Стехиометрия заттардыңарасындағымассалықжәнекөлемдікқатынастардықарастыратынхимияныңбөлімі. «Стехиометриялықмөлшер»

НС1О₄—хлор қышқылы H₃AsO₄— мышьяк қышқылы

НСlO₃— хлорлауқышқыл HNO₃— азот қышқылы

НС1О₂— хлорлықышқыл HNO₂— азоттықышқыл

НСlO— хлорлылауқышқыл H₂SO₄— күкіртқышқылы

H₂SO₃— күкірттіқышқыл

Дегенмен, егертотығудәрежесібірдей элемент бірнешеоттектікышқылдартүзетінболса, ондаоттегіатомдары аз қышқылатомына “мета”, ал оттегі атом саны көпболғанда “орто”— дегенпрефикстерінқосады.

НВО₂—метаборқышқылы H_2n(SiО₃)_n — полиметакремнийқышқылы.

Н₃ВО₃— ортоборқышқылы, H₄SiО₄— ортокремнийқышқылы

Оттексізқышқылдардыңатауынбейметаллатауына сутегі дегенсөзқосыпайтады.

НҒ— фторсутекқышқылынемесебалқытқышқышқыл, HC1 — хлорсутекнемесетұзқышқылы, НВг — бромсутекқышқылы, HJ — иодсутекқышқылы, H₂S — күкіртсуітекқышқылы.

Алынуы. Оттектіқышқылдардыңкөпшілігісуменбейметалдардың (тотығудәрежесіжоғарыболатын) оксидтеріәрекеттескендеалынады. Мысалы:

SO₃ + H₂O↔H₂SO₄; N₂Os + H₂O = 2HNO₃

Егермұндайоксидтер суда ерімейтінболса, ондаоларғасәйкесқышқылдаржанамажолменалынады, анықайтсақсәйкестұзғабасқақышқылмен (көбінесекүкіртқышқылымен) әсеретіпалады. Мысалы:

Na₂SiO₃+H₂SO₄ = Na₂SO₄+H₂SiO₃↓

Сутегінбейметаллменқосуарқылыалынғансутектіқосылысты суда ерітіпоттексізқышқылдаралады. Бұл НҒ, HC1, HBr, HI, H₂S.

Техникадажәнехалықшаруашылығындакөпмаңызы бар қышқылдардыңалутәсілдері II бөлімдеқарастырылады.