Сөж тақырыбы: «Жалпы ғылыми және арнайы стандарттау әдістерді» Орындаған: Қабылдаған: Алматы 2022 жыл Жоспар
жүктеу/скачать 225,45 Kb.
|
Жалпы ғылыми және арнайы әдістерді стандарттау
|
Шешілетін мақсаттар мен міндеттерге байланысты стандарттаудың әртүрлі әдістері қолданылады. Стандарттау әдістеріне мыналар жатады: жүйелеу; классификация; кодтау; теру; унификация (стандарттандырудың негізгі әдісі). Стандарттаудың мәні шешімдерді, ережелерді, әдістерді және т.б. оларды қайталап пайдалану үшін. Стандарттау саласындағы кез келген жұмыс ақпараттың бар массивін талдаудан және осы массивті жүйелеуге болатын негізгі, ең тән белгілерді таңдаудан басталады. Ең қарапайым стандарттау әдісі - жүйелеу, яғни. зерттеу объектілерін белгілі бір ретпен немесе ретпен бөлу, қолдануға ыңғайлы жүйені қалыптастыру. Жүйелеу стандарттаудың келесі әдісіне – классификацияға көшудің алғы шарты болып табылады. Бұл жағдайда құбылыстар, ұғымдар, объектілер немесе өлшемдер белгілі бір, әдетте, бір мақсаттағы өнімдер тобына ең тән белгілерге сәйкес орналасады. Жіктеу және жүйелеу ақпаратты кодтауды қамтиды. Кодтау – белгілі бір ережелерге сәйкес объектілерді немесе объектілер тобын топтастыру және оларға кодтар беру, бұл объектілердің атауларын бірнеше символдармен (немесе белгілермен) ауыстыруға мүмкіндік береді. Кодтар ақпаратты жинау, есепке алу, сақтау және өңдеу тиімділігін арттыруға ықпал ете отырып, объектілерді ең қысқа жолмен анықтауға мүмкіндік береді (таңбалардың ең аз санымен). Стандарттау мен ғылыми-техникалық прогресс өзара тығыз байланысты: ғылым мен техниканың даму деңгейі стандарттарда шоғырланған, сонымен бірге ғылыми-техникалық прогрестің одан әрі дамуы көбінесе стандарттар талаптарының деңгейіне байланысты. Стандарттау барлық өнеркәсібі дамыған елдерде кең таралған. Оның негізгі міндеті – нормативтік құжаттаманың прогрессивті жүйесін құру және оны халық шаруашылығының, халықтың, ұлттық қорғаныс пен экспорттың қажеттіліктерін қанағаттандыратын өнімді әзірлеу, өндіру және пайдалану кезінде қолдану. Мемлекеттік стандарттарда белгіленген талаптар тұтынушылардың барлық көрсеткіштері бойынша: сенімділік пен дәлдік, материалды және энергияны тұтыну, еңбек сыйымдылығы, эргономика және техникалық эстетика талаптары бойынша әлемдік деңгейге сәйкес келетін ең заманауи жоғары сапалы өнімдерді шығаруға бағытталған. Бірақ стандарттау - бұл қайталанатын міндеттердің оңтайлы шешімін орнату және оны нормалар мен ережелер ретінде заңдастыру үшін қажетті әдістер жиынтығы. Стандарттау әдісі – стандарттау мақсаттарына қол жеткізілетін әдістеме немесе әдістер жиынтығы. Еске салайық, Ресей Федерациясының «Техникалық реттеу туралы» Заңына сәйкес стандарттау келесі мақсаттарда жүзеге асырылады: - азаматтардың өмірі мен денсаулығының, жеке немесе заңды тұлғалардың мүлкінің, мемлекеттік немесе муниципалдық меншіктің, экологиялық қауіпсіздіктің, жануарлар мен өсімдіктердің өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету деңгейін арттыру және техникалық регламенттер талаптарының сақталуына ықпал ету; - табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар қаупін ескере отырып, объектілердің қауіпсіздік деңгейін арттыру; - ғылыми-техникалық прогресті қамтамасыз ету; - өнімнің, жұмыстың, қызметтің бәсекеге қабілеттілігін арттыру; - ресурстарды ұтымды пайдалану; - техникалық және ақпараттық үйлесімділік; - зерттеулер (сынақтар) мен өлшеулер нәтижелерінің, техникалық және экономикалық-статистикалық мәліметтердің салыстырмалылығы; - өнімдердің өзара алмасуы. Стандарттау философиялық, жалпы ғылыми және арнайы әдістерге негізделген. Философиялық әдістерге мыналар жатады: - бағыну әдісі – ойдың абстрактіліден объекті туралы жан-жақты нақты ілімге қозғалысының формасы болып табылатын теориялық зерттеудің ғылыми әдісі; - тарихи әдіс – шындыққа уақыт бойынша дамып, өзгеретін ретінде қарауға мүмкіндік беретін әдіс; - логикалық әдіс - әртүрлі теориялардың бастапқы деректерінен сенімді білімге кепілдік беретін логикалық байланыстар мен қатынастар анықталған әдіс. Жалпы ғылыми әдістер ғылыми танымның теориялық және эмпирикалық деңгейлерінде әртүрлі мақсаттарға жету үшін қолданылады. Оларға мыналар жатады: - эмпирикалық әдістер (бақылау, салыстыру, тәжірибе, өлшеу); - теориялық (идеализация, формализация, аксиоматикалық әдіс, экстраполяция); - эмпирикалық-теориялық әдістер (абстракция, анализ, синтез, индукция, дедукция, модельдеу және т.б.). Стандарттаудың ең жиі қолданылатын арнайы әдістеріне мыналар жатады: жүйелеу; біріктіру; теру; жинақтау; параметрлік стандарттау; кешенді стандарттау; жетілдірілген стандарттау. Бұл нұсқаулар стандарттау жұмысында ең көп қолданылатын арнайы әдістерді қамтиды. жүктеу/скачать 225,45 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|