Оқушының тұлға болып қалыптасуына әсер ететін факторлар

1. Тұқым қуалау үрдісі қазақ халқының 7 атадан қыз алысу үрдісі. Тектілік туралы ұғым. Текті жерден қыз алу. «Шешесін көріп қызын ал», «Алып анадан туады» т.б..

2. Тұрмыстық жағдайлар оқу-тәрбие үрдісіне қажетті шығындар .Лицеи, гимназия, элитарлық білім, шет елде оқу т.б.

3. Мемлекеттің экономикалық жағдайы және мектептің материалдық техникалық жағдайы мен білім мен тәрбие беру жүйесі. Жапон еліндегі камикадзе, харакири.

4. Білім мен тәрбие беретін жоғары, орта және білім мекемелерінің бағыты мен бағдарлама мазмұндары.

5. Қоғамдық көпшілік ұйымдар және мектептен тыс қосымша білім беру мекемелері.

6. От басы ата-ана тәрбиесі 

7. Бұқаралық ақпараттық құралдар теледидар, радио, газет, журнал, интернет.

8. Оқушының қоршаған ортасы, көше, ауыл, ықшам, аудан әсері