Негіздердіңатаулары.Халықаралық номенклатура бойыншанегіздердіңатаулары — металл атауы мен гидроксид дегенсөзденқұралады. Мәселен, NaOH — натрий гидроксиді, КОН — калий гидроксиді, Са(ОН)2 кальций гидроксиді. Егер элемент бірнешенегіздертүзетінболса, ондаолардыңатауларындаоныңтотығудәрежесіжақшаішіндеримцифрыменкөрсетіледі. Ғе(ОН)2—темір (II) гидроксиді, Ғе(ОН)3—темір (III) гидроксиді. Мұндайатауларданбасқаөтемаңыздыкейбірнегіздерүшінбасқаатауларқолданылады. Мәселен, натрий гидроксидіNaOH — күйдіргіш натр; калий гидроксиді КОН — күйдіргіш калий; кальций гидроксидіСа(ОН)2—сөндірілгенізбес; барий гидроксиді, Ва (ОН)2— күйдіргіш барит.
Алынуы.Судаеритіннегіздер, яғнисілтілер, металдардыңнемесеолардыңоксидтерініңсуменәрекеттесуіарқылыалынады:
2Na + 2H2O = 2NaOH + H2 Na2O + H2O = 2NaOH
NaOH пен КОН-тыңөнеркәсіптікалутәсілдерітуралы § 13.3 қара. Суда аз еритіннегіздержанамажолменалынады, анықайтқанда, оларғасәйкестұздардыңсулыерітінділерінесілтілер мен әсеретіпалады:
FeSO4+2NaOH = Fe(OH)2↓ + Na2SO4
AlCl3 + 3NaOH = Al(OH)3↓+ 2NaCl
Қасиеттері.Сілтіерітінділеріқолғасабынтәріздіәсеретеді. Индикаторлардыңтүсінезгертеді, қызыллакмусты — көктүске, түссізфенолфталеиндіқызғылттүскебояйды.
NaOH пен КОН сілтілеріқыздырғандаөтетұрақты. Мәселен, NaOH 1400°С-та ыдырамайқайнайды. Дегенмен, негіздердіңкөпшілігіқыздырғандаыдырайды. Мысалы:
Cu(OH)2=CuO + H2O 2Ғе(ОН)3 = Ғе2О3+ЗН2О
Негіздердіңмаңыздыхимиялыққасиеттеріқышқылдарға, қышқылоксидтерінежәнетұздарғақатынасыбойыншаанықталады.
1. Негіздерқышқылдарменэквиваленттімөлшердеәрекеттескендетұзжәне су түзіледі:
КОН + НС1 = КС1 + Н2О
2NaOH + H2SO4=Na2SO4+2H2O
Негіздердіңқышқылдарменәрекеттесуін нейтралдауреакциясы депатайды. Кез келгеннейтралдауреакциясы ОН− және Н+ иондарының аз диссоциацияланатын электролит — су түзеәрекеттесуінеәкеледі.
2. Сілтілерқышқылдықоксидтерменәрекеттеседі:
Са(ОН)2+СО2 = СаСО3↓ + Н2О
2NaOH + SiO2 = Na2SiO3+H2O
Соңғы реакция тек қыздырғандағанажүреді.
3. Сілтілерәртүрлітұздардыңерітінділеріменәрекеттеседі. Мысалы,
2KOH + CuSO4 = Cu(OH)2↓ + K2SO4
Электролиттік диссоциация теориясыныңкезқарасыбойыншаерітінділердіңжалпысілтілікқасиеттерініңбарлығы (сабынтәріздіәсеретуі, индикаторлардыңтүсінөзгертуі, қышқылдармен, қышқылоксидтерімен, тұздарменәрекеттесуі) гидроксид ОН− иондарыболуыментүсіндіріледі.
Достарыңызбен бөлісу: |