Сабақтар Өткізу уақыты

Кредит саны – 2

«Сахна тілі» пәні негізгі үш бөлімнен тұрады: «Тыныс пен дауыс», «Дикция және орфоэпия», «Текстпен жұмыс жасау» бөлімдері.

Әрбір адамның өзіне ғана тән дауыс тембрі болады дейтуғын болсақ, жаттығу кезінде әрбір оқушыға қырағылықпен назар аудару, оның табиғи мүмкіншіліктеріне зер салу, өзіндік ерекшеліктеріне нұқсан келтірмеу - әрбір сахна тілі оқытушысының абзал борышы. Дауыс аппаратының шируғуын босансыту дауысты күшейту немесе бәсеңсіту, сөз ырғағын жылдамдату немесе баяулату, үннің әуезділігі мен дауыс сапасын арттыру сияқты жаттығулар кезінде оқушының ести білу қабілеттілігіне баса назар аударылады. Өйткені есту қабілеті нашар оқушының даусын тәрбиелеп дамыту мүмкін емес.

Біртіндеп оқу процессіне тіл тазалығын ұстарту, орфоэпиялық норманы қалыптастыру сияқты сахна тілі техникасын меңгеруге арналған жаттығулар енгізіледі. Белгілі бір әдеби шығармалармен жұмыс жасау барысында оқушының текстегі талдау жасау тәсілі, оның тыныс пен дауыс мүмкіншілігі, сонымен қатар тіл тазалығы да тексеріліп отырады. Сабақты бұлай комплексті түрде ұйымдастыру оқушының әрбір жасаған жұмысын, оның процессімен қол жеткен жетістіктерін қадағалап отыруға мүмкіндік тудырады.

Текстпен жұмыс жасау барысында оқушылар шығармалардағы фактілер мен оқиғаларды дұрыс бағалап, әңгіме, повесть, пьесалардың тақырыбы мен идеясын, түпкі мақсатын дұрыс айқындап үйренеді. Алғашқы екі жылда студенттер оқытушымен ақылдаса отырып таңдап алған мақал – мәтелдері, жаңылтпаштары, шағын өлең шұмақтары, әдеби шығармалары арқылы сөзбен іс - әрекет ете білуге, айтайын деген ойлармен, талап – тілектерін тыңдаушы – көрермен қауымға жеткізе білуге машықтанады. «Мен не айтқым келеді (себеп пен мақсат) ?, «Менің қалай айтқым келеді және тыңдаушыға қалай әсер еткенім жөн (қойылған мақсатқа жетуге жетелейтін әрекет) ? – деген сұрақтарға жауап бере отырып, текстке әрекетті талдау жасау арқылы оқушылар өзіндігінен сахналық мақсатты анықтауды үйренеді.

Сахна тілі пәні бойынша дәріс алған әрбір студент дем мен дауысты, тіл тазалығы мен тіл мәдениетін жақсы меңгеріп, адам ретінде өздерінің шеберліктері шындап, кез келген жанрдағы, әр түрлі стильдегі шығармаларды талдап – талқылауда, бойына сіңіре білуде, айтайын деген ойын, талап – тілеген көрермен, тыңдаушы қауымға жеткізе білуде өздерін білуде өздерін еркін сезіне алатын дәрежеге жетулері керек. Сахна тілі 2 курста практикалық сабақ жүзінде , сонымен қатар студенттердің өзіндік жұмыстарын үнемі қадағалау арқылы жүргізіледі.

Пререквизиттер: тіл мәдениетін, риторика пәнін меңгерген, психология және өлең оқу шеберлігі болуы тиіс.

Постреквизиттер:театр , кино, теледидар саласында, сөйлеу мәдениеті пәні бойынша қолданылады.