Талдауы мен аудиті
Шағын және орта кәсіпорында басқару есебінің жүйесін жетілдіру
жүктеу/скачать 231,63 Kb.
|
Жайна диссер - 24.05.2021
- Бұл бет үшін навигация:
- ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ДЕРЕККӨЗДЕРІНІҢ ТІЗІМІ
| 3.3 Шағын және орта кәсіпорында басқару есебінің жүйесін жетілдіру
Қазақстан Республикасында басқару есебі енді ғана белсенді дами бастады. Біздің елімізде талдаудың осы прогрессивті түрін енгізуге негізгі кедергі кәсіпорын ресурстарын дұрыс пайдалануды қамтамасыз етудегі және әр менеджердің жауапкершілік көлемін анықтаудағы басқарушылық есептің рөлін жеткіліксіз түсінумен байланысты. Басқару есебі стратегиядан бастап жедел бюджеттерге дейінгі басқарудың барлық деңгейлеріндегі жоспарлау және бақылау процестерін ақпараттық қамтамасыз ету жүйесі болып табылады [43, 132 б]. Бүгінгі таңда іс жүзінде әрбір компанияда қандай да бір дәрежеде басқарушылық есеп жүргізіледі. Кез келген басқарушылық есептің басты мәселесі: "басқарушылық есептің қойылған жүйесі қазіргі заманғы нарықтың талаптарына сәйкес келе ме? Ол басқарушылық шешімдер қабылдау үшін қажетті мәліметтерді бере ме?» Басқару есебінің екі түрі бар: дәстүрлі басқару есебі және стратегиялық басқару есебі. Олардың негізгі айырмашылықтарын қарастырамыз: - ішкі факторлар мен процестерді талдау: стратегиялық есепте де, дәстүрлі түрде де жасалады. Алайда, дәстүрлінің ерекшелігі-ішкі ортада шамадан тыс бекіту; - сыртқы факторлар мен процестерді талдау: дәстүрлі есепте оған кейде ғана жүгінеді. Стратегиялық есепте нарықты, бәсекелестерді, шығындар құрылымын және кәсіпорын стратегиясының мониторингін талдау ерекше орын алады – - қаржылық емес факторларды талдау: стратегиялық қаржылық есеп барлық қаржылық емес факторларды ескеруге және олардың жүйелі есебін жүргізуге тырысады. Дәстүрлі басқару есебі осы факторларды елемейді – - шығындарды талдауға деген көзқарас: стратегиялық басқару есебі шығындарды бөлу үшін" өндірілген өнім көлемін " негізгі көрсеткіш деп санамайды. Уақыттың әр сәтінде негізгі шығындардың әртүрлі факторлары болуы мүмкін. Дәстүрлі басқару есебі тек өндірілген өнімнің көлемін таниды және оның негізінде шығындарды бөледі; - стратегиялық басқару шешімдеріндегі рөл: дәстүрлі басқару есебі сыртқы ортаны талдаудың болмауына байланысты бірқатар кемшіліктерге ие, бұл дұрыс емес мәліметтер алуға, демек, дұрыс емес басқару шешімдерін қабылдауға әкеледі. Стратегиялық басқару есебі үнемі сыртқы ортаға талдау жасайды және үнемі өзекті ақпараттың болуына байланысты "дұрыс" шешімдер қабылдауға көмектеседі; - кәсіпорындағы рөл: стратегиялық басқару есебі компанияны басқаруда маңызды мәнге ие. Дәстүрлі басқару есебі ішкі процестермен шектелген және нарықтың сыртқы факторларына назар аудармай, тек ішкі мәселелерді шешумен айналысады. Осы салыстырмалы талдауды қарастыра отырып, келесі қорытынды жасауға болады: 1) Стратегиялық басқару есебі уақтылы стратегиялық шешімдер қабылдау үшін қажет; 2) Стратегиялық басқару есебі компанияның барлық менеджерлеріне өзекті ақпаратпен жұмыс істеуге мүмкіндік беретін құрал болып табылады; 3) Стратегиялық басқару есебі дәстүрлі бухгалтерлік есептің жетілдірілген нұсқасы болып табылады. Кәсіпорында стратегиялық басқару есебін құруға қойылатын негізгі талаптар Кит Уордтың "стратегиялық басқару есебі"еңбегінде толық сипатталған. Бұл автор кәсіпорындағы басқару есебінің мақсаттары мен міндеттерін анықтайтын 10 факторды анықтайды: 1. Стратегиялық басқару есебі стратегиялық шешімдерді қабылдау мен орындау кезінде қолдау болуы тиіс; 2. Стратегиялық басқару есебі ақпаратты беру үрдісінде туындауы мүмкін кемшіліктерді жабуы керек; 3. Стратегиялық басқару есебі шешім түрлерін анықтауға көмектесуі керек; 4. Ұйым қызметінің тиімділігінің қолайлы қаржылық көрсеткіштерін таңдау; 5. Стратегиялық басқару есебі тек тиімділіктің қаржылық көрсеткіштерін ғана ескермеуі керек; 6. Стратегиялық басқару есебі менеджерлерді тек маңызды ақпаратпен қамтамасыз етуі керек; 7. Стратегиялық басқару есебі жүйесінде барлық шығындар реттелетін және келісілген (немесе міндетті) болып бөлінуі тиіс; 8. Стратегиялық басқару есебі жүйесі дискрециялық шығындар мен технологиялық процестерге шығындарды бөлуге мүмкіндік беруі керек (engineering type costs); 9. Стратегиялық басқару есебі жүйесінде стандартты костинг әдісін қолдануда стратегиялық көшірме болуы керек; 10. Стратегиялық басқару есебі жүйесі уақыт өзгерістерін ұстануы керек [44]. Стратегиялық басқару есебінің мақсаттары мен міндеттерін белгілей отырып, оны кәсіпорында енгізуді бастау қажет. Әрине, әр кәсіпорынның өзіндік ерекшеліктері бар. Осыған қарамастан, кәсіпорындарда стратегиялық басқару есебін енгізудің негізгі кезеңдерін құрылымдық түрде белгілеуге болады. 1-ші кезең. Бизнес-диагностика жүргізу. Бірінші кезеңде басқару есебінің қандай элементтері пайдаланылып жатқанын және олар қандай нәтиже беретінін түсіну үшін компанияның ішкі аудитін жүргізу қажет. Көптеген компаниялардың проблемасы-ішкі есептердің үлкен саны бар, олар жай менеджерлер мен бухгалтерлік есеп сөрелерінде сақталады және ешқандай жолмен пайдаланылмайды. Сондай-ақ басқару деңгейлері бойынша өкілеттіктер мен жауапкершілік аймақтарының бөлінуіне талдау жасау, сондай-ақ құрылымдық бөлімшелер жұмысының тиімділігі мен олардың өзара іс-қимылын бағалау қажет. Кәсіпорында бар есепке алу жүйелерін (бухгалтерлік, жедел, статистикалық және т. б.) ақпаратты берудің толықтығы, дұрыстығы және жеделдігі тұрғысынан тексеру. Қаржылық және тауар ағындарын көрсетудің сенімділік дәрежесін анықтау үшін бүкіл жұмыс үрдісін зерттеу қажет. 2-ші кезең. Компанияның даму стратегиясын және теңдестірілген көрсеткіштер жүйесін әзірлеу. Бизнес-диагностиканы жүргізгеннен кейін оңтайландыру кезеңіне өту қажет. Бұл кезеңге өте сақтықпен қарау керек. Бірінші қадам-болашақта компаниядан не күтетінімізді түсіну, мақсатты тұтынушыны анықтау, қысқа және ұзақ мерзімді перспективада компанияның миссиясы мен стратегиясын жасау. Әрі қарай дамудың басым бағыттары таңдалады және стратегиялық мақсаттар клиенттер мен иелердің қанағаттануы, бизнес-процестер мен қызметкерлердің тиімділігі тұрғысынан анықталады. Стратегиялық мақсаттар анықталғаннан кейін басқарушылық есеп жүйесінің алдында тұрған міндеттерді тұжырымдау және бизнестің жеке ерекшеліктерін, бәсекелестік жағдайды және кәсіпорын стратегиясын толық көрсететін басқарудың ақпараттық қажеттіліктерін анықтау маңызды. Осыдан кейін барлық бизнес-процестердің карталарын жасау және олардың әрқайсысы үшін міндетті түрде қаржылық және қаржылық емес көрсеткіштерді қамтитын теңгерімді көрсеткіштер жүйесін әзірлеу қажет. 