Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

67
Қол да ны ла тын 
ор ны 
Мақ са ты 
Стиль дік
си пат та ры 
Тіл дік
амал-тә сіл де рі 
Ғы лы ми ең бек-
тер де, зерт теу-
лер де – жаз-
ба ша тү рі, ал 
ғы лы ми мә жі-
ліс, ке ңес т.б. 
ғы лы ми ор та да 
ау ыз ша тү рі 
қол да ны ла ды.
Зат тар мен 
құ бы лыс тар-
дың жал пы 
ерек ше лі гін 
ашып, ғы лы ми 
не гіз де си пат-
тап, объ ек тив ті 
мә лі мет бе ру. 
Ой күр де лі 
ба ян да лып, 
анық та ма, 
фор му ла лар-
ға не гіз де ле ді; 
дә лел ді, зерт-
тел ген, ту ра 
ма ғы на лы бо-
лып ке ле ді. 
Сөз дер дің қа-
лып ты ор ны, 
тіл нор ма сы 
қатаң сақ та ла-
ды; тер мин дер 
көп кез де се ді; 
сөй лем де рі ха-
бар лы сөй лем 
тү рін де бо ла ды .
Ғы лы ми стиль
4.
Мектепте оқытылатын сүйікті пәндеріңнен мәтін алып, оның ғы -
лы ми стильге жататынын анықтайтын дәйектерді жазыңдар.
Ғылым саласы
Лексикалық ерекшелігі (терминдер) 
Синтаксистік құрылымы
Стильдік сипаты
5.
Тіл ту ра лы ұлт зия лы ла ры ның на қыл сөз де рі мен та ны сып, өз пі -
кір ле рің ді әуен, әуез, кідіріс пен қарқынды сақтап айтыңдар.
Ана ті лі – ха лық бо лып жа сал ған нан бе рі жан дү ние сі нің 
ай на сы, өсіп-өніп, түр ле не бе ре тін, мәң гі құ ла май тын бәй те-
ре гі. 
(Жү сіп бек Ай мау ытұлы)
Ана ті лі нен айы рыл ған адам өз хал қы жа са ған мә де ни 
мұ ра ның бә рі нен құ ра ла қан қа ла ды. 
(Ға бит Мү сі ре пов)
Ұлт тың ті лі – сол ұлт тың жа ны, жан дү ние сі. Ол жү рек ті 
соқ тыр тып тұр ған қан та мы ры си яқ ты. Қан та мы ры жа бы лып 
қал са, жү рек те со ғу ын тоқ тат пай ма?! 
(Мұх тар Әуе зов)
АР
МА
Н
-
ПВ
 
ба
сп
ас
ы

68
Ұлт үшін ті лі нен қым бат еш нәр се жоқ. 
(Мағ жан Жұ ма ба ев)
Қа зақ ті лі – өзі нің өт кір лі гі мен бой бал қы тып, та мыр 
шы мыр ла тып, жан жүйең ді жан ды рып, құ лақ құ ры шын 
қан ды рып, қы сыл таяң қа тал жағ дай ға қай рап, егеп, «сөз 
тап қан ға қол қа жоқ» де ген дей ін ер ге, ел ге ме дет бо ла тын ең 
әсер лі, ең әде мі ше шен тіл. 
(Бауыржан Мо мы шұлы)
6.
«Тіл» сө зі не ас со циог рам ма жа са ң дар.
ТІЛ
1989 жы лы «Тіл дер За ңы» қа был да нып, қа зақ ті лі Қа зақ-
стан Рес пуб ли ка сы ның Мем ле кет тік ті лі ста ту сы на ие бол ды. 
1993 жы лы 28 қаң тар да бұл ста тус ҚР жа ңа Конс ти ту ция-
сын да тұ рақ та лып бе кі тіл ген.
1997 жы лы «Тіл дер За ңы» Пар ла ме нт те қай та дан тал қы-
ла нып, ҚР Пре зи ден ті жар лы ғы мен бе кі тіл ді.
1997 жы лы жа ңа «Тіл дер За ңы» қа был да нып, қа зақ ті лі – 
ҚР мем ле кет тік ті лі, қа зақ хал қы ның ұлт тық ті лі бо лып 
есеп те ле ді.
7.
Өз де рің құ рас тыр ған өлең не ма қал-мә тел дерді және жо ға ры да ғы 
фак ті лер ді қа тыс ты рып, «Тіл дің туы жы ғыл ма сын» та қы ры бын да 
ма қа ла жа зың дар.
АР
МА
Н
-
ПВ
 
ба
сп
ас
ы

69

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: