анықтауға болады. Ашық механикалық жарақатта

(тампон) қойып, бинтпен таңғыш салынады немесе кілейлі

таңғышпен (лейкопластр) жапсырылады. Жарақат терең болса

және ірі қан тамырлары жарақаттанса ол жерге хирургиялық

тігіс салынады. Жарақатты өңдеуге септо – спрей, чеми – спрей

аэрозолдарын, монклавит – 1 ерітіндісін, иод – глицерин қоспасын

қолдануға болады.

Көз шарасының флегмонасы – (phlegmona retrobulbaris) көз шарасы терісінің борпылдақ дәнекер ұлпасының (клетчатка) жайылған іріңді қабынуы. Оның пайда болу себптері: көзге сырттан болған механикалық әсерлерден көз шарасының терісінің, тері асты ұлпаларының жаншылуы, қан тамырларының бүлініп гематома пайда болуы және ол жерге инфекция түсіп шіруі. Кейде көз шарасы флегмонасы көздің ішкі құрылымдарының шірікті қабынуларының асқынуынан да пайда болады (панофтальмит). Сондай – ақ жалпы сепсисте және басқа ағзалардағы шірікті процестердің қан арқылы тарауынан да болуы мүмкін. Алдымен көз шарасының терісі мен борпылдақ ұлпасында дамыған флегмона, емдемесе оның терең қабаттары мен көз шарасының ішіне және көздің өзге құрылымдарына да ауысады. Малдың бір немесе екі көзі қоса зақымдалады. Белгілері. Алғашында көз шарасы аумуғы, әсіресе қабақ қатты ісінеді. Ісік самай, құлақ аумағын да қамтиды. Жануар көзін сығырайтып әзер ашады. Көз шарасы аумағы аса аурушаң. Малдың дене қызуы көтерілуі мүмкін. Көздің көруі нашарлайды. Көз шарасы аумағы іріңдеп, жайылған іріңді ошақ - флегмона пайда болады. Одан әрі асқынса конъюнктива іріңді қабынуға ұшырап, көзден ірің ағады. Қасаң қабық іріңді қабынуға ұшырап, бұлдырланады. Онда эрозия, тіпті терең жарақат пайда болады. Көздің көру жүйкесі ісініп, соңынан семуге ұшырайды. Бірте – бірте көздің барлық құрылымдары іріңді қабынуға ұшырап, панофтальмит дамиды. Емі. Ем флегмонаны жетілдіріп, іріңін шығарып тазалауға бағытталған. Ол үшін көз шарасын жылы орау, қыздыру компресстері жасалады (жылулық компресс, құрғақ қыздырғыш, Соллюкс шамымен қыздыру, булау т.б). Іріңдік пайда болған соң ол хирургиялық жолмен тілініп, ішіндегі іріңінен, өлі етінен тазаланып, дезинфекциялық ерітінділермен жуып – шайылады. Антибактериялық майлар (Вишневский майы, ихтиол, антисептикалық фармойдтық май) жағылып, дренаж қойылып, таңылады. Жара іріңнен, өліеттен тазарған соң антибиотик ұнтақтары (ақ стрептоцид) себіліп немесе септо – спрей, чеми – спрей аэрозолдарымен, монклавит – 1 ерітіндісімен өңдеу арқылы емделеді. Көз шарасы айналасына антибиотик қосып новокаин блокадасын жасау, бұлшық етке антибиотиктер (бициллин – 3 - 10 - 15 000 ӘБ\кг, Нитокс-200 - 1мл\10 кг), витаминдер егу емнің тиімділігін жоғарлатады. Көздің басқа құрылымдары ауруға шалдықса оларды да емдеу қажет.