Витаминдер. Олардың тамақтанудағы маңызы

Витаминдер аз молекулалы органикалық қосылыстар, химиялық табиғаты әр түрлі. Ағзадағы витаминдер түзілмейді немесе өте аз мөлшерде түзіледі. Олар ағзада зат алмасу процесіне қатысады, денсаулықтың мықты болуына әсерін тигізеді, адамның бейімделу мүмкіндігін және еңбекке деген қабілеттілігін арттырады. Тағамның құрамында ұзақ уақытқа дейін белгілі бір витаминнің болмауы ағзада авитаминоз ауруының пайда болуына себеп болады. Авитаминоздың пайда болуы қазіргі уақытта әр түрлі созылмалы аурулардың пайда болуына себеп болып отыр, әсіресе асқорыту жүйесінде. Гиповитаминоз ол авитаминоздың бастапқы формасы болып табылады. Гопивитаминоздар ағзаға тағамдардың құрамында витаминдердің жеткіліксіз мөлшерде түсуі себебінен пайда болады.

Көбіне гиповитаминоздар жыл мезгіліне байланысты, яғни қысқы көктемгі мезгілдде пайда болады. Барлық гпиовитамонздардың жалпы белгілері бірдей: тез шаршағыштық, әлсіздік, жұмыс қабілетінің төмендеуі, әр түрлі тыныс алу жолдарының суықтау ауруларымен жиі ауыру.

Егер ағзаға витаминдер нормадан тыс көп түссе, адам ағзасында гипервитаминоз ауруы пайда болады. Мысалы, балаларда А және Д гипервитаминозы.

Витамииндер суда және майдар еритін витаминдер болып бөлінеді.

А Витамині

Тәуліктік мөлшері 1-1,5 мг

Өсу витамині

Ферменттер

Жұмысын күшейтеді

Эпителий

ұлпаларының

өсуін реттейді

В тобы витаминдері

Тәуліктік мөлшері

0,2-14 мг

Жүрек,бұлшықет,

эпителий ұлпасының

қызметін жақсартады

Қан жасушаларының

түзілуін

жүзеге асырады

Ес, зейін,жүйке

жүйесі қызметіне

әсер етеді

Ақуыз алмасуына

қатысады

С витамині

Тәуліктік мөлшері

50 -100 мг

Иммунитетті

күшейтеді

Антиденелердің

Қалыптасуын

жүзеге асырады

Ферменттердің

құрам бөлігі

Ақуыз синтезіне

қатысады


Д Витамині

Кальций

алмасуына

қатысады

Өсу

Сүйектің

қалыпты дамуына

әсер етеді

Фосфор

алмасуына