Таңат Өміржан фок-200п я тақырып: Оқушылардың қан-айналым жүйесі
жүктеу/скачать 41,12 Kb.
|
анатомия қан жүйесі
| 2.Қанның құрамы мен қасиеттері.
Егер сіз қанның тұндырылуына немесе оны центрифугалауға мүмкіндік берсеңіз, алдын - ала бұрылуға қарсы затпен араластырсаңыз, онда бір - бірінен күрт ерекшеленетін екі қабат пайда болады: жоғарғы - мөлдір, түссіз немесе сәл сарғыш-қан плазмасы, төменгі-қызыл қан клеткалары мен тромбоциттерден тұратын қызыл. Лейкоциттер салыстырмалы тығыздығының аз болуына байланысты төменгі қабаттың бетінде ақ түсті жұқа пленка түрінде орналасады. Плазма мен формалы элементтердің көлемдік қатынасы арнайы гематокрит құрылғысы - бөлінісі бар капилляр, сондай - ақ радиоактивті изотоптар-32p, 51cr, 59fe көмегімен анықталады. Перифериялық (айналымдағы) және сақталған қанда бұл қатынастар бірдей емес. Перифериялық қанда плазма қан көлемінің шамамен 52-58% - ын, ал нысанды элементтер 42-48% - ын құрайды. Сақталған қанда кері байланыс байқалады. Қан плазмасы, оның құрамы. Қан плазмасы өте күрделі биологиялық орта. Ол дененің тіндік сұйықтықтарымен тығыз байланысты. Плазманың салыстырмалы тығыздығы 1,029-1,034. Қан плазмасының құрамына су (90-92%) және құрғақ қалдық (8-10%) кіреді. Құрғақ қалдық органикалық және бейорганикалық заттардан тұрады. Қан плазмасының органикалық заттарына мыналар жатады: плазма ақуыздары - альбуминдер (шамамен 4,5%), глобулиндер (2-3,5%), фибриноген (0,2-0,4%). Плазмадағы ақуыздың жалпы мөлшері 7-8 құрайды%; құрамында азот бар ақуыз емес қосылыстар (амин қышқылдары, полипептидтер, мочевина, несеп қышқылы, креатин, креатинин, аммиак). Плазмадағы ақуыз емес азоттың жалпы мөлшері (қалдық азот деп аталады) 11-15 ммоль/л (30-40 мг%) құрайды. Организмнен токсиндерді шығаратын бүйрек функциясының бұзылуымен қандағы қалдық азот мөлшері күрт артады; азотсыз органикалық заттар: глюкоза - 4,45-6,65 ммоль/л (80-120 мг%), бейтарап майлар, липидтер; ферменттер; олардың кейбіреулері қанның ұюы мен фибринолиз процестеріне, атап айтқанда протромбин мен профибринолизинге қатысады. Плазмада гликогенді, майларды, ақуыздарды және т. б. ыдырататын ферменттер бар. Қан плазмасындағы бейорганикалық заттар оның құрамының шамамен 1% құрайды. Олардың құрамына негізінен катиондар кіреді - Na+, Ca++, K+, Mg++ және аниондар - O-, HPO4-, HCO3-. Ағзаның тіндерінен метаболизм өнімдері, биологиялық белсенді заттар (серотонин, гистамин), гормондар қанға енеді, қоректік заттар, дәрумендер және т.б. ішектен сіңеді, алайда плазманың құрамы айтарлықтай өзгермейді. Плазма құрамының тұрақтылығы организмнің жекелеген органдары мен жүйелерінің қызметіне әсер ететін, оның ішкі ортасының құрамы мен қасиеттерін қалпына келтіретін реттеуші механизмдермен қамтамасыз етіледі. жүктеу/скачать 41,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|