Тақырыбы: Мүмкіндігі шектеулі балаларға психологиялық- педагогикалық көмек көрсету Орындаған: Алпысбай Мағжан Курс: 3 Тобы: 114-81

1. 
   Кемтар балаларға әлеуметтік тәрбие беру
   

Іс - әрекет әр адамның негізгі әлеуметтік қызметі, сондықтан дефектология ғылымының жан-жақты зерттеулері мүмкіндіктері шектеулі балалардың әлеуметтік бейімделуіне, қоғамның мәнділігін және ережелерін саналы түрде меңгерулеріне, өмір жағдайы мен қарапайым еңбек түрлеріне баулуларына, қоршаған ортаға бейімделулеріне септігін тигізеді.

Есте болатын жәйт, мүмкіндігі шектеулі балаларды арнайы оқыту, түзету және тәрбиелеу әдістері мезгілімен дұрыс қолданылса, олардың биологиялық кемістіктерінің салдары азаяды.

Тәрбиелеу және оқыта отырып – жетілдіру, дамыту сипатын алуы қажет, сонда ғана мүмкіндігі шектеулі балалардың потенциалды мүмкіндіктерін, әрекеттерін қалыптастыруға болады. Өйткені, мүмкіндіктері шектелген балалар өз бетінше ешнәрсе істей алмайды, ал мұғалімнің тәрбиешінің көмегімен жобаланған жұмыстардың кейбіреуін, кейде көпшілігін іске асыра алады.

Арнайы мамандар Л.С.Выготскийдің қағидасына сүйене отырып, жуық арада даму аймағын білу – мүмкіндігі шектеулі баланың жағдайына тән мүмкіншілігін ғана емес, оның психикалық даму персфективасын да анықтау қажет деп есептейді. Сондықтан оқыту процесі, жуық арадағы даму аймағының жетілуіне жағдай жасауы қажет, уақыт озған сайын бала педагогтың басшылығын қажет етпей-ақ, берілген тапсырмаларды өз бетімен шешуге талпынатын болады.

Бұл – оқыту мен дамытудың ішкі өзара байланысын құрастырады, сонымен қатар, дұрыс ұйымдастырылған оқыту әдістері – психикалық әрекеттердің қалыптасуына сүйене отырып, даму процесін жетілдіреді. Сондықтан, еңбекке үйрету және тәрбиелеу арнайы дидактиканың негізгі мәселелері болып табылады. Арнайы мекемелерде еңбекке баулу ерекше маңызды, өйткені олар мүмкіндігі шектеулі балаларды тек өмір сүруге ғана үйретіп қоймайды сонымен қатар, кейбір қарапайым мамандықтарды игеруге де үйретеді.

Арнайы педагогикада тәрбиелеу процесі қиындатылған жағдайларында өтеді: тәрбиеленушілердің бұл кезде шектеулі мүмкіндіктеріне сүйене отырып, білім беру жүйесінде тәрбиелеу тапсырмаларын жалпы қабылданған түрлерін шешіп қана қоймай, сонымен қатар дамуында ауытқуы бар тұлғалардың әрбір категориясына қолданымды тәрбиелеуге ерекше қажеттіліктерді қанағаттандыруды қамтамасыз ету, біріншіліктің себебі бойынша және әлеуметтік, оның ішінде коммуникативтік, жүріс тұрыстық және өзгеде үрдістердің тұлғалық қасиеттерді дамытудағы кезекті ауытқулардың жоқ жерлерін қалыптастыру керек. Тәрбиелеу ісі осы баланың дамуының барлық ерекшеліктерін ескере отырып, педагог пен баланың, топтағы немесе сыныптағы балалардың бірлесу процесінде шектеулі түрде жеке жүзеге асады.

Мүмкіндігі шектеулі балалардың даму ерекшеліктерін және жалпы арнайы педагогикада қабылданған тәрбиелеудің түрлерінің сыныптамасын ескере отырып, арнайы білім беруде түрлі дәрежеде және түрлі сәйкестілікте қолданылатын олардың топтарының үш түріне тоқталып өтеміз:

- ақпараттық әдістер (әңгімелесу, консультация жүргізу, жалпы ақпарат құралдарын пайдалану әдебиеттерді және өнерді қолданысқа алу, қоршаған өмірден, мысалы оның ішінде педагогтың жеке экскурсиялары, кездесулері).

- тәжірбиелік - әрекеттік әдістер-үйрету, жаттықтыру, тәрбиелеуші жағдайлар, ойын өткізу, қол еңбегі, бейнелеу және сурет салу өнері, дәстүрлік емес тәсілдер – арттерапия (өнер құралдары мен коррекциялық – педагогикалық көмек көрсету) және ипотерапия (ат үсті жүру әдістерімен коррекциялық – педагогикалық көмек көрсету).

- оятушылық - бағалаушылық әдістер (педагогикалық талап, марапаттау, сөгу, жазалау).

Оқыту әдістері секілді дамуында ауытқуы бар тұлғаларды әлеуметтік тәрбиелеу әдістері; біріншіден, өз таралуында ерекше сипатқа ие, екіншіден, өзара және қандайда бір білім беру технологиясына болашақта жиі түрде тұрғызылған әдістермен мақсатты сәйкестілікте пайдаланылады.

Жасөспірімдік және жастау кезде, мүмкіндігі шектеулі адамның тұлғалық дамуында коррекциялық – педагогикалық көмектің шынайы нәтижелерінің пайда болуымен, тәрбиеленушілердің интеллектуалдық және сөйлеу мүмкіндіктеріне сүйенетін, тәрбиелеудің ақпараттық және стимулдаушы әдістеріне ерекше орын беріледі.

2. 
   
   
   
   жүктеу/скачать 58,98 Kb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: