Таңдау пәні бағдарламасы ( Жалпы орта білім беретін мектептің қоғамдық – гуманитарлық бағытындағы 10 – сыныпқа арналған қазақ әдебиеті пәні бойынша бағдарлама) Түсінік хат
жүктеу/скачать 171,5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Күтілетін нәтиже
- Пайдаланылған әдебиеттер
- Ежелгі әдебиет мұраларынан
- Алтын Орда – Қыпшақ дәуіріндегі әдебиет
- XIX ғасырдың екіншіжартысын- дағы әдебиет
- XIXғасырдың екінші жартысы мен XX ғасыр басында- ғы әнші – компози торлар
- XX ғасыр басындағы әдебиет
- Сабақтың тақырыбы
- Сабақтың түрі
- Сабақтың жүру барысы І. Ұйымдастыру ІІ. Үй тапсырмасын тексеру Қызығушылықты ояту 1. «Қайталау – оқу анасы» «Бұл кім» стратегиясы
- XIV – XVIII ғасыр жырау – жыршылары
- 2. «Сандар сөйлейді» стратегиясы
- 3. «Жадымда – жыр мазмұны» Жыраулардың өлеңдерін мәнерлеп, жатқа айту. ІІІ. Мағынаны тану «Жаңа сабақ құпиясы»
- IV. Ой қозғау Егер сендер XXI ғасыр жыраулары болғандарыңда не жайлы жырлар едіңдер.. ой – толғау жазу V.Сабақты қорыту VI.Үйге тапсырма
| Таңдау пәні бағдарламасы
( Жалпы орта білім беретін мектептің қоғамдық – гуманитарлық бағытындағы 10 – сыныпқа арналған қазақ әдебиеті пәні бойынша бағдарлама) Түсінік хат Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасына сай шығармашылық тұрғыдан ойлай алатын, танымдық мәдениеті биік, ұлттық құндылықтарымызды жете меңгерген, интеллектуалдық өресі жоғары, өзін- өзі үнемі дамыта алатын қабілетті жастарды тәрбиелеу – бүгінгі өмір талабы. Білім беру жүйесінде жүргізілген реформалар негізінде елімізде мектептер үш сатылы болып қайта құрылды. Мектептің бастауыш сатысы 1 – 4 – сынып, негізгі сатысы 5 – 9 – сынып болса, мектептің соңғы сатысы – бағдарлы мектеп. Бағдарлы мектеп үш салаға сараланады: қоғамдық – гуманитарлық,жаратылыстану – математикалық, кәсіптік. Сабақтастық тұрғысынан қарағанда, бұл саты – бүкіл мектептегі алған білімнің қорытындыланатын кезеңі. Бұл білімнің білікке ұласар сәті. Қазақ әдебиетін оқытудың нәтижесінде оқушы бойындағы асқақ арман, ізгі қасиет, берік сенім, сұлулық пен әсемдіктің, өмірге құштарлық, таза шынайы мөлдір сезімнің жан – жақты көрінер кезі де – осы бағдарлы мектеп сатысы. Өз тәжірибемде ҰБТ тапсыратын оқушылардың ішінде жылма – жыл қазақ әдебиеті пәнін таңдап отырған оқушылар бар. Осы негізде қоғамдық – гуманитарлық бағыттағы 10 – сыныпқа арналған таңдау пәні бағдарламасының оқытылуының маңызы бар деп ойлаймын. Бағдарлама жеке тұлғаның танымдық іс – әрекетін қалыптастыруға бағытталған. Бұл бағдарламаның өзіндік ерекшелігі – ол тарауларға бөлініп әзірленгендігі. І тарауда – халық ауыз әдебиеті, ІІ тарауда – ежелгі әдебиет мұралары, ІІІ тарауда – Ислам дәуіріндегі әдебиет, IV тарауда –Алтын Орда – Қыпшақ дәуіріндегі әдебиет (XIII- XIV ғ.),V тарауда –қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет (XV – XVIII ғ. ),VІ тарауда - XIX ғасыр әдебиеті (болыстық дәуірдегі әдебиет), VIІ тарауда –XIX ғасырдың екінші жартысындағы әдебиет, XIX ғасырдың екінші жартысы мен XX ғасыр басындағы әнші – ақын композиторлар, 1916 жылғы ұлт – азаттық көтерілісіне байланысты әдебиет, VIIІ тарауда –XX ғасыр әдебиеті, IX тарауда – әлем әдебиеті үлгілері ,X тарауда – жергілікті ақын – жазушылар мұрасы қамтылған. Соңғы X тарауда Атырау облысының ақын – жазушыларының шығармашылығын таныту, оны оқушыларға меңгертудің жолдары көзделген. Ұсынылған бағдарлама оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырады, қазақ әдебиетінен білім деңгейін көтереді. ҰБТ – да кездесетін тапсырмаларды білуге үйретеді. Жалпы жұмыс оқушының өздігінен білім алуына негізделген. Бұл ҰБТ – дан сәтті өтуге ықпал етеді. Бағдарлама жасауда білім мазмұнын ізгілендіру, бүгінгі қоғамға кіріккен оны дамытуға тырысатын дара тұлғаны таныту, әдеби білімнің жүйелілігі мен үзіліссіздігі, сабақтастығы және пәнаралық , пәнішілік байланыс сияқты ұстанымдар басшылыққа алынды. Мақсаты: Сезім мен ойды тоғыстыра отырып, танымдық, эстетикалық, оқырмандық талғамды қалыптастыру. Оқушының өзіндік шығармашылық әрекетіне бағыттап отырудың жолдарын іздестіру.Көркем әдебиет туындыларын толық терең оқып, меңгеруіне жол аша отырып, әдеби білімнің әр жақтылығын, жүйелілігін, мақсаттылығын түсіндіру. Таңдау пәні арқылы оқушыларды ҰБТ – ға дайындау және шығармашылық құзіреттілігін дамыту. Міндеті: Оқушыларды рухани, интеллектуалдық тұрғыда тәрбиелеу, өз елінің тарихын, әдебиеті мен мәдениетін, өнерін қастерлеуге баулу, дүниежүзілік өркениет жетістіктеріне ұмтылдыру. Оқушылардың тест жұмыстарын шешуде анықтамалық әдебиетті өз бетімен қолдануын ұйымдастыру; ҰБТ – ны сәтті тапсыру үшін қазақ әдебиетінен білім деңгейін анықтау; оқушылардың ұмытып қалған, не түсінбей қалған тақырыптарын түсіндіру, қайталау. Күтілетін нәтиже: 1.Түрлі жағдаяттағы проблеманы анықтауға, жауапты шешім қабылдауға, өз шешімінің нәтижесін бағалауға қалыптасады. 2. Өзіндік тұжырым жасауға, өзіндік бағалауға, түрлі жағдайда өзінің шамасын білуге дағдыланады. 3. Оқушылар қазақ әдебиеті пәні бойынша сынақты сәтті тапсыра алады. 4. Көркемдеп сөйлеудің амал – тәсілдерін игереді, оқушының зерттеушілік қабілеті оянады. 5. Көркем әдебиетті оқудың, талдаудың негізгі түрлерін ажыратады. Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Қазақстан Республикасынң 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы. – Астана, 2003ж. 2. Көшімбаев А. «Қазақ әдебиетін оқыту методикасы». – А., 1959ж. 3. Жұмажанова Т.Қ. «Әдебиетті оқыту әдістемесі» . – А., 2009ж. 4. Қабдолов З. «Сөз өнері». А., 2006 ж. 5. Қабдықайырұлы «Оқытудың педагогикалық жаңа технологиясы». –А., РБК., 1999ж. 6. Әбенбаев С. «Эстетикалық мәдениет негіздері». – А., 2005ж. 7.Ахметов З. «Әдебиеттану» (терминдер сөздігі). –А., 1998 ж. 8. Қаратаев М. «Әдебиет және эстетика». –А., 1970 ж. 9. Ұзақбаева С. «Балаларға эстетикалық тәрбие берудегі халық дәстүрі». – А., 1990 ж. 10.Дайырова Ә. «Абайдың тәлімгерлік тағылымы». – А., 1996 ж. 11. Бітібаева Қ. «Әдебиет пәнінің оқытудың тиімді жолдары». – А., 1990 ж. 12. Мырзахметов М. «Абай мұрасын меңгертудің педагогикалық негіздері». –А., 1995 ж. 13.Сманов Б.«Әдебиет сабағын жоспарлау». – А., 1986 ж. 14. Аңсабаев Д. «Лирикалық шығармаларды оқыту». – Т., 2007 ж. 15. Құтқожина Р. «Әдебиетті қазақ тілімен байланыстыра оқыту». – М., 1985 ж. «Қазақ әдебиеті » пәнінен 10 - сыныпқа арналған ТАҢДАУ ПӘНІ БАҒДАРЛАМАСЫ Аптасына 1 сағат, жалпы – 34 сағат
