Шығармашылық диктант Берілген түбірлерден туынды сөз жаса, сондай сөздер кездесетін мақал
жүктеу/скачать 0,82 Mb.
|
|
Күні _______________ Тақырыбы: Тіл дамыту Мақсаты: білімділік: Тіл мәдениетіне қойылатын талаптарды таныта отырып, оқушылардың сөйлеу мәдениетін қалыптастыру; дамытушылық: Оқушылардың ойлау, еркін сөйлеу, шығармашылық қабілеттерін, таным-түсінігін, өзіндік көзқарасын қалыптастыру; тәрбиелік: Ойын жүйелі, дәлелді жеткізе білуге баулу, ой жинақтау; Сабақтың түрі: Тіл дамыту Сабақтың барысы:Ұйымдастыру кезеңі Оқушыларды сабақ процесіне дайындау Үй тапсырма «Қырық өтірік» ертегісі бойынша өтірік өлең құрастыру, сурет салу. Тіл мәдениетіне қандай талаптар қойылады деп ойлайсыңдар? Ойын жүйелі жеткізу; Сауатты сөйлеу; Әдеби көркем тілде сөйлеу; Сөзді орнымен қолдану; Дәлелді сөйлеу; 1.Қызығушылықты ояту. Балалар, бүгінгі тіл ұстарту сабағымыздың тақырыбы «Шын достық» деп аталады. Ендеше осы тіркестің мағынасын қалай түсінеміз? (Оқушылардың ойларын тыңдау) 2.Топтастыру Достық ақыл беру қиындықта қол ұшын беру кемшілікті бетке айту сыр сақтау 3.Жалғасын тап» ойыны (Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу) 1. Дос жылатып айтады, ... 2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ... 3. Досы көпті жау алмайды, ... 4. Жүз сом ақшаң болғанша, ... 5. Ағаш тамырымен мықты, ... 4. Өздері білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын тыңдау. 5. Ойтолғау Тақтада берілген тірек сөздерді қатыстырып, ойтолғау жазыңдар. Тірек сөздер: Жолдас. қиыншылық, ақылшы, адамгершілік (Бес-алты оқушының ойтолғауын оқыту) Үй тапсырмасы 1. Достық, жолдастық жайлы 10 мақал-мәтел жаттау 2. Өлең шумағын аяқтау, достық тақырыбында бір шумақ өлең құрастыру Көп болса досың өмірде, Жүзің жарқын, көңіл де, ... 1. Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу 1. Дос жылатып айтады, ... 2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ... 3. Досы көпті жау алмайды, ... 4. Жүз сом ақшаң болғанша, ... 5. Ағаш тамырымен мықты, ... 2. Өздерңі білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын айту. 1. Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу 1. Дос жылатып айтады, ... 2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ... 3. Досы көпті жау алмайды, ... 4. Жүз сом ақшаң болғанша, ... 5. Ағаш тамырымен мықты, ... 2. Өздерңі білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын айту. 1. Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу 1. Дос жылатып айтады, ... 2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ... 3. Досы көпті жау алмайды, ... 4. Жүз сом ақшаң болғанша, ... 5. Ағаш тамырымен мықты, ... 2. Өздерңі білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын айту. 1. Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу 1. Дос жылатып айтады, ... 2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ... 3. Досы көпті жау алмайды, ... 4. Жүз сом ақшаң болғанша, ... 5. Ағаш тамырымен мықты, ... 2. Өздерңі білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын айту. 1. Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын табу, мағынасын ашу 1. Дос жылатып айтады, ... 2. Жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, ... 3. Досы көпті жау алмайды, ... 4. Жүз сом ақшаң болғанша, ... 5. Ағаш тамырымен мықты, ... 2. Өздерңі білетін мақал-мәтел, өлең шумақтарын айту.
Жаттығу 5-сынып Күні__________________ Қазақ тілі Пән мұғалімі: Аманова Лаззат Шанбаевна
5-сынып Күні__________________ Қазақ тілі Пән мұғалімі: Аманова Лаззат Шанбаевна
Күні _______________ Тақырыбы: Сөздің тура және ауыспалы мағынасы Мақсаты: білімділік: Оқушыларға сөздің тура және ауыспалы мағыналарының ерекшеліктерін түсіндіріп, жаттығу жұмыстарын жүргізу; дамытушылық: Оқушылардың ойлау,сөйлеу тілін, түрлі жаттығу жұмыстары арқылы есте сақтау , шығармашылық қабілеттерін дамыту; тәрбиелік: Оқушыларды дұрыс сөйлей білуге, ұқыптылыққа, байқағыштыққа, жылдамдыққа,ойын ашық,еркін жеткізуге ,өз білімін бағалай білуге тәрбиелеу; Әдіс-тәсілдер:түсіндіру,жаттығу , ой жинақтау, сұрақ-жауап Көрнекіліктер: тірек сызба Сабақ түрі: дәстүрлі Сабақ типі: жаңа сабақ Сабақ барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі Оқушыларды сабақ процесіне дайындау ә) Үй тапсырмасын тексеру 40-жаттығу.Мәтінді көшіріп жазыңдар. Сөздікті пайдаланып, қарамен берілген сөздердің мағынасын анықтаңдар. Жыршы- Жібек жіп- Кесте- Шешен- Даугер- Емле оқу. Ой шақыру. Венн диаграммасы арқылы мәтін мен сөздің ұқсастықтары мен ерекшеліктерін ажырату Мәтін ұқсастықтары Сөз 
б) Жаңа сабақ ( Балалар тақтадағы мысалдарды оқып,өздерінше қайталанып тұрған сөздің қайсысы тура мағынада тұрғандығын тауып көреді .) Көздің жасы, жас адам, жасы үлкен Көздің жасы-тура мағына Жас адам-ауыспалы мағына Жасы үлкен-ауыспалы мағына в) Жаттығу жұмыстары 41-жаттығу. ІІ тапсырма. Берілген сөздердің тура ж/е ауыспалы мағыналарын тауып жазыңдар.
ІІІ тапсырма. Берілген сөздердің деректі,дерексіз екенін табыңдар. Үлгі:
42-жаттығу. Өлеңді көшіріп жазып, ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөз бен сөз тіркестерін тауып,астын сызыңдар. Үлгі: сөздің патшасы Графикалық диктант тура ауыс палы қисық мінез жақсы бала ақ көңіл терең су қара ниет Венн диаграммасы Тура мағына Ауыспалы мағына  
Үйге тапсырма 44-жаттығу. Берілген тіркестер құрамындағы сөздерді тура және ауыспалы мағынаны білдіруіне қарай бөліп жазыңдар. Тура мағына ауыспалы мағына Жақсы адам, ... жақсы ой, ... Қалаған үш тіркесті қатыстырып сөйлем құраңдар.
Оқушыларды сабақ процесіне дайындау ә) Үй тапсырмасын тексеру «Жақсы деген немене, Жаман деген немене» (ойтолғау)
Сөз дегеніміз не? Мәтін деген не?
(Кластер толтырылады.) құбылыс аты заттың түрі-түсі заттың аты Сөз заттың саны дыбыстан құралады қимыл-әрекет аты в) Жаттығу жұмыстары 29-жаттығу. Мәтіндегі толық мағыналы сөздер мен мағынасы толық емес сөздерді бөлек-бөлек жазыңдар. Толық мағыналы сөз Мағынасы толық емес сөз Дүние, ... Үшін, ... 30-жаттығу. Лексикалық мағынасы бар сөздерді теріп жазыңдар. «Сөз тапқыш» ойыны. «Естелік» сөзінен кім көп әрі жылдам сөз құрап жазады? Үлгі: ес, елік, тесік, ...
1.Зат есім-Сөз 2.Сын есім 3.Етістік 4.Сөйлем 5.Зат есім д) Үйге тапсырма 32-жаттығу. Мәтіннен бес сөз таңдап алып, олардың лексикалық мағынасын анықтаңдар. Әр сөз қай формада екенін,қай сөз табы екенін дәлелдеңдер. Үлгі: Адамның-қосымшалы түбір сөз, зат есім 35-жаттығу.Жасыл,әсемпаз, үйірсек сөздерінің құрамындағы дыбыстарды пайдалана отырып, бірнеше мағыналы сөз құраңдар. е) Бағалау Күні _______________ Тақырыбы: Сөздің негізі-лексикалық мағынасы. Сөздердің сөйлемдегі өзара қатынасы-грамматикалық мағынасы . 2 сағат Мақсаты: білімділік: Оқушыларға сөздің лексикалық, грамматикалық мағынасы болатынын түсіндіріп, жаттығу жұмыстарын жүргізу; дамытушылық: Оқушылардың ойлау,сөйлеу тілін, түрлі жаттығу жұмыстары арқылы есте сақтау , шығармашылық қабілеттерін дамыту; тәрбиелік: Оқушыларды дұрыс сөйлей білуге, ұқыптылыққа, байқағыштыққа, жылдамдыққа,ойын ашық,еркін жеткізуге ,өз білімін бағалай білуге тәрбиелеу; Әдіс-тәсілдер:түсіндіру,жаттығу , ой жинақтау, сұрақ-жауап Сабақ түрі: дәстүрлі Сабақ типі: жаңа сабақ Пәнаралық байланыс: әдебиет Сабақ барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі Оқушыларды сабақ процесіне дайындау ә) Үй тапсырмасын тексеру 32-жаттығу. Мәтіннен бес сөз таңдап алып, олардың лексикалық мағынасын анықтаңдар. Әр сөз қай формада екенін,қай сөз табы екенін дәлелдеңдер. 35-жаттығу.Жасыл,әсемпаз, үйірсек сөздерінің құрамындағы дыбыстарды пайдалана отырып, бірнеше мағыналы сөз құраңдар. Емле оқу. Қайталау сұрақтары: Сөз дегеніміз не? Мәтін деген не?
Сөздердің мағынасы бірде өзгеріп,бірде жоғалып, бірде жаңарып отырады.Сөздің лексикалық мағынасы,олардың өзгеру сипаты қазақ тілінің түсіндірме, этимологиялық сөздіктерінде ашылып отырады. М: қыз-қырқын-қыздар деген мағынаны білдіреді. Қырқын-көне түркі тайпалар тілінде күң қыз деген мағынаны білдірген.
Бес мағынасын түсінетін,бес мағынасын түсінбейтін сөздер жазыңдар. Үлгі:
39-жаттығу. Мәтіндегі қарамен жазылған сөздердің мағынасын анықтаңдар. жүктеу/скачать 0,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|