтізбелік графигімен анықталады. (2 кесте ). Ағымдық бақылау саны пән мазмұны мен оның көлеміне байланысты анықталады, ол пәннің оқу әдістемелік кешенінінде көрсетілген.
- «Күрделі бағдарламалық жүйелерді жасау технологисы» пәні бойынша
- бақылаудың барлық түрлерін өткізудің күнтізбелік графигі
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | - Бақылау түрі : З – зертханалық жұмыс, АБ – аралық бақылау.
| | | | | | | | | | | | | | | | - Студент қорытынды бақылауға жіберіледі, егер оның жалпы пайыздық көрсеткіші 30 болса. Қорытынды бақылау 20 ұпайдан көп болған жағдайда өткізілген болып саналады. Пән бойынша қорытынды баға 3 кестеде көрсетілген.
- Студенттердің білімін бағалау
- Зертханалық жұмыстар тізбектелген және өзара тығыз байланысқан. Осы пән бойынша негізгі қағидалар, олар өз уақытда өткізу және зертханалық жұмыстарды график бойынша қорғау, ол 2 кестеде көрсетілген. Өз уақытында өткізілмеген, қорғалмаған жұмыстар үшін және сабақты себепсіз жіберіп алғаны үші пайыздар алынып тасталады. Семестр бойынша менде 2 рет сабақты жіберуіне рұқсат етілген: 1 дәрістік сабақтар бойынша, ал 1 зертханалық жұмыс бойынша(себепті жағдайда).
- ОСЫ ПӘННЕН СТУДЕНТТЕРДІҢ ҮЛГЕРІМІ
- Қазіргі уақытта кандидаттық диссертациямен жұмыс істеп жатырмын. Тақырыбы: « Иммитациялық үлгіні және сумен жабдықтау нысанында ТЖ шешу жүйесін қолдауды дайындау ».
- 2006 жылдан бастап дипломшылармен жұмыс істедім. Менімен жұмыс істеген дипломшылардың барлығы, дипломдық жобаларын қорғағанда «Өте жақсы» деген бағаларды алып шыққан.
- Дипломдық жобалардың тақарыптары әр түрлі бағытта болды, машина жасаудан медицинаға дейін.
- НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!
Достарыңызбен бөлісу: |
