Импульс моменті - дененің айналуындағы

L=Pl=mVL
L=mr^2

4)Гюгенс-Штейнер теоремасы
Таңдап алған оьс-ке қатысты дененің I осы ось-ке паралель дененің m, центр арқылы өтетін I0
Моментісінен өтетін дене m және l^2 көбейтіндісіне тең
I=I0+ma^2

10-сұрақ. Аймақтық теория: 1) Қатты денелерде аймақтықтардың пайда болуын және түрлерін түсіндіріңіз, 2) Аймақтық теориядағы металдар, өткізгіштер мен жартылай өткізгіштердің аймақтарының ерекшеліктерін сызып сапалы көрсетіңіз..

Қатты денелердегі электрондардың өзара әрекеттесу сипатына байланысты жолақ құрылымдарының үш негізгі түрін ажыратады:

Толық толқынды құрылым - бұл барлық энергия деңгейлері электрондармен толтырылған құрылым.
Жартылай толқынды құрылым – энергия деңгейлерінің бір бөлігі электрондармен толтырылған, ал кейбіреулері бос болатын құрылым.
Толық емес толқындық құрылым - белгілі бір мәнге дейінгі барлық энергетикалық деңгейлер электрондармен толтырылған, ал осы мәннен жоғары бос болатын құрылым.
Металдар

Металдарда негізгі күйдегі электрондар валенттік аймақ деп аталатын толтырылған жолақта орналасады. Температура жоғарылағанда немесе электр өрісі қолданылғанда электрондар валенттік аймақтан толтырылмаған өткізгіштік зонасына ауыса алады.

Металдардың жолақ құрылымы төмендегі суретте көрсетілген:

Жартылай өткізгіштер

Негізгі күйдегі жартылай өткізгіштерде валенттік аймақтағы электрондардың бір бөлігі қозған күйде болады және өткізгіштік зонасына ауыса алады. Бұл температура көтерілгенде немесе электр өрісі әсер еткенде пайда болады.

Жартылай өткізгіштердің жолақ құрылымы төмендегі суретте көрсетілген:

Диэлектриктер

Диэлектриктерде валенттік аймақ электрондармен толтырылған, ал өткізгіштік зонасы бос. Диэлектриктердегі электрондар өткізгіштік зонасына жылжи алмайды, сондықтан диэлектриктер электр тогын өткізбейді.

Диэлектриктердің жолақ құрылымы төмендегі суретте көрсетілген:

Металдардың, өткізгіштердің және жартылай өткізгіштердің аймақтарының негізгі белгілері

Металдар

Негізгі күйде электрондар толтырылған жолақта болады.

Жартылай өткізгіштер

Негізгі күйде валенттік аймақтағы электрондардың бір бөлігі қозған күйде болады және өткізгіштік зонасына ауыса алады.
Температура жоғарылағанда немесе электр өрісі әсер еткенде, өткізгіштік аймағындағы электрондар саны артады.
Жартылай өткізгіштер белгілі бір жағдайларда электр тогын өткізе алады.

Диэлектриктер

Валенттік аймақ электрондармен толтырылған, ал өткізгіштік зонасы бос.
Диэлектриктердегі электрондар өткізгіштік зонасына ауыса алмайды.
Диэлектриктер электр тогын өткізбейді.

11-сұрақ. Жылулық қозғалтқыштар.1) Қайтымды және қайтымсыз жылулық процестер.2) Жылулық қозғалтқыштар құрылысы және ПӘК-і; 3) Карно теоремасы. Карно циклі және оның ПӘК-і.