Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

71
сыр ға лы сыл қым қыз дар мен жас жі гіт тер жү ріп отыр ған. 
Осын дай сал та нат ты ше ру тарт қан көш ті қа зақ тар «көш кө-
лі гі мен» деп ата ған. Көш кен ау ыл ға жо лық қан адам «Көш 
кө лік ті бол сын!» деп ті лек біл дір ген.
Қа зақ хал қы ның ең бір жақ сы қа сие ті – қай да көш се де, 
жұр тын та за лап, қо қыс тан арыл тып, жұр ты на «Құ дай ым ақ 
жол бер сін» деп ақ та мы зып отырған, оны қа си ет ті са на ған. 
Көш ше руі жол шы бай кез дес кен ау ыл ға жа қын да ған да, қыз-
ке лін шек тер ат та ры нан тү сіп, ауыл дан өт кен ше же тек теп, 
ау ыл әруақ та ры на, үл кен де рі не бас иіп, құр мет көр сет кен. 
Жо лай кез дес кен ау ыл дың қыз-ке лін шек те рі көш ше руін 
бас та ған үл кен дер ден бас тап жас та ры на дей ін қы мыз, ай ра-
нын ұсы нып, жұрт тың шө лін ба са тын жақ сы дәс түр қа лып-
тас қан. Өз ке зе гін де көш ие ле рі олар ға ора мал, жү зік, бі ле-
зік си яқ ты кә десый ла рын ұсы ну ды да ұмыт па ды. Мі не, қа зақ 
ауыл да ры ның кө ші осы лай жал ға сын тау ып отыр ған.
(Ә.Төреханұлы)
3.
«5–5–1» әді сі мен мәтінде көтерілген ақпараттарды түй ін дең дер.
Мә тін бой ын ша 5 сөй лем жа зың дар.
Сол 5 сөй лем ді 5 сөз ге қыс қар тың дар.
Со ңын да 5 сөз ді 1 сөз ге қыс қар тың дар.
Бү кіл сы нып пен түй ін ді сөз де рің мен бө лі сің дер.
 Сә лем – сөз дің ана сы
Кез кел ген ор та да ең бі рін ші орын да ла тын әдеп тің тү рі – аман да су, 
адам ды ал ғаш рет көр ген кез де оған де ген өзің нің іл ти па тың ды біл ді ру. 
Бұ ның бар лы ғы мә де ни ет пен өте ты ғыз бай ла ныс ты фор ма да жү зе ге 
аса ды. Сә лем де су дің ең бей та рап тү рі – «Сә ле мет сіз бе » де ген. Кез 
кел ген жағ даят та, кез кел ген ор та да сіз «Сә ле мет сіз бе » де се ңіз, қа­
те лес пей сіз. Қа зақ та ер адамдар бір­бірімен «Ас са лау ма ға лей күм » 
деп аман да са ды, екін ші адам « аға лей кү мас са лам » деп жау ап бе­
ре ді. Оның тұр мыс тық қа рым­қа ты нас та ғы қыс қар ған фор ма ла ры да 
бар, мы са лы, « аға лей кү мас са лам » де мей­ақ, «Әлей кім са лам » деп 
ай та са ла ды. Жалпы, жа сы кі ші адам «Ас са лау ма ға лей күм » деп, 
бірінші аман да суы ке рек. 

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: