– "Пайдалы қазбаларды ашық түрде қазу" мамандығы бойынша техникалық және кәсіптік білім берудің үлгілік білім беретін оқу бағдарламалары

Қазақ (орыс) тілінің синтаксисі. Мамандық бойынша терминология. Кәсіптік бағытталған мәтіндерді аудару техникасы (сөздік көмегімен). кәсіптік қарым-қатынас. Тілді дамыту.

- іскерлік қазақ (орыс) тілі негіздерін;

- кәсіптік лексиканы;

- мамандық бойынша грамматикалық материалды.

- кәсіптік бағыттағы мәтіндерді оқу және аудару (сөздік көмегімен);

- оқылатын мәтінді талдау;

- монологиялық және диалогиялық тілді жүргізу.

Кәсіптік қарым-қатынас үшін қажетті мамандық бойынша лексика-грамматикалық материал. Тіл қызметінің әр түрлі түрлері және тіл формалары (ауызша, жазбаша, монолог пен диалог түрінде). Кәсіптікбағытталған мәтіндерді аудару техникасы.

- кәсіптік қарым-қатынас үшін қажетті мамандық бойынша лексика-грамматикалық материалды.

- кәсіптік бағыттағы мәтіндерді оқу және аудару (сөздік көмегімен).

Маманды дайындаудағы дене тәрбиесінің ролі. Дене тәрбиесінің әлеуметтік-биологиялық және психофизиологиялық негіздері. Дене және спорттық өзін-өзі жетілдіру негіздері.

-дене тәрбиесінің ң әлеуметтік-биологиялық және психофизиологиялық негіздерін;

- дене тәрбиесінің мазмұны мен ұйымдастырылу формаларын;

- дұрыс тамақтану принциптерін;

- әр түрлі дене тәрбиесі жаттығуларын орындау және спорттың жеке түрлері бойынша нормативтерді тапсыру.

БҚ 8

Сызбаларды рәсімдеу ережелері. Сызбалардағы геометр-иялық құрылулар. Сызбалар-дағы проекциялық көріністер. Сызба және бөлшектің изометриялық проекциясы. Геометриялық фигуралардың жаймалары. Сызбалардағы көріністердің орналасуы. Қималар мен тіліктер. Тік бұрышты және аксонометриялық осьтердегі түрлердің, қималар мен тіліктердің қажетті және жеткілікті сандарын қолдана отырып, бөлшектер сызбасын орындау. Машинажасау сызуы. Қарапайым машинажасау сызбаларын оқу. Алмалы-салмалы қосылымдар. Алынбайтын-салынбайтын қосылымдар. Құрастыру сызбасы, жұмыс сызбасы, бөлшектер эскизі, бөлшектің техникалық суреті, құрастыру сызбасы бойынша бөлшектеу.

- сызбаларды рәсімдеу ережелерін;

- көріністердің сызбаларда орналасуын;

- сызбалардағы проекциялық көріністерді;

- қималарды және тіліктерді;

- алмалы-салмалы және алынбайтын-салынбайтын қосылымдарды.

- электр механикалық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету мен жөндеу бойынша жұмыстарды орындауға арналған қарапайым сызбаларды оқу;

-машиналар мен механизмдерге арналған тетіктерді және қосалқы бөлшектерді дайындау мақсатында эскиздер мен техникалық суреттерді орындау.

КҚ 2.3.3,

КҚ 2.5.6,

КҚ 2.6.8,

КҚ 2.7.4,

КҚ 2.7.9,

КҚ 2.8.7,

КҚ 2.10.8,

КҚ 2.17.2,

КҚ 2.17.4

Механизмдер мен машиналар жіктеуі. Механизмдер бөліктері. Механизмдер кинематикасы (механизм және машина, киҒнематикалық жұптар және тізбектер, кинематикалық жұптар типтері). Бөлшектер мен жиналмалы бірліктер. Жіктелуі, арналуы және оларға қойылатын талаптар. Бөлшектерді қосу түрлері (алмалы-салмалы және алынбайтын-салынбайтын). Айналу қозғалысының беріліс механизмдері. Айналу қозғалысы берілісінің түрлері (механикалық, белдікті, фрикционды, тісті, тізбекті, бұрамалы). Арналуы, сипаты, құрылымы,белгіленуі және кинематикалық схемасы. беріліс саны. Абсолюттік қатты дене. Деформацияның негізгі түрлері және олардағы кернеулерді бөлу. Сыртқы күштер және олардың түрлері. Серпімділік пен кернеудің ішкі күштері. Істегі, шекті қауіпті және шекті жол берілген кернеулер.

- машиналар мен механизмдер жіктеуін;

- бөлшектерді байланыстыру түрлерін;

- айналу қозғалысының беріліс түрлерін;

- деформацияның негізгі түрлерін;

- шекті қауіпті және шекті жол берілген кернеулерін.

