педагогикалық мәдениет. Психологиялық
-
педагогикалық зерттеулер негізінде кәсіби
-
педагогикалық
мәдениеттің құрылымына
аксиологиялық, технологиялық және жеке тұлғалық-шығармашылық компоненттер кіреді.
Кәсіби
-
педагогикалық мәдениеттің
аксиологиялық компонентіне сан
ғасырлар
бойы қалыптасқан құнды тәлім
-
тәрбиелік идеялар мен гуманистік
тұжырымдамалар, педагогикалық құндылықтар жиынтығы жатады.
Аксиология (грек тілінің «
axia » -
құндылық және «
logos » -
ілім)
–
құндылықтардың табиғаты жайлы және дүниедегі құндылықтар жүйесі
туралы философиялық ілім. Психологияда құндылықтар қоғамдағы
моральдық қатынастардың формасы ретінде қарастырылады. Біріншіден,
құндылық
–
жеке тұлғаның
(немесе әлеуметік топтың, ұжымның) адамгершілік мәні, абыройы және қоғамдық институттардың
(отбасы, мектеп, бала бақша, қоғамдық ұйымдар, университеттер т.с.с. )
адамгершілік сипаттары болып қарастырылса, екіншіден, моральдық санаға
қатысты көзқарастар: моральдық нормалар, принциптер, жақсылық пен
жамандық, адалдық, бақыт туралы түсініктер ретінде қабылданады
.
Жалпы
педагог
іс
-
әрекетіне
байланысты
құндылықтарды
В.А.Сластенин төмендегідей жүйелейді:
-
тұлғаның әлеуметтік және кәсіби ортадағы өзінің рөлін анықтауымен
байланысты құндылықтар (
педагог еңбегінің әлеуметтік мәні, педагогикалық іс-әрекеттің жоғары бағалануы, т.б .);
-
қарым
-
қатынас қажеттіліктерін қанағаттандыратын құндылықтар
және оның шеңберінің кеңейе түсуі (
балалармен сүйіспеншілік қарым- қатынас, әріптестерімен, ұжыммен үйлесімді қарым-қатынастары, рухани құндылықтармен алмасу т.б. );
-
дербес шығармашылықты
дамытуға бағыттайтын құндылықтар
(кәсіби-шығармашылық іскерліктерді дамыту мүмкіншілігі, әлемдік мәдениетке қызығуы, өзін үнемі жетілдіруі т.б. );
-
өзін
-
өзі іске асыра алуға мүмкіндік беретін құндылықтар (
педагог еңбегінің көп қырлылығы, әлеуметтік жағдайы нашар балаларға көмек көрсете алуы, т.б );
37
-
жеке қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік беретін
құндылықтар
(
қызметіне қарай мемлекет тарапынан еңбек ақысын алуы, жазғы демалыс ұзақтылығы, қызмет бойынша өсуі т.б. ).
Кәсіби
-
педагогикалық мәдениеттің