Нәтижесінде фермент белсенділігінің төмендеуі байқалады
Мутация
Мутацияланған фермент
Амин қышқылдарының тұқым қуалайтын аурулары: фенилкетонурия – фенилаланинді тирозинге айналдыратын ферменттердің ақауы.
Фенилкетонурия - негізінен фенилаланин метаболизмінің бұзылуымен байланысты ферментопатия тобының тұқым қуалайтын ауруы. Төмен белокты диета сақталмаған жағдайда фенилаланин мен оның уытты өнімдерінің жиналуымен қатар жүреді, бұл ОЖЖ ауыр зақымдануына әкеп соғады, атап айтқанда, ақыл-ой дамуының бұзылуы (фенилпирожүзім олигофрения) түрінде пайда болады.
Этиологиясы
Көптеген жағдайларда (классикалық түрі) ауру фенилаланин-4-гидроксилазаның бауыр ферменті белсенділігінің күрт төмендеуімен немесе толық болмауымен байланысты, ол қалыпты жағдайда фенилаланиннің тирозинге айналуын катализациялайды. Фенилкетонурия жағдайларының 1 % - ға дейін фенилаланингидроксилаза — тетрагидробиоптер (BH4) кофакторының синтезін қамтамасыз ететін ферменттерді кодтауға жауап беретін басқа гендердегі мутациялармен байланысты атипті формалармен ұсынылған. Ауру бойынша тұқым қуалау типі аутосомды-рецессивті тип.
Мысалы, нуклеотидті ауыстыру пептидтің 408 жағдайында амин қышқылдарын мутациялық алмастыруға (аргинин - триптофан) әкеледі, бұл ферментативті белсенділіктің жоғалуына себепші болады.
Қазіргі уақытта фаг генінің анализі бойынша Консорциум 1995 жылдың сәуірінде адамның фенилаланингидроксилаза генінде 170-тен астам мутация тіркелді.
Фаг генінің молекулалық зақымдануы келесі топтарға бөлуге ыңғайлы:
1) промотордағы мутациялар;
2) бастамашы кодонды қозғайтын мутациялар;
3) missense мутация;
4) nonsense (термин) мутация;
5) silent (бейтарап немесе үнсіз) мутациялар;
6) сплайсингтік мутациялар;
7) делециялық мутациялар.
PAH геніндегі мутацияның молекулалық-генетикалық сипаттамасы
12 хромосомадағы генді оқшаулау.
Көмірсулар алмасуының тұқым қуалайтын ауруларына гликогеноздар, галактоземиялар жатады
Галактоземия - галактозаны глюкозаға айналдыру жолында зат алмасуының бұзылуы (галактозо-1-фосфатуридилтрансфераза ферментінің синтезіне жауапты құрылымдық геннің мутациясы) негізінде табылған тұқым қуалайтын ауру.
Достарыңызбен бөлісу: |
