Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

195
Ғұлама Кейқауыстың әй гі лі шы ғар ма сы – «Қа бус на ма да» 
ше шен дік өнер жай лы ірі-ірі түй ін деу лер бе ріл ген. Еңбекте 
«Адам зат тың ең аб зал қа си ет те рі нің бі рі – сөз сөй лей бі лу. 
Бұл жағ дай ды же те тү сін де, жақ сы сөй лей бі луді үй рен. 
Сы пайы, анық сөй леу ді әдет қыл ғай сың» де ген өне ге лі өси ет 
қал дыр ған. Ше шен дер ді ар дақ тап, құр мет теу ге үн дей ді, 
да на лық дә рі сі нен су сын дау ға ша қы ра ды. «Қай кез де бол-
сын ше шен дік өне рі нің ше гі нен шық па. Ау зың нан шық қан 
сө зің тың дау шы ға, тың дау шы ның жү ре гі не қо ным ды, же ңіл 
бол сын... Ей, пер зен тім, сен қан ша ше шен бол саң да, өзің ді 
біл гір, діл мар ше шен дер ден тө мен ұс та. Сөз үй ре ну ден жи -
рен бе. Көп бі ліп, аз сөй ле» деген тұ жы рым ды ой-тол ғам дар 
ай тыл ған.
Ұлт тық ше шен дікта ну дың бас тау-ар на ла рын Ж.Ба ла-
са ғұнидың «Құ дат ғу бі лік», М.Қаш қа ри дің « Диуа ни лұ ғат 
ат-түрк», А.Иүгі не ки дің «Ға ба тум Ха ма», А.Ясауи дің «Ди-
уа ни хик мет» т.б. ең бек тер інен де та ба мыз. Шы ғыс ғұ ла ма-
ла ры ше шен дікке ат қой ып, ай дар та ғып, оны ар найы ғы лым 
ретінде қа рас тырма ған мен, сөз, сөз құ ді ре ті, сөз мә ні т.б. 
ту ра лы те рең нен тол ғап, тың тұ жы рым дар жа са ған.
(С.Не ги мов)
3.
Үш топқа бөлініп, оқы лым ма те ри алы бо йын ша тап сыр ма лар ды 
орын даң дар.
1-топ.
«Блум түй ме да ғы» әді сі мен сұ рақ тар құ рас ты рып, мүм кін-
ді гін ше жау ап бе рің дер.
Бі лу 
Қа ра пай ым сұ рақ тар 
Кім? Қа шан? Қай да? Қа лай? 
Тү сі ну 
Анық тау ыш сұ рақ тар 
Егер мен дұ рыс тү сін сем, он да... 
Қол да ну 
Тә жі ри бе лік сұ рақ тар 
Қа лай қол да ну ға бо ла ды?.. 
Тал дау 
Ин те рп ре та ция лық
(тү сін ді ру ші) сұ рақ тар 
Не ге? Не лік тен? 
Жи нақ тау Шы ғар ма шы лық сұ рақ тар 
Егер... , он да не бо ла ды? 
Ба ға лау
Ба ға лау шы сұ рақ тар 
... қа лай қа рай сыз? 

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: