Т. Р. Рыспеков, Б. Д. Балғышева


Әр түрлі молекулалық топқа сай ИҚ спектрінің кейбір сызықтарының орналасуы



бет70/96
Дата01.03.2023
өлшемі0,83 Mb.
#170566
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   96
Байланысты:
treatise140794
7lab, Документ (14), Документ (14), 0008d9aa-c924dc23, 9 сынып 2 бжб картограф-1 тоқсан
Әр түрлі молекулалық топқа сай ИҚ спектрінің кейбір сызықтарының орналасуы



Байланыс

топтар

Ауытқу типі

ν, см-1

λ, мкм

С-Н
С-Н
С-Н

С-Н
С-Н


С-Н

О-С
О-Н

О-Н


СН2, СН3
С-Н
Ароматты бензол
-СН2-
-СН=СН-
(транс)
-СН=СН-
(цис)
>С=О
-О-Н
(спирт)
-О-Н, сутегі арқылы байланысқан
(спирт)

Валенттік
Валенттік
Валенттік

Деформацияланған


Жазық емес
деформацияланған
Жазықішілік
деформацияланған
Жазық емес
деформацияланған
Валенттік
Валенттік

Валенттік





3000-2900
3300
3030

1465
970-960


1310-1295


690

1850-1700
3650-3590

3400-3200



3,3-3,4
3,0
3,3

6,8
10,3-10,4


7,6-7,7

14,5

5,4-5,9
2,7-2,8


3,0-3,1


Әр бір қосылыс қайталанбас ИҚ спектрге ие, сондықтан инфрақызыл спектроскопия белгісіз заттарды сәйкестендіруде маңызды рөл атқарады.


Барлық молекулалар ИҚ сәулеленуді жұта бермейді, соның ішінде, белгілі бір симметриялы қасиеттері бар молекулалар, ИҚ сәулененуді жұтпайды. Аса күрделі молекулаларда тербелістердің барлық типтері ИҚ сәулеленудің жұтылуына міндетті түрде сәйкес келе бермейді. Мысалы, этиленді симметриялы молекулалар (СН2=СН2) ИҚ спектрде өзінің барлық тербелістерін таппайды. Осындай молекулалардың тербелістерін зерттеу үшін комбинациялы шашыраңқы (КШ) спектроскопиясын жиі қолданады. КШ спектрі белгілі бір ұзындықты толқын сәулесімен (әдетте көрінетін аймақта) молеклаларды сәулелендіру нәтижесінде туындайды. КШ спектрометрлерінде үлгінін сәулелендіретін жарық көзі ретінде әдетте лазерді қолданады. Сәулеленуді жұтуды жанама жолмен өлшейді. Жоғары энергиясын жарықпен сәулелендіру кезінде оларға түсетін жарыққа белгілі бір молекуланың тербеліс энергиясына сәйкес келетін энергиясының кішігірім порцияларына қосу немесе алуы мүмкін. Түсетін жарық молекулалармен жұтылмайды, шашырайды сондықтан шашыраңқы жарық толқынның бақыланатын ұзындығы түсетін толқын ұзындығынан ерекшеленеді.
Электронды ауысулар әдетте көрінетін және УК жарықтың жұтылуымен байланысты. Жұтудың тербеліс жолақтары көптеген тербелмелі – айналмалы ауысулардың қабаттасуы нәтижесінде кеңірек бола туседі, көрінеітін және УК аймақтарда жұту спектрлері көптеген электронды тербелмелі ауысулар қабаттасуынан шыңдар емес, кең жолақтарды да қамтиды.
Призма немесе дифракциялы тордың күйі, сонымен қатар, спектрофотометрдің саңылауларының ені зерттелетін зат үлгісі арқылы өтетін сәулелену толқын ұзындықтары аралығын анықтайды. Үлгі, әдетте, ерітіндіде болады, ондағы жұтылуды таза еріткіштегі салыстырмалы эталонын жұтылумен салыстырады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   96




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет