Тарих және құқық факультетінің деканы


Салафиттік (ваххабиттік) діни ағымының тарихи және қазіргі заманғы аспектілері



бет7/10
Дата22.06.2017
өлшемі1,71 Mb.
#19482
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

14. Салафиттік (ваххабиттік) діни ағымының тарихи және қазіргі заманғы аспектілері.

Мақсаты: Ваххабиттік ағымның ісләм дінінде пайда болуы мен дамуының тарихи аспектісін түсіндіру. Ваххабиттік ағымның таралуындағы діни білім алу факторының ролін көрсету.

Өткізу нысаны: Реферат.

Қарастырылатын мәселелер: Ваххабиттік ағымның ісләм дінінде пайда болуы мен дамуының тарихи аспектісі көптеген қарама – қайшылыққа толы. Қазақстан территориясында таралған уахабшылар ағымы «араб уахабшыларынан» мүлдем бөлек. Сауд Аравиясында ваххабизм ағымы дәстүрлі діни ағым болып саналса, біздің елімізде уахабшылар, осыдан келіп шығатын барлық қорытындыларымен сектанттық діни ағым қатарына жатқызылады.

Ваххабизм ағымы ісләм дінін кейінгі «жалған жаңалықтардан» тазалап, оны қасиетті Құранда шақырылған бастапқы күйіне қайтаруға шақырған Мұхаммед Абд әл-Ваххаб (1691 – 1786 жж.) есімімен байланысты.

Уахабшылар діндарлар мен Алла Тағала арасындағы делдал ретіндегі әулиелер мен ата – баба аруағына (соның ішінде, қазақтарға тән Қожа Ахмет Иассауи, Арыстан баба, Бекет ата және тағы басқа да мұсылман әулиелері) сиынуды жоққа шығарады. Діни білім алу факторы да өз ролін ойнады. Соның ішінде, ханбалық мазхабына қатысты араб орталықтарында діни білім ал, біздің еліміз үшін дәстүрлі емес ісләм ағымдарының таралуына әсер етіп отыр. Салафизмнің тағы бір тартымды жағы, оның рухани эгаметаризмді шақыруы.

Әдебиеттер: 1. Волков Е. Н. Методы вербовки и контроля сознания в деструктивных сектах // Журнал практического психолога. М.: Фолиум. 1996.

2. Нургалиев А. М. Очерки по истории ислама в Казахстане. – Алматы. «Дайк Пресс». 2005.

3. А. Дарменов. К проблеме назначения теологической экспертизы материалов, содержащих идеи религиозного экстремизма // Правовая реформа в Казахстане. №3. 2004.

4. Г. Лупарев. От свободы совести к свободе мировоззрения // Правовая реформа в Казахстане. №2. 2002.



Тесті сұрақтарын шешуге тапсырма:

1.Әлеуметтік қарым-қатынастарда қолданылатын басшылық және бейресми жетекшілік ұғымдарын жұптастыр

А. басшылық

Б. жетекшілік

I адамдарды бағындырудың әлеуметтік-психологиялық үрдісі

II адамдарды бағындырудың әкімшілік құқықтық үрдісі

а/. А-II, Б -I

б/. А-I, Б-II

2.Орыс социолог-ғалымы А. Кравченко пікірінше әлеуметтік институттардың бес түрі бар. Адамдардың әлеуметтік тәртіп пен қауіпсіздікке тұтынысын қайсысы қамтамасыз етеді ?

а/. саяси институттар

б/. отбасы және неке институты

в/. экономикалық институттар

г/. білім институттары

д/. діни институттар

3.Адамдардың рухани ізденіске тұтынысын қандай әлеуметтік институт қамтамасыз етеді?

а/. діни институттар

б/. саяси институттар

в/. экономикалық институттар

г/. білім институттары

д/. отбасы және неке институты

4.Адамдардың әлеуметтендіру үрдісін қандай әлеуметтік институт қамтамасыз етеді ?

а/. білім институттары

б/. саяси институттар

в/. экономикалық институттар

г/. отбасы және неке институты

д/. діни институттар


15. «Хизб – ут – Тахрир» діни ағымының ісләмнан алыстап, діни лаңкестікке бет бұруы.

Мақсаты: «Хизб – ут – Тахрир» діни ағымының пайда болуы мен дамуын түсіндіру. «Хизб – ут – Тахрир» діни ағымының негізгі қағидаларын ұғындыру.

Өткізу нысаны: Топтық пікірталас.

Қарастырылатын мәселелер: Өзін «Хизб – ут – Тахрир» партиясы деп атайтын сектаны Палестинада дүниеге келген Такиу – д – Дин Набхани (1908 – 1977 жылдары) құрды. Партияның құжаттарында 1950 жылы жарық көрген «Арабтар миссиясы» кітабында айтылған ұлтшылдық идеялар пайдаланылған. Бұл идеялар ислам мемлекетін бірінші кезекте араб елдерінде, сонан соң бақа елдерде құру қағидатына ықпал етті.

Хизб – ут – Тахрир үгітінің басты мақсаты Халифатты қалпына келтіру болып табылады. Бұл мақсатқа қағидаларының барлығы тіпті діни сенімнен (Ақида) да бағындырылған.

Хизб – ут – Тахрир (азат ету партиясы) мұсылмандар арасында өз идеяларын насихаттауға бағытталған идеологиялық бағдарламасын, өз әдебиеттерін, кітаптарын, журналдарын, үндеу қағаздарын әзірледі. Экстремизм идеологтары өз саяси ойдан шығарғандарына шыншылдық реңк беру үшін белгілі бір аяттарды үзіп алып, қасиетті мәтіндердің төл мағыналарын қасақана бұрмалап өз түсініктерін таңып, пайдаланады. Мұсылман дін ілімінің өкілі бұл хадиске сенеді. Исламда біртұтас ұлттардың қауымдастығы (умма) идеясы және болашақта біртұтас басқару нысанының қажеттігі расталады, ал халифат – бірігудің дәлелденген тарихи тәжірибесі.

Әдебиеттер: 1. Волков Е. Н. Методы вербовки и контроля сознания в деструктивных сектах // Журнал практического психолога. М.: Фолиум. 1996.

2. Нургалиев А. М. Очерки по истории ислама в Казахстане. – Алматы. «Дайк Пресс». 2005.

3. А. Дарменов. К проблеме назначения теологической экспертизы материалов, содержащих идеи религиозного экстремизма // Правовая реформа в Казахстане. №3. 2004.

4. Г. Лупарев. От свободы совести к свободе мировоззрения // Правовая реформа в Казахстане. №2. 2002.



Тесті сұрақтарын шешуге тапсырма:

1. Функционалистер пікірінше әлеуметтік теңсіздік себебі неде?

а) қоғамдағы еңбек бөлінісі

б) қоғамдағы байлық бөлінісі

в) қоғамдағы бедел бөлінісі

г) адамдардың тең еместіктерін саналы мойындауы

2. Конфликтология теориясы өкілдері пікірінше әлеуметтік теңсіздік себебі неде?

а) қоғамдағы байлық бөлінісі

б) қоғамдағы еңбек бөлінісі

в) қоғамдағы бедел бөлінісі

г) адамдардың тең еместіктерін саналы мойындауы

3. Веберлік мектеп өкілдері пікірінше әлеуметтік теңсіздік себебі неде?

а) қоғамдағы бедел бөлінісі

б) қоғамдағы еңбек бөлінісі

в) қоғамдағы байлық бөлінісі

г) адамдардың тең еместіктерін саналы мойындауы

4. Л. Уорнердің пікірінше әлеуметтік теңсіздік себебі неде?

а) адамдардың тең еместіктерін саналы мойындауы

б) қоғамдағы еңбек бөлінісі

в) қоғамдағы бедел бөлінісі

г) қоғамдағы байлық бөлінісі
8. КУРС БОЙЫНША ЖАЗБА ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ (РЕФЕРАТ, БАЯНДАМА, КУРСТЫҚ ЖҰМЫС)

Курс жұмыстары. Жоғарғы білікті әлеуметтанушы- мамандар даярлаудың маңызды кезеңі, олардың курстық жұмыс нысанында біліктілік жұмысын орындауын ұйымдастыру болып табылады. Курс жұмысы жоғары ғылыми - әдістемелік деңгейде орындалуы, нақты зерттеу материалдарына негізделуі және таңдаған кәсіби мамандығы үшін қажетті әдістемелік дағдылар жиынтығымен қамтамасыз етілуі тиіс.

Курс жұмысын орындау мақсаты:


  • мамандығы бойынша алынған теориялық және тәжірибелік білімді жүйелеу және бекіту мен тереңдету;

  • жүйелі және жекелеген әлеуметтік проблемаларды талдау мен зерттеудің кәсіби да дағдыларын дамыту;

  • студенттердің әлеуметтану әдістерін игеруі мен олардың тәуелсіз жұмыс орындауға даярлығы дәрежесін анықтау.

Курс жұмысын орындау кезеңдері.

Курс жұмысын орындау келесі кезеңдерден тұрады:



  1. Курс жұмыстарына қойылатын негізгі талаптармен таныстыру;

  2. Тақырыптарды қарастыру мен талдау, курс жұмысы тақырыбын таңдау мен бекіту;

  3. Жоспар құру және оны курс жұмысы жетекшісімен келісу;

  4. Курс жұмысы тақырыбына қатысты әдебиеттер, ғылыми және басқа да ақпараттық көздерді іріктеп алу мен зерттеу;

  5. Өзіндік әлеуметтік зерттеу даярлау мен өткізу, тәжірибелік материалдар жинау мен талдау;

  6. Курс жұмысын жазу мен оны қорғауға көркемдеу;

Курс жұмысын қорғау. Курс жұмысы кафедра оқытушыларының қатысуымен қорғалады және хаттамада бекітіледі.

1. Қазақ халқы әлеуметтік ынтымақтастығының мәдени негіздері.

2. Бүгінгі дүние дидарынан қазақ ұлтының өзіндік орнын сезіну ахуалы таза эклектикалық қалпымен көзге ұрады.

3. Қауымның ынтымақтастықтың айқын көрінісіне номадтық қауымдасу жатады.

4. Номадтық қауымдық тұтастықтың адамгершілік қатынастарға негізделгенін, әртүрлі «центризмдер» ықпалынан жоғары тұратынын зерттеушілер атап өту.

5. Ежелгі ынтымақтастық идеясында ата – бабалар культі ерекше орын алған.

6. Ата – баба аруағы культі көшпелілік мәдениеттің басты тірек- қазығының бірі болғандығын көрсету.

7. Бүгінгі дүние дидарынан қазақ ұлтының өзіндік орнын сезіну ахуалы таза эклектикалық қалпымен көзге ұрады.

8. К.Поппер қоғамда адам мен әлеуметтік ұжымның арасындағы қарым – қатынастарды белгілі дайын өлшемдермен өзгертуге болмайтындығы туралы.

9. Ф. Хайектің «адамдық ынтымақтастықтың кеңейтілген тәртібі» жөніндегі тұжырымдамасы.

10. Жеті ата институты қазақ халқының өткеннен болашаққа деген сенімін мың сан ұрпақтар арқылысабақтастырып отыратын тетік ретінде.

11. Қауымның ынтымақтастықтың айқын көрінісіне номадтық қауымдасу жатады.

12. Номадтық қауымдық тұтастықтың адамгершілік қатынастарға негізделгенін, әртүрлі «центризмдер» ықпалынан жоғары тұратынын зерттеушілер атап өтеді.

13. Ежелгі ынтымақтастық идеясында ата – бабалар культі ерекше орын алған.

14. Ата – баба аруағы культі көшпелілік мәдениеттің басты тірек- қазығының бірі болды.

15. Діннің ғылыми негіздемесі.

16. Дін – адам санасының табиғи дамуының жемісі.

17. Дін – азаматтың бейбітшілік өмірінің арқауы.

18. Дін – адам санасының табиғи дамуының жемісі екендігін көрсету. Дін – азаматтың бейбітшілік өмірінің арқауы екендігін көрсету.

19. Дін – адам санасының табиғи дамуының жемісі.

20. Егер діннің негізгі белгісі табиғаттан тыс бір күшке – Тәңір, Құдай, Алла т.б. сеніп, соларға табыну.

21. Дін жақсы – жаманды сырттан емес адамның өз бойындағы қасиеттерден табады. Ол көрінген тіршілік иесіне тән биологиялық заңды - әркімнің өз өмірі үшін бәрімен күресуін тежейді, инстинктивті іс - әрекеттен сақтандырып, рухани жан ретінде ақыл – ойға жүгінуге, қоғам мүддесін ескеруге жетелейді.

22. Дін – азаматтың бейбітшілік өмірінің арқауы.

23. Дін адамзат санасының табиғи дамуының жемісі ретінде әрбір халықтың ұлттық сенімдерінде көрініс табады.

24. Бүгінгі глобализм, кешегі космополитизм мен интернационализм өз бастауын осы әлемдік діндерден алады.

25. Тәуелсіздік алған Қазақстанда діни еркіндік дәстүрі қайта жаңғырып, ұлттық ерекшелігіміздің бір көрінісін айқындай түсті.

26. Ғылыммен бекітілген Дін ғана бүкіл адамзатты біріктіре алады.

27. Діннің тарихи жетілуі объективті заңдылық, оның ғылыммен үйлесімділік дәрежеге жетуі бүгінгі заманның аса қажетті шарты.

28. Будда дінінің дінтану ғылымында зерттелуі.

29. Будда діні ең көне дүниежүзілік дін.

30. Будда дінінің пайда болуын барлық жазба ескерткіштер Будда туралы аңызбен байланыстырады.

31. Будда діні ең көне дүниежүзілік дін екендігін түсіндіру.

32. Будда дінінің пайда болуын барлық жазба ескерткіштер Будда туралы аңызбен байланыстыратындығын көрсету.

33. Будда діні ең көне дүниежүзілік дін.

34. Оның қалыптасқан кезі б.д.д. VI ғасыр мен б.д. VIІІ ғасыр аралығы.

35. Алғашқы рет будда діні Үнді елінің солтүстігінде пайда болды.

36. Будда дінің тууы және Ганг алқабында ірі мемлекеттердің пайда болуы қатар келді.

37. Будда діні көп ізбасарларын қалалық тұрғындардың арасынан тапты.

38. Будда дінінің пайда болуын барлық жазба ескерткіштер Будда туралы аңызбен байланыстырады.

39. Будда ақиқаттары көптеген ғасырлар бойы ауызша айтылып отырады тек қана біздің э.д. және б.э. аралығында Цейлонда алғашқы рет 29 томдық / 10 мың бетке жуық/ кітапқа жазылады. Ол кітапты «трипитака» /үш кәрзеңке ілім/ деп атайды. Бұл кітап үш бөлімнен тұрады. Виная – питака, Сутта – питака, және Абхитхамма – питака.

40. Будда дінінің ағымдары мен секталарының кәделері мен монастырлық құрылысы әр түрлі болады.

41. Соңғы онжылдықта Батыста необуддизм және метабуддизм пайда болды.

42. Қазіргі кезде бірнеше дүниежүзілік буддистік қоғамдар құрылған. Азия елдерінде буддистік қоғамдар әртүрлі роль атқарады.

43. Христиан дінінің дінтану ғылымында зерттелуі.

44. Христиан дінінің шығу тарихы.

45. Христиан дінінің негізгі қағидалары.

46. Христиан дінінің шығу тарихын көрсету. Христиан дінінің негізгі қағидаларын түсіндіру.

47. Христиан діні біздің заманымыздың бірінші ғасырында құл иеленуші Рим империясында пайда болды.

48. Оның шығу тегін білу үшін христиан дінінің пайда болуы және дамуы кезіндегі Рим империясының экономикалық саяси және идеологиялық жағдайына талдау жасау керек.

49. Христиан дінінің тез етек алуына кейбір культтік /культ – латынша культус – табыну/ жаңалықтардың енгізілуі де себеп болды.

50. Христиан дінідегі көптеген табыну түрлерінің ішінде иконаға сиыну кең тараған.

51. Христиан дінінің негізгі қағидалары.

52. Христиан дінінің орнығуына әсірессе ертедегі Грецияның реакцияшыл философы Платонның жолын қуған, бірінші ғасырдың басында өмір сүрген Филос Александрийдің және Рим стоиктерінің, оның ішінде Сенеканың «ілімдері» елеулі орын алды.

53. Рим империясының құлауы христиан дініне әсерін тигізбей қалған жоқ: ол екіге бөлініп, батыстағысы католик шіркеуі, шығыстағы православие шіркеуі деген атқа ие болды. Бұл бөліну ІҮ ғасырда басталып 1054 жылы толық аяқталды.

54. Ислам дінінің дінтану ғылымында зерттелуі.

55. Ислам дінінің шығу тарихы.

56. Ислам дінінің негізгі қағидалары.

57. Ислам дінінің шығу тарихын көрсету. Ислам дінінің негізгі қағидаларын түсіндіру.

58. Ислам дінінің шығу тарихы.

59. Тарихи деректерге, әдеби аңыздарға сүйенсек, Ислам діні Арабиядағы Хиджаз өлкесінің ең ірі қаласы – Меккеде шықты. Мекке ерте уақыттан бастап – ақ діни орталық болып саналатын.

60. Меккенің орталығындағы Зәмзәм су көзі, оның жанындағы «Әулиелі қаратас» Қааба храмы көшпелі бадауиелердің өз құдайына табынатын орны болды.

61. Арабия жеріндегі алғашқы монотеистік дін – ханаффизм – бытыраңқы араб тайпаларын біріктіруде көптеген топтардың идеологиясы түрінде шықты.

62. Ханифтер сол уақытқа дейінгі үстем болып келген политеизмге /көп құдайлық/ путқа табынушылыққа қарсы күресті.

63. Ислам дінінің негізгі қағидалары.

64. Ханафизм Ислам дінінің идеологиялық алғы шарты болды.

65. Қазіргі уақытта Ислам діні Араб елдерінде, Албанияда, Болгарияда, Үндістанда, Түркияда, Югославияда, Африкадағы Мавританның, Тунис, Марокко, Сомали, Ливия, Занзибар, Алжир, т.б. елдерінде орын алады.

66. Ислам діні Орта Азия республикаларында, Қазақстанда, Азербайджанда, Башқұрт, Татар, Дағыстан республикаларында орын алады.

67. Ислам дінінің екі бағыты: сүннеттер мен шииттер.

68. Ислам дінінің дінтану ғылымында зерттелуі және оның қазақ даласында таралуы.

69. Ислам діні – дүние жүзілік діндердің ішінде ең кеш шыққан жас дін.

70. Ислам дінінің басты уағыздары мұсылмандардың «Қасиетті» - кітабы аталған құранда жинақталып берілген.

71. Ислам діні – дүние жүзілік діндердің ішінде ең кеш шыққан жас дін екендігін көрсету. 72. Ислам дінінің басты уағыздары мұсылмандардың «Қасиетті» - кітабы аталған құранда жинақталып берілгендігін түсіндіру.

73. Ислам діні – дүние жүзілік діндердің ішінде ең кеш шыққан жас дін. Ол біздің заманымыздың ҮІІ ғасырында Арабия түбегін мекендеген тайпалар алғашқы қауымдық қатынастардан таптық қатынастарға көше бастаған кезде дүниеге келді.

74. Ислам дінінің бірнеше мейрамдары бар. Олардың барлығы дерлік, оның әдет – ғұрыптары мен догмаларымен тығыз байланысты.

75. Сопылық /дәруіштік/ - Ислам дінің алғашқы жылдары пайда болған аскеттік ағым ретінде ІХ ғасырда пайда болды.

76. Ислам дінінің басты уағыздары мұсылмандардың «Қасиетті» - кітабы аталған құранда жинақталып берілген. Ол уағыздар Мұхаммедтің аңыздары түрінде айтылады. «Құран» деген сөз қазақ тілінде «оқу» деген ұғымды білдіреді.

77. Ислам дінінің алғашқы көріністері Қазақстан территориясында ІХ ғасырдың бас кезінде тарай бастағанын білдіретін мәліметтер бар.

78. Ислам діні Қазақстан жеріне оңтүстіктен және солтүстік батыстан келді. Оңтүстіктен 79. Иран мен Орта Азия қалаларында оқыған қожа – молдалар келді.

80. Кама өзені бойындағы Бұлғар хандығы, одан соң Алтын орданың батыс бөлігі Ислам дінін Қазақстанның батыс, солтүстік және шығыс облыстарын мекендеген тайпалардан бұрын қабылдаған болатын.

81. Ислам – адамгершілік пен ізгіліктің уағыздаушысы.

82. Қазақ халқының дінін айтқанда, оның басты бір ерекшелігі – тәрбиелік қасиеті.

83. Дін – күрделі рухани құбылыс.

84. Қазақ халқының дінін айтқанда, оның басты бір ерекшелігі – тәрбиелік қасиеті. Имандылық тәжірибелерін жинақтай білгенде ғана ол жаңа бір сапалық деңгейге көтеріле алады.

85. Дін мен білім әр уақытта бірін – бірі қолдай отыра дамиды. Ал адамның рухани жағынан дамуына және санасын, мәдени деңгейін көтеруде ғылыми біліммен терең сусындауы қажет.

86. Дін – күрделі рухани құбылыс. Оның бір көрінісін немесе бір конфессиялық (бағыттық) түрін, немесе жеке қағидаларын әр жерден естіген әңгімелер негізінде талдаудан дінді танимын деу – ағаттық.

87. Дін – адамзат тарихының ерекше саласы.

88. Діннің тарихтағы орнын дұрыс анықтап, сыйлай білуіміз халықтық, ұлттық мәдениетімізді жетілдіруге көмектесетіні сөзсіз.

89. Қазіргі қазақстандық қоғамдағы діннің орны.

90. Қазақ жерінде Ислам дінінің нығайуы.

91. Батыс Қазақстан облысы аумағында діни ахуал.

92. Қазақ жерінде Ислам дінінің нығайуы – Алтын Орда ханы Өзбектің тұсында, 1315 жылы Алтын Ордада мемлекеттік дін болып жарияланды.

93. «Қанафиттер мазғабы» дегеніміз – ата – бабаларының ғасырлар бойы ұстанып келген дүние танымына сай, көшпенділер рухымен үндес ислам дінінің бағыты.

94. Діннің мемлекет саясатына араласпауы заңды. Ал, мемлекеттің дін ісіне белгілі бір дәрежеде бақылау жасап, шек қоюы керек.

95. Батыс Қазақстан облысы аумағында діни ахуал тарапынан ішкі саяси тұрақтылық пен қоғамдық бірлікті бұзатындай жағдайлар болған жоқ. Негізінен діни бірлестіктердің іс - әрекеттері заңды түрде атқарылуда.

96. Бүгінгі таңда ішкі саясат департаментінің ұйымдастыру қызметі діни радикализм мен экстремизмнің алдын – алу және ескерту, конфессия арасындағы қарым – қатынасты зерттеу, миссионерлердің қызметі мен олардың басқа дін өкілдерімен байланысын байқауға бағытталған.

97. Батыс Қазақстан облысында діни экстремизмнің алдын алудың профилактикалық – ұйымдастыру шараларының 2007 – 2008 жылдарға арналған кешенді жоспары бекітіліп, орындалу үстінде.

98. Біздің алдымызда жиһандану атты «ұлы» дәуірдің күтіп тұрғаны белгілі. Жиһандану – баяғыша жеке – дара оқшау, оңаша өмір сүрудің дәурені басталды деген сөз. Әрине, әлемде болып жатқан мұндай өзгерістерден табиғи байлығы мол Қазақстан шет қалуы мүмкін емес.

99. Діннің Қазақстанның сыртқы және ішкі саясатындағы ролі.

100. Дін және саясат.

101. Діннің Қазақстанның сыртқы және ішкі саясатындағы ролі.

102. Дін және әлемдегі ахуал.

103. Өркениетті және текетірес. Өркениеттің ар жағында «діндер арасындағы бақталастық» деген тарихи проблема жатқаны тағы рас. Өркениет дегеніміз – бергі дәуірдің түсінігі.

104. Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің бірінші съезін Жаратушының дәргейіндегі діни – рухани жетістік қана емес – саяси акция есебінде бағамдаушылар да бар.

105. Діннің Қазақстанның сыртқы және ішкі саясатындағы ролі.

106. Он бір миллион мұсылман тұратын бүгінгі Қазақстанда сансыз ислам бірлестіктері, екі жүз православиелік, жетпіс үш католик, жиырма иудей, тоғыз жүз қырық тоғыз протестанттық бірлестіктер бар.

107. Мемлекет тарапынан діни, ұлттық татулыққа жан – жақты қолдау көрсетіп келеді. Қазақстан халықтарының Кіші және Үлкен Ассамлеялары құрылып, онда этностар мен түрлі діннің өкілдері бас қосып, ортақ мәселелерді бірлесе шешеді.

108. Мемлекеттің тірегі – ұлт десек, оның теологиялық анықтамасының орнықтығының, тұтастығының бәрінен де бұрын саяси мәні болмақ.

109. Діни төзімділік пен ұлттық келісім – мемлекет тұрақтылығының негізі.

110. Діни төзімділік пен ұлттық келісім мәселелері.

111. Қазақстанның геосаяси жағдайына діннің әсері.

112. Қазақстан Республикасының демократиялық дамуының маңызды жетістіктерінің бірі діни төзімділік пен ұлттық келісім негізінде саяси тұрақтылықты сақтау болып отыр.

113. Қоғамда жүріп жатқан рухани-адамгершілік жаңару үрдісі белгілі бір деңгейде діни өсиеттерге негізделген.

114. Егемендік алған соң, дін Қазақстан қоғамының әлеуметтік-рухани өмірінде белсенді рол атқара бастады.

115. Қазақстанның геосаяси жағдайына діннің әсері.Қазақстанның геосаяси жағдайы өте күрделі.

116. Біздің еліміз әлемдік үш діни-мәдени өркениеттің қиылысында тұр. Бұлар мұсылман, христиан және буддистік-конфуциандық діни-мәдени өркениеттер.

117. Қазақстанның өзі де көпконфессиялы мемлекет болғандықтан, бұл діни-мәдени өркениеттердің игі әсерлерін де, және теріс ықпалдарын да жоққа шығаруға болмайды. 118. Мемлекеттік билік институттарының негізгі міндеттерінің бірі - әлеуметтік тартыстың ұлтаралық егеске айналып кетуін жібермеу.

119. Діни татулық пен ұларалық келісім мәселері қоғам мен мемлекет үшін аса маңызды да күрделі болып табылады.

120. Дәстүрлі емес діни секталар және олардың жаңа мүшелер тарту әдістері.

121. Дәстүрлі емес діни секталар.

122. Олардың жаңа мүшелер тарту әдістері.

123. Қазіргі таңда, өте көптеген ірі діни секталар бар. Олардың барлығының орталықтары шет мемлекеттерде болса да, көпшілігінің Қазақстанда, сонымен қатар, Батыс Қазақстан облысында да орталықтары бар.

124. Барлық секталардың мақсаты біреу ғана, өз «тулары» астына қалай болса да көптеген азаматтар тарту. Діни алдау – арбаудың мазмұны өмірді бақытты қылуға үйіп-төгіп уәде беру болып қалады.

125. Олардың жаңа мүшелер тарту әдістері.

126. Ең алдымен жаңа ұйығанды өз беттерімен басылған әртүрлі әдебиеттермен көміп тастайды.

127. Қызығушы адам муниттер жиналысына келгенде, оның қандай әдемі, қызықты, үйірімді, ерекше көшбасшы және тағы басқа да адамның өзін бір керім ретінде санай бастайтындай сөздер айтылады. Әрі қарай, өңдеудің келесі баспалдағы, бұл адамды ойлау қабілетінен айыру. Бұл үшін, қайта-қайта үздіксіз қайталанатын бір текті, жылдам жатталатын, ешқандай терең мағынасыз сөздер тіркесі, оларды мантра деп атайды.

128. Сектаның әсер ету құралдары мен тәсілдері сырттан қарағанда қарапайым әрі мағынасыз болып көрінуі мүмкін. Бірақ, комплексті түрде және көпшілік бұқара жиналған жерде өте эффективті әсер етеді.

129. Қазақстандағы діни секталардың алдын алу және жастарды оған қарсы тұруға тәрбиелеу.

130. Қазақстандағы діни секталардың алдын алу мәселелері.

131. Жастарды діни секталарға қарсы тұруға тәрбиелеу.

132. Секта – бұл белгілі бір сенмнен бөлініп шығып, сол сенімнің қағидаларына жатпайтын теріс іс - әрекеттер жасайтын топ.

133. Біріншіден – шартты секталар. Бұл дінге күмәнмен қарайды. Қауіптілігі жөнінен үшінші орында.

134. Ал секталардың екінші түрі – христиандық секталар, қауіптігі жағынан оларды орта дәрежелі секталар деп те атайды. Бұл секталар адамды өз «дінінің» өзге діндерден жоғарғы тұрғандығына сендіруге көздейді.

135. Жастарды діни секталарға қарсы тұруға тәрбиелеу.

136. ХХІ ғасырда әр елдің дінбасыларына өз халқының рухани, мәдени құндылықтары, жан – дүниесінің тазалығы одан әрі арттыра түсуде деген үлкен жауапкершілік жіктеледі.

137. Экстремизм, фанатизм және дін құндылықтарын бұрмалаушылық – бұлар нағыз құдай сөзінен және діннен мүлдем алшақ жатқан ұғымдар.

138. Үшінші түрі – миссионерлік секта.(негізгі әрекеті – адамды ұйқыдан айыру арқылы үгіт – насихаттарына сендіру). Бұл секталар көбіне жасөспірімдерді арбайды.

139. Қазақстандағы ислам атын жамылған діни секталардың алдын алу және жастарды оған қарсы тұруға тәрбиелеу.

140. Қазақстандағы ислам атын жамылған діни секталардың алдын алу мәселелері.

141. Жастарды ислам атын жамылған діни секталарға қарсы тұруға тәрбиелеу.

142. Қазақстан жас тәуелсіз мемлекет, бірнеше ғасырлар бойы өзінің тәуелсіздігінен айырылып қалған халқымызға ХХ – шы ғасырдың соңғы он жылында азат еткен, еркін тәуелсіз мемлекет болу нәсіп болды.

143. Дәл бүгінгі күні бәріміздің басымызды біріктіретін ортақ идея аз. Бұл өте алаңдатарлық нәрсе, себебі, мемлекет бар кезде ғана біз бармыз. Әсірессе қазақ ұлты тұрғысынан алғанда, біздің ұлт ретінде сақталып қалуымыздың басты қозғаушысы, оның кепілі мемлекетіміз.

144. Жастарды ислам атын жамылған діни секталарға қарсы тұруға тәрбиелеу.

145. Бізде негізгі екі дін бар. Қазақстан халқының 70пайызға жуығы ислам дінін ұстанады, 29 пайызы христиан дінінде.

146. Ислам – ең алдымен бір кездері мүлде ұмыт болуға айналған, біздің бабаларымыздың рухы мен аса бай мұсылман мәдениетінде лайықты бағасын беруге мүмкіндік тудыратын, біздің дүние танымымызды анықтап беруші билік идеал мен фактор былайша айтқанда Символ.

147. Ел ішінде діни экстремизмнің айтарлықтай бұқаралық сипат алуына саяси ерік – жігер ережелерді ғана тосқауыл емес, сонымен бірге ең алдымен, Қазақстанның тұрғылықты этносының табиғатындағы конфессиялық діни кемшілігінің себептері зор.

148. Салафиттік (ваххабиттік) діни ағымының тарихи және қазіргі заманғы аспектілері.

149. Ваххабиттік ағымның ісләм дінінде пайда болуы мен дамуының тарихи аспектісі.

150. Ваххабиттік ағымның таралуындағы діни білім алу факторы.

151. Ваххабиттік ағымның ісләм дінінде пайда болуы мен дамуының тарихи аспектісі көптеген қарама – қайшылыққа толы.

152. Қазақстан территориясында таралған уахабшылар ағымы «араб уахабшыларынан» мүлдем бөлек. Сауд Аравиясында ваххабизм ағымы дәстүрлі діни ағым болып саналса, біздің елімізде уахабшылар, осыдан келіп шығатын барлық қорытындыларымен сектанттық діни ағым қатарына жатқызылады.

153. Ваххабизм ағымы ісләм дінін кейінгі «жалған жаңалықтардан» тазалап, оны қасиетті Құранда шақырылған бастапқы күйіне қайтаруға шақырған Мұхаммед Абд әл-Ваххаб (1691 – 1786 жж.) есімімен байланысты.

154. Ваххабиттік ағымның таралуындағы діни білім алу факторы.

155. Уахабшылар діндарлар мен Алла Тағала арасындағы делдал ретіндегі әулиелер мен ата – баба аруағына (соның ішінде, қазақтарға тән Қожа Ахмет Иассауи, Арыстан баба, Бекет ата және тағы басқа да мұсылман әулиелері) сиынуды жоққа шығарады.

156. Діни білім алу факторы да өз ролін ойнады. Соның ішінде, ханбалық мазхабына қатысты араб орталықтарында діни білім ал, біздің еліміз үшін дәстүрлі емес ісләм ағымдарының таралуына әсер етіп отыр.

157. Салафизмнің тағы бір тартымды жағы, оның рухани эгаметаризмді шақыруы.

158. «Хизб – ут – Тахрир» діни ағымының ісләмнан алыстап, діни лаңкестікке бет бұруы.

159. «Хизб – ут – Тахрир» діни ағымының пайда болуы мен дамуы.

160. «Хизб – ут – Тахрир» діни ағымының негізгі қағидалары.

161. Өзін «Хизб – ут – Тахрир» партиясы деп атайтын сектаны Палестинада дүниеге келген Такиу – д – Дин Набхани (1908 – 1977 жылдары) құрды.

162. Партияның құжаттарында 1950 жылы жарық көрген «Арабтар миссиясы» кітабында айтылған ұлтшылдық идеялар пайдаланылған. Бұл идеялар ислам мемлекетін бірінші кезекте араб елдерінде, сонан соң бақа елдерде құру қағидатына ықпал етті.

163. Хизб – ут – Тахрир үгітінің басты мақсаты Халифатты қалпына келтіру болып табылады. Бұл мақсатқа қағидаларының барлығы тіпті діни сенімнен (Ақида) да бағындырылған.

164. «Хизб – ут – Тахрир» діни ағымының негізгі қағидалары.

165. Хизб – ут – Тахрир (азат ету партиясы) мұсылмандар арасында өз идеяларын насихаттауға бағытталған идеологиялық бағдарламасын, өз әдебиеттерін, кітаптарын, журналдарын, үндеу қағаздарын әзірледі.

166. Экстремизм идеологтары өз саяси ойдан шығарғандарына шыншылдық реңк беру үшін белгілі бір аяттарды үзіп алып, қасиетті мәтіндердің төл мағыналарын қасақана бұрмалап өз түсініктерін таңып, пайдаланады.

167. Мұсылман дін ілімінің өкілі бұл хадиске сенеді.

168. Исламда біртұтас ұлттардың қауымдастығы (умма) идеясы және болашақта біртұтас басқару нысанының қажеттігі расталады, ал халифат – бірігудің дәлелденген тарихи тәжірибесі.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет