Қорытынды: Ауырлық күші артқан сайын жіптің ұзаруы артады. Денені екі жіпке қатар ілгенде жіптің ұзаруы азаяды. Себебі резеңкенің қатаңдығы артады.
№ 5 жұмыс.
Архимед заңын тексеру.
1 – тапсырма. Су ішіндегі массасы 100г денеге әрекет ететін ығыс-тырушы күшті анықтау.
Құрал – жабдықтар: суы бар ыдыс, массасы әр түрлі жүктер, динамо-метр, мензурка, жіп.
 
Жұмыстың барысы:
Мензурка көмегімен жүктің Vg көлемін анықтаңдар
Дененің өлшенген Vg көлемі мен су тығыздығы бойынша дене ығыстыратын су салмағын табыңдар.
Денені жіпке байлап, динамометр ілгегіне іліңдер және оған әрекет ететін ауырлық күшінің (дененің ауадығы салмағының) мәнін табыңдар.
Динамометр ілгегіне ілінген жүкті түгелімен суға батырып, оның су ішіндегі салмағын анықтаңдар және ығыстырушы күштің мәнін есептеңдер.
Ығыстырушы күш ығыстырылған су салмағына тең бе? (тең)
Тәжірибені басқа денемен жасаңдар.
Тәжірибе нәтижелерін кестеге жазыңдар.
Тәжірибе реті
|
Дененің көлемі, Vg , м3
|
Дене ығыстырған сұйық салмағы
P0, H
|
Дененің ауадағы салмағы, P, H
|
Дененің судағы салмағы P1, H
|
Ығыстырушы күш Fы, H
|
1
|
9*10-6
|
9*10-3
|
0,6
|
0,5
|
9*10-3
|
P0=mg=ρcVg=9*10-3; P=0.6H; P2=0.5H; F A=g ρV=P0
Қорытынды: Дене ығыстырған сұйықтың салмағы мен ығыстырушы күш тең болатынына көз жеткізу.
Бұл тәжірибеде Архимед заңы қандай дәлдікпен орындалатынын бағалаңдар.
2 – тапсырма. Сұйыққа батырылған денеге әрекет ететін Fы ығыс-тырушы күштің дене көлеміне байланысты екенін тексеру.
Құрал–жабдықтар: Мектеп таразысы (табақшаларсыз), әрқайсысының массасы 100г болатын көлемдері әр түрлі екі дене, суы бар екі ыдыс.
 
Жұмыстың барысы:
Жүктерді таразы иіндеріне бекітіп, таразыны тепе – теңдік қалпына келтіріңдер.
Егер екі денені де суы бар ыдыстардың ішіне батырсақ, таразының теп – теңдігі бұзыла ма? Сұраққа жауап беріңдер.
Қорытынды. Тепе-теңдігі бұзылады. Себебі, денелердің көлемдері әртүрлі. Көлемі үлкен денеге әсер ететін Архимед күші көп. Таразы табақшасы көтеріледі.
3 – тапсырма. Fы ығыстырушы күштің Pс сұйық тығыздығына байланысты екенін тексеру.
Құрал – жабдықтар: Мектеп таразысы (табақшаларсыз), массалары мен көлемдері бірдей екі жүк , суы бар және судан басқа кез келген сұйық құйылған ыдыстар.
Жұмыстың барысы:
Жүктерді таразы иіндеріне бекітіп, таразыны тепе – теңдік қалпына келтіріңдер.
Егер бір жүкті суы бар ыдысқа, екіншісін басқа сұйық құйылған ыдысқа батырсақ, таразының тепе – теңдігі бұзыла ма? Сұраққа жауап беріңдер.
Тәжірибеде жауаптарыңды тексеріңдер.
Қорытынды: Таразының тепе-теңдігі бұзылады. Қай сұйықтың тығыздығы көп, ығыстырушы күші көп болады.
№6 жұмыс.
Дененің сұйықта жүзу шарттарын анықтау.
Тапсырма. Денелерді суға батырған кезде олардың суда жүзетінін, батып кететінін немесе қалқып шығатынын анықтау.
Құрал–жабдықтар: Динамометр, суы бар ыдыс, мензурка, ішіне салынған құмдарының массалары әр түрлі бірдей үш пробирка немесе құты тығыздығы белгілі сұйығы бар ыдыс (тұз қосылған су).
Достарыңызбен бөлісу: |
