Ойын негіздері. Есептеп отырып ойнау. «Тоғызқұмалақ» ойынында жүрісті есептеу жолы өте көп. Тек өз жүрісінің ғана мақсатын белгілеу, есептеу керек емес, қарсы жақтың да мақсатын біліп, жүрісін мұқият есептеп отыру керек. Бұл принципті сақтамаған жағдайда, яғни есептен жаңылу, жалығу және есептеуде қателер жіберу ұтылысқа әкеліп соқтырады. Мысал ретінде мына төмендегі позицияны (№29 – диаграмма) алып қарайық:
9 8 7 6 5 4 3 2 1
|
Х
|
2
|
2
|
3
|
1
|
|
2
|
|
|
|
2
|
3
|
Х
|
|
1
|
2
|
1
|
1
|
|
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9
№ 29 диаграмма
Екі жақтың отауларында он-оннан құмалақтары бар. Жүріс қара жағынан.
Қара жағына ойынды өз пайдасына шешу үшін отаудағы құмалақтардан 6 құмалақ, тең аяқтау үшін 5 құмалақ ұтып алса болғаны. Мұндай позициядан кейін ақ жағы қара жағын тек атсыратып қана, яғни қалған құмалақтарын 9-отауға жинаған жағдайда ғана ұта алады. Басқа ешқандай амалы жоқ. Ал егер қара жағы да құмалақтарын 9-отауға жинамақшы болып, төмендегі жүрістерді жасаса:
Ақ жағы: Қара жағы:
1. .... 62-73
2. 12-24!! 73-91
3. 11-25! 61-72
4. 62-72 53-73
5. 52-62 73-92
6. т. с. с.
9 8 7 6 5 4 3 2 1
1 2 3 4 5 6 7 8 9
№ 30 диаграмма
Ондай жағдайда 25 жүрістен кейін, 6 құмалағын қарсыласының «тұздығына» салып, №30 – диаграммадай позиция жасай алады. Диаграммадан көрініп тұрғандай, қара жағы атсырап, өз «тұздығына» не бары 3 құмалақ қана жинап, ұтылып қалады. Бұл жерде талапкер ойлануға тиіс. Жүрістің тиімді басқа жолын іздестіреді. Қара жағы енді барлық құмалақтарын қарсыласының «тұздығына» салып отырып, жүрісті ұзартпақ болады да төмендегіше жүрістер жасайды.
Ақ жағы: Қара жағы:
1. ... 72-8Х
2. 12-24!! 71-8Х
3. 11-25! 62-71
4. 62-72! 71-8Х
5. 25-62 61-71
6. т. с. с.
Бұл жолы да қара жағы 29 жүріс жасап, бір жүрісі ғана жетпей, атсырап, қазанына не бары екі құмалақ қосып, тағы да ұтылады. Сонымен мұндай позициядан (№30 – диаграмма) кейін қара жағының ойынды өз пайдасына шешетін ешбір мардымды варианты жоқ екен. Енді ол ойынды тең аяқтау мүмкіншілігін іздестіруі керек. Егер тереңірек,табанды ойланса мұндай жол бар екен, ол құмалақтарын 7-отауға жинап, үнемі қарсыласының отауларына шабуыл жасап отырса, мынадай жүрістер жүріліп, қара жағы қазанына 5 құмалақ қосады да, ойынды тең аяқтайды:
Ақ жағы: Қара жағы:
1. ... 62-73
2. 12-24!! 61-74!!
3. 11-25! 53-75!
4. 25-63 75:22
5. 11-21 61-72
6. ... ...
19. ... 62-75
20. 21-3Х 61-76
21. 00 76-3Х
Ал ақ жағының 12-24 жүрісі өте күшті жүріс, 11-25 жүрісін күшті жүріс деп есептеуіміздің себебі онда «тұздықтың» артындағы 1-ші және 2-ші отаулардағы құмалақтарды дер кезінде дұрыс пайдаланып, барлық мүмкін болатын тиісті (29) жүрістердің санын азайтқан жоқ. Ал егер қара жағының 72-8Х жүрісінен кейін мына төмендегідей жүрістер жасалса:
Ақ жағы: Қара жағы:
1. ... 72-8Х
2. 23-41? 71-8Х
3. 11-22 62-71
4. 11-23 71-8Х
5. 23-42 61-71
6. т. с. с.
Ақ жағы бір жүріс жетпей «атсырап», қара жағынан ұтылып қалуы ықтимал. Тіпті төмендегі жүрістерді жүргенде де, ақ жағы ұтылысқа душар болады.
Ақ жағы: Қара жағы:
1. ... 62-73
2. 81-91? 73-91!
3. 71-81 71-8Х
4. т. с. с.
Ақ жағы: Қара жағы:
1. ... 72-8Х
2. 12-24!! 71-8Х
3. 11-25! 62-71
4. 25-63? 71-8Х
5. т. с. с.
Сонымен бұл келтірілген мысалдардан көрінгеніндей, ойынды тең аяқтаудың бір ғана жолы (оны білесіздер) бар екен. Яғни көптеген жүрістің ішінен екі ойыншы да сол жолды тауып жүрулері керек болды. Олар солай істеді де.
Достарыңызбен бөлісу: |