Сабақтың тақырыбы: Жыраулар әлемі ( 2 – сағаты) Сабақтың мақсаты: 1) жыраулар әлемін меңгерту, сөз өнерінің ғылыми негізін аңғарту; 2) танымдық, логикалық қабілетті ояту, ұлттық құндылықтарды бағалау; 3) аманат жайлы өзекті ой дамыту, дана, дара тұлғаны қалыптастыру. Сабақтың түрі: Білім мен әрекет тәсілдерін жалпылау мен жүйелеу Әдісі: Сын тұрғысынан ойлау технологиясы Пәнаралық байланыс: тарих, философия, өзін – өзі тану, қазақ тілі, дінтану Көрнекілігі: интербелсенді тақта арқылы көрсетілетін слайдтар,суреттер, Сабақтың жүру барысы І. Ұйымдастыру ІІ. Үй тапсырмасын тексеру Қызығушылықты ояту 1. «Қайталау – оқу анасы» «Бұл кім?» стратегиясы Таблица бойынша жұмыс XIV – XVIII ғасыр жырау – жыршылары
1. Асан қайғы. 2. Қазтуған. 3. Шалкиіз. 4. Доспамбет Оқушылар жауап берген соң, сұрақтардың орнына жыраулардың портреттерін слайд бойынша көрсету. 2. «Сандар сөйлейді» стратегиясы Тақтада көрсетілген сандарды кезек – кезек таңдайды, жасырынған сұрақтарға жауап береді
1.Сол жақтағы 20. Қазтуғанның жыр – толғауларын біздің өңірде жадына сақтаған, көп жырлап елге таратқан ақын кім? (Мұрат Мөңкеұлы) 2. Ортадағы 40. «Өкінбестей болғанмын, Ер Мамайдың алдында. Шаһид кештім, өкінбен», - деп бітіреді. Үзінді кімнің шығармасы? ( Доспамбет жырау) 3. Оң жақтағы 20. XV – XVI ғасырларда 95 жас өмір сүрген, тарихта болған жырау? ( Шалкиіз) 4. Сол жақтағы 30. «Бұл заманда не ғаріп» кімнің толғауы? ( Асан қайғы) 5. Ортадағы 20. Жырау әдебиетінің негізгі өкілдері кімдер? (Асан қайғы, Қазтуған, Доспамбет, Шалкиіз, Жиембет, Ақтамберді, Бұқар т.б.) 6. Оң жақтағы 30. Жыршы дегеніміз кім? ( Жыршы – жыр айтушы, таратушы, көптеген эпостық жырларды жатқа білетін, дайын репертуары бар айтқыштар. Жыршылар домбыраның не қобыздың сүйемелдеуімен мақаммен, әнмен айтады) 7. Сол жақтағы 40. Жырау деп кімді айтамыз? ( Жырау – өз жанынан жыр шығарып айтатын, суырып салма ақындық қасиет пен шешендік қасиеті қатар сақталып жататын дарынды ақын, дуалы ауыз шешен, ақылгөй дана, ойшыл адамдар). 8. Ортадағы 30. Толғау дегенді қалай түсінесің? ( Толғау – қазақ әдебиетінде ақындар шығармашылығында, әсіресе жыраулар поэзиясында жиі орын алған жанр. Толғау өлеңде ақын өмір қоғам, адам тіршілігі, жақсылық, жамандық т.б.жайлы ақыл –өсиет, насихаттық тұрғыда ой – қозғайды). 9. Оң жақтағы 40. Әз – Жәнібектің ақылсыздығын, үлкен қателік жасағанын ашына сынаған жырау кім? ( Асан қайғы) 3. «Жадымда – жыр мазмұны» Жыраулардың өлеңдерін мәнерлеп, жатқа айту. ІІІ. Мағынаны тану «Жаңа сабақ құпиясы» XV – XVIII ғасырлар әдебиетінің негізгі салмағын көтерген жыраулар болды. Олардың әдеби жанры толғау еді. Толғауда жырау өзінің өмірі, болмысы жайлы ойларын, замана жайлы түйгендерін айтып, белгілі оқиғаларға көзқарасын білдіреді. Жыраулардың ірілігін тану үшін ұлы болу шарт шарт емес, таза түйсік, иман, ар – ұят қажет –ақ. Жыраулар әлемі – ұлттың уызы, биік санасы мен көркем ойдың, елдігіміздің көрінісі. Олар пайғамбардың «Иман жаны - ұят» деген хадисін санаға құйды, ұрпақты тәрбиеледі.
IV. Ой қозғау Егер сендер XXI ғасыр жыраулары болғандарыңда не жайлы жырлар едіңдер?.. ой – толғау жазу V.Сабақты қорыту VI.Үйге тапсырма: Тест сұрақтарын дайындау жүктеу/скачать 171,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|