Атом ядролары.Изотоптар мен изобарлар

Атом ядросы — протондар мен нейтрондардан (нуклондардан) құралатын атомның ең ауыр, орталық бөлігі.[1]Атом ядросының негізгі сипаттамаларының бірі оның электр заряды болып табылады. Атом ядросының зарядын алғаш рет 1913 жылы Г.Мозли өлшеген. Ал ядроның зарядын тікелей өлшеуді ағылшын физигі Дж.Чедвик 1920 жылы жүзеге асырды. Атом ядросының заряды элементар электр зарядының Менделеев кестесіндегі химиялық элементтің реттік нөміріне көбейтіндісіне тең болады: q=Z×e

Менделеев кестесіндегі химиялық элементтің реттік нөмірі кез келген элемент атомының ядросындағы оң зарядтардың санымен анықталады. Сондықтан элементтің реттік нөмірін зарядтық caн Z деп атайды.

Изотоптар.Бір элементтің атомдары әртүрлі болуы мүмкін. Бір элементтің әртүрлі атомдарын изотоптар деп атайды. Олар бір-бірінен нейтрондардың саны әртүрлі болуымен ерекшеленеді. Нейтрон саны әртүрлі болғандықтан, олардың массалық саны да ерекшеленеді. Алайда, бір элементтің изотоптарында протондар мен нейтрондардың саны бірдей. Әр түрлі изотоптар әр түрлі мөлшерде болады және бұл салыстырмалы молшылық деп аталатын пайыздық мән ретінде берілген. Мысалы, сутегі протий, дейтерий және тритий сияқты үш изотопқа ие.Изобарлар - әр түрлі элементтердің атомдары бірдей, бірақ олардың атомдық саны да әртүрлі. Басқаша айтқанда, олардың протондары әртүрлі. Мысалы, 40S, 40Cl, 40Ar, 40K, 40Ca массаларының саны 40-қа тең. Алайда, білесіздер, күкірттің атомдық саны 16, хлор - 17, аргон - 18, калий - 19 және кальций - 20. саны - бұл атомдардағы протондар мен нейтрондардың жалпы саны. Жоғарыда аталған атомдарда протондардың саны әр түрлі болғандықтан, олардың бірдей массаларын алу үшін әр түрлі нейтрондар болуы керек. Мысалы, күкірттің құрамында 24 нейтрон, ал хлорда - 23 нейтрон болуы керек. Масса саны нуклондар деп те аталады. Сондықтан изобарларды бірдей нуклондары бар әр түрлі элементтер атомдары ретінде анықтай аламыз.