Ұсыныс- тәуелсіздікке қарама -қарсы, ойлау сапасы. Ұсынылатын адамдар бір шешімді екіншісіне өзгертеді. Сіз оларға сене алмайсыз.
Инициативті ойлау - мәселені немесе мәселені шешудің жолдары мен құралдарын іздеуге және табуға үнемі ұмтылыстың қажеттілігі. Бастама - бұл ерікті қасиет, оның арқасында адам шығармашылықпен әрекет етеді. Бұл уақыт пен жағдайға, адамның іс -әрекеті мен ісінің икемділігіне сәйкес келетін белсенді және батыл позиция. Бастама саналы түрде және әдейі көрінеді.
Сәйкестік - ақылдың қасиеті. Бірізділікке ие адам логика заңдылықтарына сәйкес, ұтымды, дәйекті түрде, құбылыстар мен заттар арасындағы ішкі заңдылықты көрсете отырып, қорытынды жасайды, сонымен қатар пайымдаулар мен қорытындылардағы қателерді тез табуды біледі.
Жан Пиаже ойлау психологиясында беделі мойындалған тұлға болып табылады. Пиаже ойлауды зерттеудің жаңа əдісін – ойлау дамуының заңдылықтарын жəне қызмет етуін зерттеуге бағытталған клиникалық əңгімелесу əдісін ұсынады. Психологтың ойынша əңгімелесу баланың ойлауын зерттеуге мүмкіндік береді, өйткені ересектің сұрақтарына баланың берген жауаптары зерттеушіге ойлаудың тірі үдерісін ашады.
Ж. Пиаженің ойынша əңгімелесу əдісі келесі талаптар бойынша жүзеге асырылуы тиіс:
● ересектің сұрақтары баланың тəжірибесінен бөлек болуы тиіс. Білімдерге, дағдыларға, іскерліктерге қатысты сұрақтарды қоюға болмайды;
● əңгімелесу эксперимент ретінде ұйымдастырылуы тиіс. Зерттеуші балаға сұрақ қойғанда ойлаудың факторларымен себептері жайында қайсыбір болжамын тексереді, ал жауабын алғанда ол сол болжамды дəлелдейді не жоққа шығарады. Сол себепті клиникалық əңгімелесу əдісінде сұрақ қоюдың қатаң, стандартты реті болмайды. Олар баланың жауаптарына байланысты жəне зерттеушімен верификацияланатын болжамның түрленуіне сəйкес икемді өзгеріп отырады.
Ж. Пиаженің ойынша, бала ойлауының дамуы – бұл эгоцентризмнен децентрацияға ұласатын ой операцияларының алмасуы. Зерттеуші ол үдерістің үш кезеңін көрсетеді: 1) субъекті мен объектінің теңдестірілуі, өзін жəне қоршаған əлемді ажырата алмаушылық;
2) эгоцентризм – дербес ұстанымы бойынша əлемді тану, пəнге қатысты əртүрлі көзқарастарды реттей алмаушылық;
3) Децентрация – дербес көзқарасын объектіге қатысты басқа да ықтималды көзқарастармен реттеу. Ж. Пиаженің зерттеулері баланың сөйлеуі мен ойлау туралы жəне оның логикасы мен дүниетануы туралы ілімнің дамуында тұтас дəуірді құрайды. Олардың тарихи мəні өте зор.
