«Статистика»



бет20/28
Дата07.02.2022
өлшемі253 Kb.
#94838
түріКонспект
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   28
Ласпейрестің құн индексі - өнімнің көлемі және құрылысы өзгермеуі кезінде өнімге бағаның өзгеруін көрсетеді.


Таќырып № 6. Құбылыстардың арасындағы өзара байланысты статистикалық өлшеу
6.1 Байланысты статистикалық өлшеудің мәні құбылыстардың арасындағы объективті бар байланысты зерттеуде және байланыс моделін құруда


Таќырып № 12. ¤ндіріс тиімділі статистикасы.
12.1 Ќоѓамдыќ µндіріс тиімділігі мєні.
12.2 Пайда- кєсіпорын шаруашылыѓы нєтижесініњ негізгі кµрсеткіші.
12.3 Пайдалылыќ -µткен кезењдегі ењбекті пайдалану тиімділігініњ кµрсеткіші ретінде.
12.4 Негізгі ±ѓымдар.



    1. Ќоѓамдыќ µндіріс тиімділігін статистикалыќ зерттеу мєні ќоѓамдыќ µндіріс тиімділігініњ жалпы жєне жеке кµрсеткіштерін зерттеу, тиімділіктіњ экономикалыќ талдауын ж‰ргізу жєне жеке факторлардыњ оныњ дењгейіне, динамикасына єсерін айќындау.

Экономикалыќ тиімділік - б±л экономикалыќ эффект кµрсеткішініњ жетістік немесе ресурс шыѓындарына бµлінгенде аныќталатын ќатысты шама.
Тиімділікті жоѓарылатудыњ негізгі маќсаты – ќосымша шыѓынсыз ќосымша тиімділікті алу. Б±ѓан ресурстар мен аѓымдыќ шыѓындарды ‰немдеу есебінен жетеді.
¤ндірістік жєне шаруашылыќ іс-єрекет нєтижесі кµрсеткіштеріне:

  1. жалпы шыѓарылым (валовый выпуск);

  2. жалпы ішкі µнім;

  3. жалпы ќосымша ќ±н;

  4. жалпы ±лттыќ табыс;

  5. пайда.

¤ндіріс ресурстары кµрсеткіштеріне жатады:

  1. тірі ењбек;

  2. ењбек ќ±ралдары;

  3. ењбек заттары;

Аѓымдыќ шыѓындарѓа жатады:

  1. Негізгі µндірістік табыстардыњ ауыстырылѓан ќ±ны (амортизацияныњ жылдыќ сомасы);

  2. Материалдыќ айналым ќорыныњ µндірісте пайдаланылѓан ќ±ны (амортизацияны есептемегенде шикізат, материалдар, отын жєне т.б. материалдыќ шыѓындар)

  3. Материалдыќ µндірістіњ ж±мысшыларыныњ жалаќы ќоры.

Ќоѓамдыќ µндіріс тиімділігініњ ќорытындылаушы кµрсеткішін ќ±ру єдістемесі екі подходќа негізделеді:

  1. ресурстыќ подход – µндіріс нєтижесініњ ресурстар сомасына ќатынасы:

ЖІ¤
Ѓ рес=–––––––––––––;
ОФ+ОбФ+Т
М±нда: ЖІ¤-жалпы ішкі µнім;
ОФ- ењбек ќ±ралдары;
ОбФ- ењбек заттары;
Т- µндіріске ќатысу адамдар саны;

  1. шыѓындыќ подход – аѓымдыќ шыѓындардыњ тиімділігі µндіріс нєтижесініњ аѓымдыќ шыѓындар сомасына ќатынасымен аныќталады:

ЖІ¤
Ѓ рес=–––––––––––––;
А+АТ+ЖЌ
М±нда: А - амортизация;
АТ- аралыќ т±тыну;
ЕАЌ- ењбек аќы ќоры.


1.2 ¤ндірістіњ экономикалыќ тиімділігі екі т‰рлі болады:

  1. µндірістік – жалпы шыѓарылым, жалпы ќосымша ќ±н – б±л шама абсолюттік, тиімді;

  2. шаруашылыќ – пайда, шыѓын- шама абсолюттік, тиімді, тиімсіз.

¤німді сатудан т‰сетін пайда мынаѓан тењ: µнімді сатудан т‰сетін аќша минус µнімніњ толыќ µзіндік ќ±ны. Паданыњ шамасына єсер ететін факторлар келесі факторларѓа тєуелді:
q – µнімніњ физикалыќ кµлемі;
асс- µнім ассортименті;
р – баѓасы;
z – оныњ µзіндік ќ±ны;
Пайданыњ динамикасы индекстер ж‰йесі кµмегімен зерттеледі:

  1. Т±раќсыз ќ±рам индексі, ол 4 факторладыњ єсерінен пайданыњ µзгеру шамасын кµрсетеді.

  2. Факторлыќ индекстер тобы, олардыњ барлыѓы т±раќты ќ±рам жєне мына с±раќтарѓа жауап береді:

А) µнімніњ физикалыќ кµлемі (q)
Б) µнім ассортименті (асс)
В) µнімніњ µзіндік ќ±ны (z)
Г) µнім баѓасы (р)



    1. Рентабельділік µндірістіњ тиімділігі кµрсеткіші ретінде кєсіпорынныњ пайдалылыѓын сипаттайды. Рентабельділік дењгейі – µткен уаќыттаѓы ењбек нєтижелігін сипаттайтын ќатысты шама. Рентабельділік дењгейі ќойылѓан маќсатќа ќарай кµптеген єдістермен есептеледі жєне єр жаѓдайда белгілі бір экономикалыќ сипаттаманы алады.

  • ¤німніњ рентабельділігі – сатылѓан µнімніњ єр аќша бірлігінен алынатын пайданыњ кµлемін сипаттайды.

  • Ќорлар рентабельділігі – µндірістік ќорлардыњ 1 аќша бірлігінен алынатын пайданыњ кµлемін сипаттайды.

  • Сатылу рентабельділігі – сатылѓан µнімніњ 1 аќша бірлігінен алынатын пайданыњ кµлемін сипаттайды.

  • Кєсіпорынныњ рентабельділігі – кєсіпорынныњ барлыќ активтерініњ 1 аќша бірлігінен алынатын пайданыњ кµлемін сипаттайды.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   28




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет