Атом-молекулалықілімніңқалыптасыпдамуынаөззаманында М. В. Ломоносов, Дж. Дальтон, А. Лавуазье, Ж. Пруст, А. Авогадро, Й. Берцелиус, Д. И. Менделеев, А. М. Бутлеров секілдізорүлесқосқан. Химияныңжаңадәуірі атом-молекулалықтеорияданбасталды.
Қазіргітаңдаөзініңұзақ даму жолынанөткенжаратылыстануғылымдарыныңүштүрі бар. Олар физика, химия және биология. Бұл ғылымдарөзарабайланысты. Мәселен, химияныңбиологияменбайланысынабасқабірмысалды, фотосинтез құбылысыналуғаболады. Фотосинтез процесіұзақуақыттарбойыботаниктердіңжәнебиологтардыңзерттеуобъектісіболды, ал химиктерболса, осы процестіңхимиялықтабиғатынашты. Бұл процесс кезіндеөсімдікклеткасындағы хлорофилл күнэнергиясынкөміртегігазыжәне су арасындағыреакцияныжүргізугежұмсап, нәтижесінденегізіненкөмірсуларды, ақуыз бен майдысинтездеугекөмектеседі:
nCO2 + mH2O (CH2O) n + pO2
Фотосинтез негізінде атмосфера оттегіменбайып, жылсайынЖербетіндеөсімдіктер 100 млрд. тонна биологиялықмассаныжасақтайды, ал 2 млрд. тоннасыадам мен жануарлардыңтамағынажұмсалады.
Атом–молекулалықілімніңнегізінсалушы- М.В.Ломоносов 1741 ж. Математикалықхимияныңэлементтерідегенеңбегінде молекула туралыпікірінғылымитұрғыдатүсіндірді.
Атом-молекулалықілімніңнегізгіқағидалары:
Молекула заттыңхимиялыққасиетінбойындасақтайтынеңкішібөлшегі. Көпшілікзаттардыңмолекулаларыдербескүйіндеболады.
Бірзаттыңмолекулаларыбірдейболады. Әртүрлізаттыңмолекулаларыныңқұрамы, құрылысы, массасыжағынанайырмасыболады.
Атом дегенімізжайжәнекүрделізаттардыңмолекулаларыныңқұрамынакіретінхимиялықэлементтердіңеңкішібөлшегі.
Достарыңызбен бөлісу: |