3 кезең. Кәсіпорын құрылымын жетілдіру. Екінші кезеңде негізгі қаржылық және қаржылық емес көрсеткіштер бөлінеді, сонымен қатар кәсіпорындағы барлық процестердің карталары жасалады. Енді қызметкерлердің лауазымдық карталарын жасау, барлық құрылымдық бөлімшелер үшін ережелер жасау, жауапкершілік аймақтарын бөлу және компанияны басқару құрылымына қажетті өзгерістер енгізу қажет [45, 248 б]. 4-кезең. Ақпараттық жүйені таңдау немесе процестерді автоматтандыру. Кез-келген ақпарат белгілі бір сәтте ғана құнды болады. Технологияның қарқынды дамуы және қарқынды дамып келе жатқан бәсекелестік жағдайында компанияның барлық қызметкерлері барлық қажетті ақпаратты уақтылы алуы керек. Бүгінгі таңда бағдарламалық шешімдердің үлкен саны бар. Мұнда бір нәрсені білуіміз керек: жақсы немесе жаман бағдарламалар жоқ, компанияның қажеттіліктерін қанағаттандыратын бағдарламалар бар. Бұл кезеңге бұрын жүргізілген жұмыстар сияқты жауапкершілікпен қарау керек. 5-кезең. Кәсіпорында енгізу. Барлық кезеңдерді өткізгеннен кейін ең қиын кезең басталады. Оның күрделілігі мынада, бұрын өткізілген барлық 4 кезең іс жүзінде қызметкерлерге әсер етпеді. Бесінші кезеңде компания қызметкерлеріне барлық өзгерістерді дұрыс ұсыну, оны оқыту және бүкіл жүйені жұмыс істету қажет. Тәжірибе көрсеткендей, стратегиялық басқару есебі жүйесін енгізген компаниялар бәсекелестерден кем дегенде 10 артықшылық алады; 1. Өнім желісін қайта құрылымдау нәтижесінде маржиналдық кірістің артуы; 2. Баға саясатын қайта құрылымдау нәтижесінде маржа кірісінің өсуі; 3. Коммерциялық қызметкерлерді ынталандырудың бағытталынған жүйесі; 4. Өндірістің өзіндік құнын төмендету; 5. Нормативтер мен технологиялық карталарды қайта қарау есебінен өндірістік өзіндік құнды төмендету; 6. Дайын өнім мен материалдар қорларының құрылымындағы өзгерістер; 7. Компаниядағы құрылымдық өзгерістер; 8. Несие портфелін оңтайландыру; 9. Инвестицияларды тарту мүмкіндіктері; 10. Нормативтік актілерді сақтау кезіндегі қолдау. Шағын және орта бизнесті стратегиялық басқару жүйесінің ерекшеліктері олардың қызметіндегі стратегиялық бағыттардың өзгеруімен тығыз байланысты. Кәсіпорынның нарықтық жағдайдағы негізгі экономикалық мақсаттары-өндіріс тиімділігін арттыру, кірісті барынша арттыру, жаңа нарықтарды жаулап алу және тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру болып табылады. Қиын жағдайда өмір сүру үшін кәсіпорын басшылары өз қызметін жақсарту туралы көбірек ойлануда. Қызметті жетілдірудің салыстырмалы түрде жаңа бағыттарының бірі-шағын және орта бизнеске қиын экономикалық жағдайларда өмір сүруге мүмкіндік беретін стратегиялық және тактикалық мүмкіндіктер беретін стратегиялық басқарушылық есеп беру болып табылады. Кез-келген кәсіпорынды басқару әрқашан өте күрделі және жауапты міндет болды. Стратегиялық басқару есебін жетілдіру ─ бұл компанияның барлық процестерін оңтайландыру, қайта құрылымдау және автоматтандыру. Осы бөлімде қарастырылған ұсыныстар жауапкершілік аймақтарын нақты бөлуге, әр бөлімшенің және әр қызметкердің өкілеттіктерін анықтауға, регламенттер әзірлеуге және шағын және орта бизнес үшін келесі артықшылықтарға қол жеткізуге көмектеседі: - компанияның басқарылуын арттыру; - шығарылатын өнімнің сапа көрсеткіштерін арттыру; - көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру; - Бизнестің адами факторға тәуелділігін азайту; - нәтижелілік көрсеткіштерін бақылау жүйесін енгізу; - шығындарды азайту; - бөлімшелер арасында өкілеттіктерді ұтымды бөлу; - қайталанатын функцияларды жою; - өндірістік цикл уақытын азайту; - ішкі қайшылықтарды жою; - компания қызметін регламенттеу; - компания қызметін автоматтандыру; - тұтынушылардың талаптарына сәйкестігі. Қорыта келе шағын және орта кәсіпорындарындағы басқару есебі жүйесін одан әрі жетілдіру бухгалтер - аналитиктің жұмыс көлемін ұлғайтса да, алайда оларды сауатты пайдалану арқылы тек басқару есебінде қалыптастырылатын алынған жедел деректер шағын кәсіпорынның тиімді қаржы-шаруашылық қызметінің қуатты кепілі бола алатынын атап өтеміз. Басқарушылық есепке алу шеңберінде маңызды міндеттердің бірі өнімдерді өндіруге жұмсалатын шығындарды азайту болып табылады, ол үшін осы міндетті іске асырудың негізгі шарттары қазіргі заманғы техниканы қолдану және өндірістің прогрессивті жүйелерін енгізу, сондай-ақ өндірістік құрал – жабдықтарды, техниканы дұрыс пайдалану, сондықтан жоғарыда аталған факторларға байланысты өнімділікті арттыра отырып, өндіріс шығындарын азайтуға болады ҚОРЫТЫНДЫ Магистрлік диссертацияның мазмұны келесі үш логикалық өзара байланысты теориялық, әдістемелік және практикалық мәселелер тобында көрсетілген. Мәселелердің бірінші тобы кәсіпорынның қаржылық жағдайын бақылаудың негізгі көздерінің бірі ретінде бизнес бірліктеріне бөлінген кәсіпорындағы шығындарды басқару есебінің құрылуы мен жұмыс істеуінің теориялық негіздерін зерттеумен байланысты. Қазіргі экономикалық жағдай өзінің операциялық қызметі барысында максималды пайда мен табыс алғысы келетін барлық компанияларды классикалық бухгалтерлік есепті қаржылық көрсеткіштерді өңдеу және талдау жүйесіне айналдыру қажеттілігін талап етеді. Жұмыста басқарушылық есеп шаруашылық жүргізуші субъектіні басқару үшін экономикалық ақпаратты дұрыс қалыптастыруға, талдауға және пайдалануға мүмкіндік беретіні атап өтілді. Бастапқыда пысықталған шығындарды басқару жүйесі Басқарушылар үшін қажетті егжей-тегжейлі дәрежеде толық уақтылы ақпарат береді, компанияның құрамына кіретін барлық бизнес бірліктерінің және еншілес кәсіпорындардың шығындарын басқару бойынша бірыңғай кластер құрады және әрбір құрылымдық бөлімшенің шығындарын ашады. Сонымен қатар, шығындарды басқару жүйесінің арқасында компания басшылығы жоғары рентабельді қызмет бағыттарын уақтылы анықтауға және кеңейтуге және компания жұмысының тиімділігін үнемі арттыруға мүмкіндік алады. Айта кету керек, мақсатты Басқару есебі жүйесі жоғары басшылық үшін ең қысқа стратегиялық есепке, сондай-ақ ағымдағы бизнесті басқару үшін егжей-тегжейлі есеп беру және оны талдауға бөлінеді. Егжей-тегжейлі Есептіліктің шешуші бөлігі жедел, яғни күнделікті, қаржылық нәтижеге әсер етуі мүмкін өндіріс қызметінің барлық көрсеткіштерін бақылау болып табылады. Бұл қағида классикалық бухгалтерлік есепке қарағанда кәсіпорынның менеджментінің барлық деңгейлері үшін басқарушылық есептің үлкен артықшылығын анықтайды, мысалы. Диссертациялық жұмыста қарастырылған мәселелердің екінші тобы Қазақстанның қазіргі экономикалық жағдайында барлық шығындарды талдау әдістемесін зерттеумен және кәсіпорынның жалпы шығындарын жеке бизнес бірліктеріне бөлумен байланысты. Қазақстандағы Басқару есебі соңғы онжылдықта ғана белсенді дамып келеді, бұған дейін Бухгалтерлік есептің бұл түрі тек шет елдерде қолданылған. Бірақ жоғарыда көрсетілген фактіге, сондай-ақ әртүрлі елдерде қаржылық есептілікті қалыптастыру айырмашылығына қарамастан, әсіресе өндірістік кәсіпорындардың шығындарын есепке алу және бақылау жүйесі, сондай-ақ ҚЕХС сәйкес қаржылық есептілік форматы үлкен танымалдыққа ие болды және көптеген заманауи компаниялардың ұйымдық құрылымында бекітілді. Қазақстандағы қазіргі экономикалық жағдайды ескере отырып, барлық кәсіпорындар жаһандық әлемдік және қаржылық есесптіліктің ұлттық стандарттарына сәйкес келуі керек. Диссертациялық жұмыста зерттелген мәселелердің үшінші тобы барлық шығындарды талдау әдістерін жетілдірумен және кәсіпорынның жалпы шығындарын жеке бизнес бірліктеріне бөлумен, SAP ішкі есеп жүйесінің ресурстарын қолдана отырып, бизнес бірліктерінің ішіндегі шығындардың автоматтандырылған циклдік қозғалысын енгізумен байланысты. Магистрлік зерттеу үрдісінде қаржылық көрсеткіштердің оң динамикасы бар компоненттерінің инновациялық және сенімді жеткізушісінің позициясын нығайту мақсатында ABS, XYZ жүйелерін қолдана отырып, кәсіпорынның жалпы шығындарын бөлудің жаңа әдісін жасау бойынша практикалық міндет жүзеге асырылды. Шығындарды бөлудің әзірленген әдістемесі ЖШС барлық бөлімшелері үшін қолданылатын және ҚЕХС талаптарымен үздіксіз байланысты болатын компанияның ішкі стандарттарына негізделеді. Кәсіпорынның шығындарын бақылаудың ағымдағы жүйесін жақсарту үшін басқарушылық шешімдерді енгізудің практикалық міндетін жүзеге асыру аясында өндірістік шығындарды бөлудің кезеңдері құрылды және сәтті енгізілді, сонымен қатар автоматты формулаларға негізделген есептеу тексеру файлдары жасалды. ЖШС-да қолданылатын шығындарды талдау және бақылау әдістемесіндегі зерттеу үрдісінде анықталған кемшіліктер нақты белгіленді және кәсіпорындағы шығындарды басқару есебі мен бақылау жүйесін жетілдіру мақсатында шаралар ұсынылды. Зерттеу нәтижелері бойынша енгізілген шешімдер келесі кезеңдерді қамтиды: 1. Компанияның ішкі стандарттарына сәйкес өндірістік кәсіпорынның жалпы шығындарын бөлудің жыл сайынғы жаңартылатын кілттерін есептеуді енгізу. 2. Кәсіпорынның шығындарын топтастыру және талдау, сондай-ақ жалпы шығындарды бөлу нәтижелерін бақылау және тексеру үшін есеп құру. Шағын және орта кәсіпорны өз қызметінің тиімділігін арттыру жолдарын қарастырады, осыған байланысты нұсқалардың бірі қазіргі заманғы шындыққа толық жауап беретін Басқару есебін қолдану болып табылады. Өзара байланысты бюджеттер жүйесін терең жоспарлауды, есепке алуды, бақылауды, талдауды және стратегиялық басқаруды көздейтін үрдіске бағытталынған есептеу негізінде Басқару есебі жүйесін жетілдіру объективті маңызды болып табылады. Соңғы бірнеше жыл ішінде Басқару есебін жүргізетін кәсіпорындардың қызметі жақсарып келеді, бірақ іс жүзінде мәселелер туындады, оларды шешу басшылықтан қолданылатын бухгалтерлік жүйені жетілдіруді және қолайлы тәсілді іздеуді талап етеді. Басқару есебін жетілдіру бойынша әдістемелік ұсыныстарды әзірлеу кезінде автордың мақсаты процеске бағытталынған есептеу мүмкіндіктерін зерттеу, осы тәсілдің шағын және орта кәсіпорындардың қажеттіліктері мен мақсаттарына сәйкестігін іздеу болды. «NUR - ALI» Сауда компаниясы» ЖШС мысалында үрдіске бағытталынған калькуляция негізінде осы салада маманданған компанияларда басқарушылық есепті әзірлеу және іске асыру жөніндегі тұжырымдамалық ұсыныстар өнімдерді өндіруші кәсіпорындар басшылығының жоғары буынының қажеттіліктеріне толық жауап беретіні анықталды. Әрбір кәсіпорынның қызметі мен жұмыс істеу мақсаттарының ерекшелігі процеске бағытталынған есептеу негізінде Басқару есебін құрудың арнайы әдістері мен процедураларын әзірлеуді анықтайды. Осыған байланысты автордың жеке үлесі нарықтың өзгермелі конъектурасы жағдайында сала кәсіпорындары үшін маңызы бар ғылыми мәселені шешуде көрінеді және қолданыстағы бизнес-процестер мен өндірістік компанияларды басқарудың ұйымдастырушылық құрылымы негізінде басқарушылық есеп жүйесін құру механизмін құрудан тұрады. Жұмыс барысында диссертациялық зерттеудің алдына қойылған міндеттерге қол жеткізілді, атап айтқанда: -қаржылық есепке алумен салыстырғанда басқарушылық есептің маңыздылығы, оның мақсаттары, принциптері, әдістері мен құралдары ашылды, атап айтқанда басқарушылық есепке алу әдісінің процесске бағытталынған есептеу мәні көрсетілді; -шағын және орта кәсіпорындарының басқарушылық есепке алу тәсілі ретінде процесске бағытталынған каалькуляцияны құру және дамыту қажеттілігі өндірістің ерекшелігіне, атап айтқанда стратегиялық мақсаттарға, өндірістің маусымдылығына, қысқа өндірістік циклге, іс - әрекеттері үйлестірілмейтін көптеген өзара әрекеттеспейтін бөлімшелер болуына байланысты екендігі анықталды; - «NUR - ALI» Сауда компаниясы» ЖШС мысалында қаржылық есептілікті, қолданыстағы ұйымдық құрылымды және бизнес-үрдістерді қаржылық талдауды көздейтін қолданыстағы Басқару есебін жетілдіру қажеттілігін анықтаудың механизмі анықталды; - үрдістерге бағытталынған бюджеттеу негізінде басқару есебін жетілдіруді жүзеге асыруға арналған жобаның талдауы дайындалды, жобаның басты күші әрбір өнімнің толық құнын кіріктірілген негізге сүйене отырып әзірлеуде ақпаратты есепке алу және енгізу кезінде қызметкерлердің іс-әрекетін реттеу сияқты күшті жақтың көмегімен қызметкер арасында біліктілік жетіспеушілігінің елеулі қатерінің бірі болып табылатын тәуекелдерді азайтуға мүмкіндік береді.; - «NUR - ALI» Сауда компаниясы» ЖШС мысалында қолданыстағы бизнес-үрдістер мен ұйымдық басқару құрылымы негізінде қаржылық жауапкершілік орталықтарын бөлу әдісі көрсетілді; - жалпы өндірістік шығындарды ескере отырып, әрбір бизнес-үрдістің тиімді ақпараттық моделі жасалды және әр өнімнің бірлігінің өзіндік құны есептелді; - сату бюджеті негізінде қаржылық жауапкершілік орталықтарының өзара байланысты тоқсандық бюджеттер жүйесі әзірленді және ұсынылды; - шағын және орта кәсіпорындарды басқару тиімділігін бағалау, басқарушылық есеп ақпараты негізінде қабылданған шешімдердің тиімділігін бағалау, критерийлерін әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдар дайындалды. Диссертациялық жұмыста әзірленген шағын және орта кәсіпорындардың қызметіндегі өндірістік шығындарды есепке алу мен талдауды ұйымдастырудың негізгі ережелерін іс жүзінде жүзеге асыру бухгалтерлік-аналитикалық үрдістің сапалы жақсаруына, оның нарықтық қатынастардың талаптарына сәйкестігіне әкеледі, қабылданған басқару шешімдерінің негізділігін анықтайды, шағын және орта кәсіпорындардағы өндірістік шығындар туралы бухгалтерлік-аналитикалық ақпараттың тұтас және өзара байланысты жүйесінің маңыздылығын арттырады. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ДЕРЕККӨЗДЕРІНІҢ ТІЗІМІ 1 Остаев, Г.Я. Управленческий учет: Учебник / Г.Я. Остаев. - М.: ДиС, 2015. - 272 c.). 2 Шеремет А.Д., Керимов В.Э. Уникальные методы управленческого учета: модель «Кайзен-костинг». Аудит и финансовый анализ. 2018;(1):303–310. Басқару есебі: пәні бойынша тапсырмалар жинағы / құраст. А.К. Бейсенбаев.- Алматы: Қазақ университеті, 2017.- 98 б.6 3 Воронова, Е. Ю. Управленческий учет : учебник для академического бакалавриата / Е. Ю. Воронова. — 3-е изд., перераб. и доп. — Москва : Издательство Юрайт, 2019. — 428 с. 4 Алиев М.Қ. Басқару есебі: оқу құралы / А. Амантаев, М.А. Алтынбеков, Г.С. Тусибаева, Ұ.Б. Юсупов, А.Е. Есенбаева.- Астана: ҚазЭҚХСУ, 2017.- 250 б. 5 Алданиязов К.Н. Управленческий учет и анализ. І часть: учебное пособие.-Алматы: Издательство «Нур-Пресс», 2014.-204 с. 6 Система развития управленческого учета: логистические затраты, их классификация, сервис логистических услуг: монография / К. Т. Тайгашинова. - Алматы : Экономика, 2014. - 212 с.. 7 Попова Л.П., Богатырев М.Ж., Константинов В.К. Формирование бухгалтерского (управленческого) учета на отечественных предприятиях малого бизнеса. Практические аспекты. Малые предприятия розничной торговли и общественного питания. — М.: Мини Тайп, 2020. — 160 с. 8 Кузьмина М.С., Акимова Б.Ж. Управление затратами предприятия (организации). Учебное пособие. – М.: КНОРУС, 2015.- 320 с. 9 Керимов В.Д. Бухгалтерский управленческий учет. Учебник. — М.: Дашков и Ко, 2019. - 484 с. 10 Корженгулова А.А. Управленческий учет: учебник.-Алматы: Фортуна Полиграф, 2019.-287 с. 11 Шаукерова З.М., Ахметова А.Е. Управленческий учет 1. Учебное пособие – Астана: Изд.КазАТУ им.С.Сейфуллина, 2016- 213 с. 12 Тайгашинова К.Т. Теория и методология учета затрат и калькуляция продукции, работ и услуг: учебное пособие.-Алматы:Экономика, 2014.-137 с. 13 Алданиязов К.Н. Управленческий учет и анализ. ІІ часть: учебное пособие.-Алматы: Издательство «Нур-Пресс», 2014.-168 с. 14 Герасимова Л.П. Управленческий учет. Теория и практика. Учебник. — М.: Феникс, 2019. — 512 с. 15 Аманова Г.Д., Махамбетова А.О., Садиева А.С., Жумабекова Г.Ж. Басқару есебі. – Нұр-Сұлтан: Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті АҚ. 2019. – 237 б.. 16 Апчерч Алан Управленческий учет: принципы и практика / Алан Апчерч. - М.: Финансы и статистика, 2019. - 952 c.. 17 Бойко Е. А. Бухгалтерский управленческий учет / Е.А. Бойко. - М.: Феникс, 2019. - 380 c.. 18 Гаррисон Рэй Управленческий учет: моногр. / Рэй Гаррисон , Эрик Норин , Питер Брюэр. - М.: Питер, 2016. - 592 c.. 19 Калиновский С. А. Управленческий учет и анализ использования технологической оснастки / С.А. Калиновский. - М.: ИНФРА-М, 2019. - 156 c.. 20 Керимов В. Э. Управленческий учет на предприятиях розничной торговли / В.Э. Керимов, Е.В. Иванова, Р.А. Сухов. - М.: Экзамен, 2016. - 160 c.. 21 Маскелл Брайан. Практика бережливого учета. Управленческий, финансовый учет и система отчетности на бережливых предприятиях / Брайан Маскелл, Брюс Баггали. - М.: Институт комплексных стратегических исследований, 2018. - 384 c.. 22 Рыбакова О. В. Бухгалтерский управленческий учет и управленческое планирование / О.В. Рыбакова. - М.: Финансы и статистика, 2018. - 464 c.. 23 Алтынбеков М.А. Қазақстан Республикасында Шағын және орта кәсіпорындағы бухгалтерліңк есепті ұйымдастыру: теориясы және әдіснамасы: монография.- Нұр-Сұлтан: ҚазЭҚХСУ БПО, 2019.-162 б. 24 Синицкая Н.Я. Управленческий учет в схемах и определениях / Н.Я. Синицкая. - М.: Проспект, 2015. - 144 c. 25 Булгакова С.В. Управленческий учет (для бакалавров) / С.В. Булгакова. - М.: КноРус, 2018. - 320 c. 26 Алиев М.Қ. Шағын және орта кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп және салық есебін ұйымдастыру: оқу құралы / А. Амантаев, М.А. Алтынбеков, Г.С. Тусибаева, Ұ.Б. Юсупов, А.Е. Есенбаева.- Астана: ҚазЭҚХСУ, 2017.- 237 б. 27 Дайрабаева А.С., Кажмухаметова А.А. Оқұ құралы «Басқарушылық есеп». Нур-Султан.: Университет «Туран-Астана», 2020. -96 с.. 28 Тайгашинова К.Т. Углубленный управленческий учет: учебник / С.А. Сатаев, С.Ш. Лапбаева.- Алматы: Экономика, 2014.- 184 с. 29 Друри К. Управленческий и производственный учет: Учебный комплекс для студентов вузов / К. Друри; Пер. с англ. В.Н. Егоров. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2013. - 1423 c. 30 Друри К. Управленческий и производственный учет: Учебный комплекс / К. Друри. - М.: Юнити, 2019. - 224 c. 31 Друри К. Управленческий и производственный учет: Учебник. / К. Друри. - М.: ЮНИТИ, 2015. - 1423 c. 32 Вахрушина М.А. Стратегический управленческий учет: Учебник / М.А. Вахрушина, М.И. Сидорова. - М.: КноРус, 2017. - 320 c. 33 Нургазина Ж.К. Управленческий учет. Учебник. –Астана.: 2014 – 411 с.. 34 Либер ман И.А. Ан ализ и диагн остика фин ан сово-хозяйствен н ой деятельн ости: учебн ое пособие.-М.: Р ИОР , 2013.-220 с. 35 Николаева О.Е. Стратегический управленческий учет. / О.Е. Николаева. - М.: ЛКИ, 2008. - 304 c. 36 Ким Л.И. Стратегический управленческий учет: Монография / Л.И. Ким. - М.: Инфра-М, 2017. - 189 c. 37 «Аудиторлық қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңы - 20.11.1998 ж.. № 304-I (өзгертулер мен толықтырулар 01.01.2019 жылға жағдайы) // www.online. zakon.kz (кіру күні: 10.01.2021) 38 Әлиев М.Қ., Алтынбеков М.А. Кәсіпорындағы бухгалтерлік есепті ұйымдастыру: оқу құралы.-астана: ҚазЭҚСУ БПО, 2015.-252 б. 39 Тусибаева Г.С. Качество аудиторских услуг: теория, методология, контроль: монография / под ред. М.К. Алиева.- Астана: Издательство КазУЭФМТ, 2015.- 192 с. 40 Абленов Д.О. Қаржылық бақылау, ревизия және аудит: оқу құралы / Д.Д. Әбле; Д.Д. Смағұлова, А.Д. Абленова.- Алматы: Экономика, 2014.- 560 б. 41 Грэм Коссерат. Қазіргі заманғы аудит: оқулық / Р. Неил.- Алматы: ЖШС "Дәуір", 2017.- 408 б. 42 Евдокимова А.В. Внутренний аудит и контроль финансово – хозяйственной деятельности организации: практическое пособие /А.В. Евдокимова, И.Н. Пашкина. – М.: Дашков и Ко, 2014. – 325с. 43 Акимова Б.Ж., Махамбетова А.О., Айтхожина Л.Ж., Кажмухаметова А.А. Стратегический управленческий учет. Учебное пособие. Нур-Султан, ЕНУ им. Л.Н. Гумилева, 2021 г.-211 с.. 44 Стратегический управленческий учет / Кит Уорд; [Пер. с англ. Е. Осмоловский]. - М. : Олимп-бизнес, 2012. - IX, 435 с. 45 Рассказова-Николаева, С.А. Управленческий учет: Учебное пособие / С.А. Рассказова-Николаева, С.В. Шебек, Е.А. Николаев. - СПб.: Питер, 2013. - 496 c.
жүктеу/скачать 231,63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||