Тәжірибелік сабақтар өткізуге арналған әдістемелік нұсқаулар

№ 1 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар

Волейбол сабағында жалпы дамыту жаттығуларын орындағаннан кейін арнаулы дайындық жаттығулары өткізіледі. Оған қозғалыс реакциясының жылдамдығымен бағдарлай білу, тез орын алмастыру, секіргіштік, қол буындарының күші мен ептілігі, статистикалық қалыптан қозғалысқа көшудің жеделдігі сияқты қасиеттер жатады.

Арнаулы дайындық жаттығуларын өткізудің мақсаты- ойынның айла-тәсілдерін дағдыландыру, яғни шабуыл және қорғаныстағы әдістерді жетілдіру. Жеңістің кілті болып есептелетін допты шабуылдап ойынға қосудан, оны өзара беруден, шабуылдай соғудан тұратыны белгілі. Егер ойыншылар түрлі әдістерді жақсы игерген болса, ойын да барынша қызықты болмақ.

Волейболшылар допты ойынға берудің бірнеше түрін (тура, жанама, астынан) игереді.Допты шабуылдап ойынға қосқанда әртүрлі әдіспен беру қарсы жақтың ойынын қиындата түседі. Алайда допты берудің мұндай тәсілдерін игеру үшін иық, шынтақ буындарының қимылдық қабілеті мен күші жеткілікті болуы керек. Өзара беру, шабуылдай соғуда допты қатты ұшыру үшін қолды сілтегенде иық, шынтақ буындары бос болады. Шабуылдың барлық әдістерін игеру – икемділік, күш, секіре білумен қатар координация, кеңістікте бағдарлау, т.б. қасиеттерге дағдылануына байланысты. Ал мұның өзі дененің қозғалыстық қабілетін арттыратын арнаулы жаттығуларды орындау арқасында іске асады. Қорғаныс кезінде алаңдағы, яғни доп түсетін орынды білу-ойыншының ерекше қасиеттері. Доп төмен және шапшаң берілсе, жағдайды шапшаң бағдарлау, тез қозғалып допты ұмтылып, немесе айналып барып қабылдау- жеңіс бастамасы. Бұл әдістерді үйренуде акробатикалық жаттығулардың пайдасы осында керек. Арнаулы дайындық жаттығулары сабақ барысында волейбол ойынының айла-тәсілдерін үйренуде негізгі роль ойнайды.

Арнаулы дайындық жатығуларының кешенін құрастырып , сабақ жоспарын жасау.

1. 
   Арнаулы дайындық жаттығуларын қандай мақсатпен өткізеді?
   
2. 
   Волейбол сабағында қандай қасиеттер дамиды?
   
3. 
   Шабуылдық, қорғаныстық әдістердің түрлерін ата?
   

1. 
   Ашмарин Б.А.«Теория и функции физического воспитания» - М.,1979.
   
2. 
   Волков Н.Н.- «Развитие физических качеств школьников»- «ФиС», 1980.
   

№ 2 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар

Суретте допты ойынға қосудың осы әдісі көрсетілген. Бұл әдіске үйреткенде мұғалім тарапынан оқушылардың қимылы мұқият бақыланады. Сермеген кезде ойыншының қолы артқа, ал допты соққан кезде төменнен алға қарай қозғалып, аяқтарын жазуға асықпауы, жауырынын кері серпілуі және еікеймеуі (мұндайда доп алға қарай емес, төбеге қарай ұшады). Допты соққан кезде дененің салмағы алдыңғы аяққа түсетінін, соққан соң доптың артынан ілесе жоғары ұмтылып, тізенің жазылатынын, одан арттағы тұрған аяқпен алға бір қадам жасайтынын оқушыға қайталап түсіндірудің маңызы бар.

Допты ойынға төменнен қосуға арналған жаттығулар:

1. 
   Бітеу допты (1 кг) бір қолмен қабырғаға лақтыру және қағып алу (қашықтық 1-2 метр)
   
2. 
   Екі адам боп: бітеу допты бір қолмен (оң және сол) лақтыру. Қашықтық біртіндеп 8-9 метрге дейін арттырылады.
   
3. 
   Бітеу допты тор арқылы (төменгі жібі бағанаға бекітілмеген) 4-6 метр қашықтықтан лақтыру.
   
4. 
   Жіпке іліп серігі ұстап допты төменнен беру. Соққан кезде жіп жіберіледі де доп берілген бағытта ұшады.
   
5. 
   Іліп қойған допты тор арқылы 4 метр қашықтықтан беру.
   
6. 
   Төрт метр қашықтықтан допты жоғары лақтырып барып беру.
   

«Тор арқылы екі доп». Ойын «Пионербол» материалына құрылады. Бірақ мынадай ережелер енгізіледі:

А) доп тор арқылыекінші ретте ғана беріледі, яғни қарсыласынан алған допты тор жанында тұрған өз ойыншысына береді;

Ә) торға жақын жерде қарсы жақтан келген допты екі қолмен жоғарыда беру арқылы қайтаруға болады;

Б) қарсыласыңнан допты екі қолмен төменнен қабылдауға болады; Вариант: ойынның басында әр команда екі доптан-4 доп. Барлық төрт доптың алаңның бір жағына шығуына мүмкіндік жасалады. Мұндайда командаға бір ұпай қосылады.

Үйге тапсырма

Дене шынықтыру сабақтарын ұйымдастыру түрлеріне, спорт түрлерінің классификациясы, түрлерінің сипаттамасы, сабақ және сабақтан тыс түрлеріне әдістемелік талдау.

1. 
   Дене шынықтыру сабақтарын ұйымдастыру түрлеріне қандай?
   

3. Спорт түрлерінің классификациясы мен түрлеріне сипаттама жаса.

1.Теория и методика физического воспитания и спорта. Холодов Ж.К., Кузнецов В.С. М. 2001

2.Основы методики физического воспитания школьников. Минаев Б.Н., Шиян Б.М. М. 1989Ашмарин Б.А.«Теория и функции физического воспитания» - М.,1979.

3.Волков Н.Н.- «Развитие физических качеств школьников»- «ФиС», 1980.

Мақсаты мен міндеттері.

№1. Таратылатын материалды қолданып, дене жаттығуларының ерекшеліктеріне сай топтастырыңыз.

№2. Таратылатын тапсырма қолданып дене жаттығуларын негізгі, кіріспе және дайындық жаттығуларына топтастырыңыз.

Тапсырма № 1.

Әр түрлі белгілеріне сәйкес дене жаттығуларын топтастырыңыз.

1. 
   Велосипед тебу.
   
2. 
   Бір және екі аяқпен орында секіру, алдыға жылжу, орында тұрып ұзындыққа секіру.
   
3. 
   «Пятнашки» қозғалмалы ойыны
   
4. 
   Вертикальды бөгетті тіреліп және тірелмей өту, екі жәнебір аяққа түсу.
   

Арқаға жатып, екі қол жанда:

1-аяқты түзу көтеріп, түсіру

2- БЖ

Жаттығу сабағына әдістемелік талдау жасау. Сабақ жоспарын құрастыру.

Жаттығу сабағы қандай бөлімдерден тұрады?

Сабақтың әр бөліміне анықтама бер?

Жаттығу түрлеріне сипаттама бер.

1.Основы методики физического воспитания школьников. Минаев Б.Н., Шиян Б.М. М. 1989

2. Ашмарин Б.А.«Теория и функции физического воспитания» - М.,1979.

3. Волков Н.Н.- «Развитие физических качеств школьников»- «ФиС», 1980.

Дене тәрбиесі сабақтарының негізгі сипаты- оқушылардың қатаң уақыт тәртібіндегі жаттығуларды орындау әрекеттері және жүктемені мөлшерлеу. Жүктеме дегеніміз-жаттығушының ағзасына белгілі бір мөлшерде дене жаттығуларымен әсер ету, күш түсіру. Сабақ кезіндегі жүктеме оқушылардың жасына, жынысына, дене қуаты дайындығына сай, үйлесімді болуы керек. Жүктемені мөлшерлеу дегеніміз-оның көлемін және қарқындылығын өзгерті. Жүктеме көлемі дегеніміз-орындалған дене қуаты жұмысының саны (өтілген қашықтық, орындалған жаттығулар саны, жаттығуды қайталау саны, ауырлық салмағы т.б.)

Ескерту: Әрбір әрекетке жұмасаған уақыт секундомер бойынша 2 бағанада белгіленген алдыңғы көрсеткен уақыттан кейінгі уақытты алу жолы арқылы анықталады. Сабақ аяқталғаннан соң 3,4 бағаналардағы мақсатқа сәйкес жалпы уақытына бөлу, 100 пайызға көбейту арқылы сабақтың жалпы тығыздылығы анықталады.

Жалпы сабақ уақыты

Дене тәрбиесі сабағының жүктеме мөлшерін анықтап, сабақ жоспарын құру.

Жүктеме дегеніміз не?

Жүктеме қарқыны түсінігіне анықтама бер?

Сабақтың жалпы қозғалтушы тығыздығы дегеніміз не?

1.. Ашмарин Б.А.«Теория и методика физического воспитания» - М.,1990.

2. Уанбаев Е.К., Дене тәрбиесі негіздері- Алматы, 2000.
№ 5 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар

Тақырыбы: Спорттық жаттығу әдістері.
Мақсаты: Спорттық жаттығу әдістерін меңгеру, үйрету тәсілерін меңгеру.

Жұмыс барысы:

Таратылатын тапсырмалармен жұмыс. 1-11 сынып оқушыларымен жүргізетін спорттық жаттығу әдістерін іріктеп алу.

Тапсырма №2 Орында жүгіру (Тізені жоғары көтеріп)

Тапсырма № 3 Аяқтың ұшымен жүгіру

Тапсырма № 4 Аяқты кең адымдап жүгіру

Тапсыра № 5 Әр адымда тізені бүгіп, терең отырып жүіру.
Үйге тапсырма

Спорттық жаттығулардан жалпы дайындық кешенін құру.

Спорттық жаттығуға анықтама бер?

Жеке бұлшық ет топтарыныңдамуына сәйкес спорттық жатығуларды ата. Физиологиялық ерекшеліктеріне сәйкес спорттық жаттығуларын топтастыр.

Әдебиеттер:

1.. Ашмарин Б.А.«Теория и методика физического воспитания» - М.,1990.

2. Донской Д.Д. Зациорский В.Н.- «Биомехника» М., «ФиС», 1979.
№ 6 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар

Тақырыбы: Техникаға оқытудағы біліктілік, дағдыны қалыптастырудың бастапқы кезеңі
Мақсаты: Дене тәрбиесі сабағында қолданылатын жаңа технологияларды меңгеру, білу, практикада пайдалану.
Жұмыс барысы:

Таратылатын тапсырмалармен жұмыс. Берілген жаттығуларды қандай технология арқылы сабақта үйретуга болады.

Тапсырма №2 Қысқа қашықтыққа жүгіруді орындауда жаңа технологиялардың қай түрін қолданар едіңіз

Тапсырма № 3 «Ешкіден» ырғып секіруді орындату технологиясын түсіндір.
Үйге тапсырма

Жаңа технологиялар бойынша жаңа сөздерді сөздіктерге енгізу.

Инновация дегенімңз не?

Қандай жаңа технологияларды білесіз?

Жаңа технологияларға талдау жасаңыз.

1. Холодов Ж.к. Кузнецов В.С.- «Теория и методика физического воспитания» - М., 2001.

2. Матвеев Л.П. - «Теория и методика физического воспитания» - М., 1991.

№ 7 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар

Спорттық жетілдіру кезеңдері 3 түрге бөленді: дайындық, жарыс, өтпелі.

Әр кезең бірнеше бөлімдерге бөлінген:

Спорттық жаттықтыру кезеңдері

Дайындық кезеңі Жарыс кезеңі Өтпелі кезең

Жалпы дайындық бөлімі

Арнайы дайындық бөлімі

Орта циклдер

Орта циклдер

Орта циклдер:

Тарту, базалық

Таратылатын тапсырмалармен жұмыс.

1. 
   – Футбол
   
2. 
   Көпсайыс
   
3. 
   ядро лақтыру
   

Спортттық жаттықтыру кезеңдеріне әдістемелік талдау жаса.

Спорттық жаттықтыру кезеңдерін ата?

Дайындық кезеңі қандай бөлімдерге бөлінеді? Әр қайсысына сипаттама бер.

Өтпелі кезеңде өтілетін шараларды ата.

Қосақталған макроцикл дегеніміз не?

Әдебиеттер:

1. Холодов Ж.к. Кузнецов В.С.- «Теория и методика физического воспитания» - М., 2001.

2. Матвеев Л.П. - «Теория и методика физического воспитания» - М., 1991.

№ 8 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар

Таратылатын тапсырмалармен жұмыс.

Суретте көрсетілген техникалық әдістерді үйреніп, жатығу жұмыстарын жаса.

Тапсырма №1 Волейбол. Тура шабуыл доп беру техникасы

Тапсырма № 3 . Акробатика. Акробатикалық жаттығуды орындау техникасы

Техникалық әдістер бойынша конспект жасау.

Техника түсінігіне анықтама беріңіз?

Техникалық әдіс дегеніміз не?

Әдебиеттер:

1. Холодов Ж.к. Кузнецов В.С.- «Теория и методика физического воспитания» - М., 2001.

2. Матвеев Л.П. - «Теория и методика физического воспитания» - М., 1991.
№ 9 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар

Тақырыбы: Қозғалыс сапасын оқыту әдістемесі
Мақсаты: Дене тәрбиесі сабағында қозғалыс сапасын арттыру мақсатында жүргізетін жаттығуларды үйрету әдістемесін меңгеру, практикада пайдалану.
Жұмыс барысы:

Таратылатын тапсырмалармен жұмыс. Берілген карточкалардағы жаттығуларды сипаттап, ретімен жаз.

Тапсырма №2

Тапсырма № 3

Қозғалыс сапасын арттыратын жаттығу кешенін құрастыр.

Қозғалыс сапасына анықтама бер?

Қандай жаттығуларды жүргізуге болады?

Физикалық ерекшеліктерін ата?

1. Холодов Ж.к. Кузнецов В.С.- «Теория и методика физического воспитания» - М., 2001.

2. Матвеев Л.П. - «Теория и методика физического воспитания» - М., 1991.
№ 10 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар

Тақырыбы: Бақылау жаттығуларын қолдану және өткізу әдістемесі
Мақсаты: Бақылау жаттығулары туралы мағлұмат беру. Дене тәрбиесі сабағында қолданылатын бақылау жаттығуларының кешенін құрастыру. Практикада пайдалану.

Жұмыс барысы:

Таратылатын тапсырмалармен жұмыс. Берілген жаттығулардың орындалуын ретмен жаз. Мысалы, Б.Ж.-тіземен тік тұру, таяқ төменде. О. Алға еңкею, таяқты өзінен барынша алшақ денеге қою. Б.Ж. – тік тұру, таяқ төменде.

Тапсырма №2