Т. Р. Рыспеков, Б. Д. Балғышева
Әр түрлі молекулалық топқа сай ИҚ спектрінің кейбір сызықтарының орналасуы
жүктеу/скачать 0,83 Mb.
|
treatise140794
Әр түрлі молекулалық топқа сай ИҚ спектрінің кейбір сызықтарының орналасуы
Әр бір қосылыс қайталанбас ИҚ спектрге ие, сондықтан инфрақызыл спектроскопия белгісіз заттарды сәйкестендіруде маңызды рөл атқарады. Барлық молекулалар ИҚ сәулеленуді жұта бермейді, соның ішінде, белгілі бір симметриялы қасиеттері бар молекулалар, ИҚ сәулененуді жұтпайды. Аса күрделі молекулаларда тербелістердің барлық типтері ИҚ сәулеленудің жұтылуына міндетті түрде сәйкес келе бермейді. Мысалы, этиленді симметриялы молекулалар (СН2=СН2) ИҚ спектрде өзінің барлық тербелістерін таппайды. Осындай молекулалардың тербелістерін зерттеу үшін комбинациялы шашыраңқы (КШ) спектроскопиясын жиі қолданады. КШ спектрі белгілі бір ұзындықты толқын сәулесімен (әдетте көрінетін аймақта) молеклаларды сәулелендіру нәтижесінде туындайды. КШ спектрометрлерінде үлгінін сәулелендіретін жарық көзі ретінде әдетте лазерді қолданады. Сәулеленуді жұтуды жанама жолмен өлшейді. Жоғары энергиясын жарықпен сәулелендіру кезінде оларға түсетін жарыққа белгілі бір молекуланың тербеліс энергиясына сәйкес келетін энергиясының кішігірім порцияларына қосу немесе алуы мүмкін. Түсетін жарық молекулалармен жұтылмайды, шашырайды сондықтан шашыраңқы жарық толқынның бақыланатын ұзындығы түсетін толқын ұзындығынан ерекшеленеді. Электронды ауысулар әдетте көрінетін және УК жарықтың жұтылуымен байланысты. Жұтудың тербеліс жолақтары көптеген тербелмелі – айналмалы ауысулардың қабаттасуы нәтижесінде кеңірек бола туседі, көрінеітін және УК аймақтарда жұту спектрлері көптеген электронды тербелмелі ауысулар қабаттасуынан шыңдар емес, кең жолақтарды да қамтиды. Призма немесе дифракциялы тордың күйі, сонымен қатар, спектрофотометрдің саңылауларының ені зерттелетін зат үлгісі арқылы өтетін сәулелену толқын ұзындықтары аралығын анықтайды. Үлгі, әдетте, ерітіндіде болады, ондағы жұтылуды таза еріткіштегі салыстырмалы эталонын жұтылумен салыстырады. жүктеу/скачать 0,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|