Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

194
§2.
 
Қа зақ ұлт тық ше шен дік та нуы ның 
 
ал ғаш қы бас тау ла ры
1.
«Ро та ция» әді сі. Әр топ қа бір сұ рақ жа зыл ған па рақ бе рі ле ді. Әр 
топ түрлі түс ті қа лам мен жау ап жа за ды да, бір-бі рі мен ал мас ты-
ра ды. Со ңын да дау ыс тап оқып, бі рін-бі рі то лық ты ра ды.
1. Қа зақ ше шен дік та ну ғы лы мының қай ға лым дар дың ең -
бек те рі нен бас тала тынын білесіңдер ме?
2. «Ри то ри ка» ең бе гінің авторы кім? Бі ле тін ақ па рат та-
рың ды ор та ға са лың дар.
3. ХІ ғасырдың соңында жазылған аса бағалы педагоги ка -
лық еңбек – «Қа бус на ма» туралы не бі ле сің дер? 
4. Ор таға сыр лық қай ғұ ла ма ла рды білесіңдер? Бү гін гі таң да 
олар дың сөз де рі қан дай мән ге ие деп ой лай сың дар?
2.
Мә тін ді тү сі ніп оқып, не гіз гі ой ды анық таң дар. «Ком мен та рий 
жа сау» әді сі мен кө те ріл ген мә се ле ге ба ға бе рің дер.
Қа зақ тың ше шен дік та ну ғы лы мы ның та мы ры Әбу На сыр 
әл-Фа ра би дің ең бек те рі нен бас тала ды. Ұлы ғұлама «Ри то-
ри ка» ат ты трак та тын да ше шен дік өнер ту ра лы ғы лы ми-тео-
рия лық топ шы лау ла рын жинақтаған. Әл-Фа ра би ше шен-
дер дің пі кір сайы сын да, сөз тала сын да, дау-да май үс тін де 
қо ғам, адам, жер-су, мем ле кет тағ ды рын, аса мән ді өмір лік 
мә се ле лер дің түй інін ше шу де, ке ле ше гін ай қын дау да ри то-
ри ка ның әді с-тә сіл де рін, ше шен дік қа рым-қа бі лет тің қыр-
сыр ла рын мін сіз мең ге руі қа жет ті гіне на зар ау да ра ды. Осы 
ең бе гін де ға лым көз жет кі зу, кө кей ге ұя ла ту, ұғып тың дау, 
дә лел ді пі кір ай ту, шын шыл көз қа рас, тия нақ ты бі лім, сөй-
леу ші нің бет-жү зі, қи мыл-әре ке ті си яқ ты ұғым дар ды жік-
теп, нақ ты лып тү сін ді ре ді. «Сөз ге тап қыр лық – жақ сы адам-
гер ші лік қа си ет», – деп жа за ды. 
«Қай ырым ды қа ла ның әкі мін де та ма ша 12 қа си ет бо лу 
ке рек. Со ның бі рі – ой ын да ғы ның бә рін ай дан анық ай тып 
бе ре ала тын діл мар, өт кір сөз ие сі бо луы», – деп түйеді. «Пі кір 
екі түр лі әдіс пен : не анық дә лел де ме ар қы лы, не илан ды ру 
ар қы лы қо ры ты ла ды», – деп тұ жы рым дай ды.

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: