Шешендік арнау Шешендік толғау Шешендік дау

• Шешендік сөздер

• Шешендік арнау

• Шешендік толғау

• Шешендік дау

• 3

• Шешендік өнердің ерекшеліктері

• Ауызда, халық жадында
• сақталған.

• Авторы халық.

• 1

• Адам сөзді тыңдай білген жағдайда шешен бола алады.

• (Қайқауыс)

• Не қажет болса, соның бәрін айту, артық сөз айтпау –
• нағыз шешендік деген сол.

• (Ф.Ларошфуко)

• 3

• Ұлы жүздің төбе биі Орта жүздің төбе биі Кіші жүздің төбе биі
• Төле би Қаз дауысты Қазыбек би Әйтеке би

• Атақты шешендер
• Мемлекет және қоғам қайраткерлері
• Тәуке ханның кеңесшілері
• «Жеті жарғы» әдет-ғұрып заң жинағын шығаруға үлес қосқан билер
• Ұлт тәуелсіздігі мен бостандығын, татулық пен бірлігін насихаттаушылар

• 5

• Бір үйдің баласы болма,
• Көп үйдің баласы бол.
• Бір елдің атасы болма,
• Бар елдің данасы бол.
• Өзіңе-өзің кәміл бол,
• Халқыңа әділ бол.
• Жауыңа қатал бол,
• Досыңа адал бол.
• (Төле би)

• Алтын ұяң - әйелің қымбат,
• Құт-береке – атаң қымбат.
• Аймалайтын – анаң қымбат,
• Мейірімді – апаң қымбат.
• (Қазыбек би)

• Арадан шыққан жау қиын,
• Таусылмайтын дау қиын.
• Шанышқыласа сөз қиын,
• Жазылмаса дерт қиын,
• Іске аспаса серт қиын.
• (Әйтеке би)

• 7

• Жәнібек пен Жиренше.
• Жәнібек хан уәзірлеріне: “Маған өтірік пен шынның арасы немен айырылады, соны тауып беріңдер”, - дейді.
• Ханның қырық уәзірлері қырық күн ойланып, таба алмайды.
• Мұны естіген Жиренше шешен үйіне келіп, Қарашашқа:
• - Жәнібек ханымыз қырық уәзіріне: “Өтірік шынның арасын айырыңдар,”-деп қысым жасап жатыр,-дейді
• Өтірік пен шынның арасы- бір-ақ тұтам жер.Оның мәнісі: көзбен көрген – шын, құлақпен естіген - өтірік. Құлақ пен көздің арасы бір – ақ тұтам ғой. Көзбен көрген – анық , құлақпен естіген – танық емес пе? – дейді.

• 8

тест

• 1.Шешендік сөз нешеге бөлінеді?
• А.2 В.3 С.4 Д.5 Е.6
• 2.Ұлы жүздің биін анықта
• А.Төле би В.Әйтеке би
• С.Жиренше Д.Қазыбек би
• Е. Жәнібек би.
• 3. Зат есім құрамына қарай қалай бөлінеді?
• А. жалпы,жалқы
• В. деректі,дерексіз
• С.Жанды, жансыз
• Д.дара, күрделі
• Е. сапалы, қатысты
• 4. Реторика дегеніміз не?
• А. Сөз мәнері В.шешендік
• С.Шешендік өнер Д.Шешендік сөз
• Е.Мақал –мәтелдер.

• 5. “Жеті жарғыны” жазғандардың бірі- ...
• А. Әл-Фараби А. Абай
• С. Қазыбек би Д. Сырым би
• Е. Халық
• 6. Ашық буынды анықта.
• А. Әдеп В. Тәрбие С. Білім
• Д. Ана Е. Шешен.
• 7. Тұрақты сөз тіркесін анықта
• А. Сабақ кестесі В. Су жүрек
• С. Дала жылы Д. Жүріп келеді
• Е. Қандай тамаша!
• 8. Үстеудің сұрақтарын анықта
• А. Қалай? В. Кім? С. Не істеді? Д.не? Е. Қандай?
• 9. Сөйлемге тиісті есімдікті қой
• ... кешке кітап оқыды.
• А. Мен В. Сен С. Сіз Д.Олар Е. Оның
• 10. Қазақ тілінде неше сөз табы бар?
• А.5. В.6 С.7 Д.8 Е.9

Тест жауаптары

• 1. В
• 2. А
• 3. Д
• 4. С
• 5. С
• 6. Д
• 7. В
• 8. А
• 9. В
• 10.Е

Сабақты қорытындылау:

• Ей, перзентім, білгенің жөн, адам үш түрлі болады.
• Адамның бірінші түрі - біледі және білген сайын білгісі келеді,бұлар ғалымдар тобына жатады. Бұлардың айтқанына риза болу керек.
• Екінші түрі – біледі, біле тұра “білмеймін” дейді. Бұлар ұйқыдағы зұлымдар, олардан сақ болған жөн.
• Үшіншісі – білмейді және білгеннің тілін алмайды. Олар ессіз надандар. Бұлардан аулақ жүру керек.
• (Қайқауыс)

• Рахмет.

жүктеу/скачать 138,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: