Адам ағзасындағы майлардың қорытылуы
Хиломикрондар (ХМ) көбінесе триглициридтен(ТГ) (80–95%) тұрады. Олар тағаммен түсетін ТГ- ді, яғни экзогенді ТГ, негізгі тасымалдау формасы болып табылады. Олар жінішке ішектен бұлшықеттерге, миокардқа, май тіндеріне(адипоциттер) тасымалдайды.Хиломикрондар ішектің шырышты қабатында түзіледі. ХМ кеуде түтігіне өтіп, кейін қанға түседі. Қан плазмасында липопротеинлипаза ферментінің әсерінен глицирин мен май қышқылдарына дейін ыдырайды.Соңғы өнімдер перифериялық мүшелерде энергия ретінде қабылданады. ХМ қалдықтары(ремананттар) гепотоциттерге қайта сіңіріледі. Майлар суда ерімейді , ал қанда 90%- ке жуық судан тұрады ,сондықтан майларды қан арқылы жасушаларға тасымалдайтын арнайы комплекстер бар. Оларды липопротеиндік комплекс деп атайды. Мұнда липо- “май” , протео- “белок” деген мағына береді. Липопротеиндік комплекс шар пішінді, ядросы және қабығы бар. Ядросында полярлы емес липидтер (триацилглицериндер, ацилхолестерин), ал қабығында шамамен 2нм болатындай апопротеиндер мен амфифилді липидтер(фосфолипидтер және холестерин) болады.
Липопротеиндік комплекстің құрлысы
Липопротеиндік комплекстің түрлері
Липоротеиндік комплекст
Хиломикрон
ТӨТЛП
ТТЛП
ТАЛП
ТЖЛП
Қасиеті
|
Хиломикроны
|
ТӨТЛП
|
ТАЛП
|
ТТЛП
|
ТЖЛП
|
Көлемі, нм
|
75—1200
|
40—70
|
25—35
|
22—28
|
5—12
|
Тығыздығы, г/см3
|
< 0,98
|
0,98—1,006
|
1,006—1,019
|
1,019—1,063
|
1,063—1,210
|
Құрамы, %
| | | | | |
Холестерин
|
3—7
|
20—30
|
30—50
|
51—58
|
18—25
|
Триглицериды
|
80—95
|
50—65
|
30—40
|
4—10
|
3—7
|
Фосфолипиды
|
3—6
|
15—20
|
20—25
|
18—24
|
24—32
|
Белок
|
1—2
|
6—10
|
10—15
|
18—22
|
45—55
|
Апопротеины
|
B48, AI, AII, AIV, CI, CII, CIII, E
|
B100, CI, CII, CIII, E
|
B100, E
|
B100
|
AI, AII, AIV, CI, CII, CIII, E
|
Тұзілу орны
|
Жіңішке ішекте,тағамдық липидтер
|
Бауыр жіңішке ішек
|
ТӨТЛП
|
ТӨТЛП ТАЛП
|
Жіңішке ішек , бауыр
|
Атерогенность
|
дәлелденбеген
|
дәлелденбеген
|
Болуы мүмкін
|
дәлелденген
|
Антиатерогенді зат
|
Достарыңызбен бөлісу: |