- бөлшектер мен жиналмалы бірліктерді айыра білу;

- беріліс сандарын анықтау;

-серпімділік пен кернеудің ішкі және сыртқы күштерін айыра білу.

КҚ 2.3.2,

КҚ 2.3.3,

КҚ 2.5.6,

КҚ 2.6.6,

КҚ 2.6.8,

КҚ 2.7.9,

КҚ 2.8.7,

КҚ 2.10.8,

КҚ 2.17.4

Электрлік және магнитті тізбектер. Ауыспалы тоқтың электрлік тізбектері. Электрлік құрылғылар. Электрөлшеуіш аспаптар. Электронды аспаптар мен құрылғылар. Трансформаторлар. Электрлік машиналар мен аппараттар. Электрқуатын өндіру, тарату және қолдану. Электр станциялары, желілері және электрқуатымен қамтамасыз ету. Электржетек және электроника.

- электрлік және магниттік тізбектерін;

- ауыспалы тоқтың электрлік тізбектерін;

- электрлік құрылғыларын;

- электр қуатының өндірілуін, таралуын және қолданылуын;

- электржетектіжәне электрониканы.

- электржабдықтарына техникалық қызмет көрсету мен жөндеуге арналған электрсхемаларын оқу;

-электржабдықтарының жұмысын бақылау барысында электрөлшеу аспаптарын қолдану.

КҚ 2.3.7,

ПК 2.5.5,

ПК 2.5.6,

ПК 2.6.8,

ПК 2.7.3,

ПК 2.8.7,

ПК 2.10.3,

ПК 2.10.6,

ПК 2.17.2,

ПК 2.17.3,

ПК 2.17.6,

ПК 2.17.8

Ақпаратты кодтау. Сандық жүйелер. Бір жүйеден екінші жүйеге ауысу. Екілік арифметика. Формалды, математикалық логика. Модель түсінігі. Модельдер типтері. Алгоритм түсінігі. Алгоритмдер типтері. Бағдарламалау тілі. Бағдарлама, оны құрылымдау. Автоматты реттеу. Реттелетін параметр. Реттеу объектісі, оның қасиеттері, схемалар. Автоматты реттеуіштер, олардың жіктелуі, арналуы, құрылымы, жұмыс істеу принципі, функциялық және құрылымдық схемалары, реттеу органдары. Басқарудың автоматты жүйелерінің қосымша құралдары.

Процесті автоматты түрде басқарудан қолмен басқаруға және кері келтіруге көшудің тәртібі.

- ОС WINDOWS түрлерін;

- WORD мәтіндік редакторын;

- EXCEL электронды кестелерін;

- Corel DRAW векторлық редакторын;

- вирустардан қорғануын;

- WinZip архиваторын;

- ОС DOS;

- Norton Commander сыртқабықша бағдарламасын;

- бағдарламалық тілдерін;

- автоматты реттеу негіздерін;

- автоматты реттегіштердің жұмыс істеу принципін, функциялық және құрылымдық схемаларын.

- жұмыста және күнделікті өмірде дербес компьютерді қолдану;

-автоматты түрде басқарудан қолмен басқаруға және кері келтіруге көшуді жүзеге асыру.

КҚ 2.3.5,

КҚ 2.5.2,

КҚ 2.5.3,

КҚ 2.6.2,

КҚ 2.7.2,

КҚ 2.8.3,

КҚ 2.10.2,

КҚ 2.17.6

Жер және ғарыш. Экзогенді және эндогенді геологиялық процестер. Минералогия, петрография және кристаллография. Минералдардың негізгі қасиеттері. Пайдалы қазбалар кенорындары. Кен орындарының генезисі, іздеу және барлау әдістері. Геологиялық барлау жұмыстары, гидрогеология.

- жер мен күн жүйесі құрылымдарын;

- минералдар мен тау-кен жыныстарының пайда болу процестерін және олардың қасиеттерін;

- геологиялық барлау жұмыстарының тәсілдерін.

- бос тау-кен жыныстарынан пайдалы қазбаларды айыра білу.

КҚ 2.3.5,

КҚ 2.5.1,

КҚ 2.6.2,

КҚ 2.7.1,

КҚ 2.8.3,

КҚ 2.8.4,

КҚ 2.10.5,

КҚ 2.17.1

- координаттар жүйесін;

- бұрыштарды, арақашықтықтар мен артықтықтарды өлшеу тәртібін;

- геодезиялық және маркшейдерлік аспаптарды;

- маркшейдерлік түсірілімдер түрлерін.

Іскерліктер:

- маркшейдерлік схемалар мен тау-кен жұмыстарының пландарын оқу;

- жұмыстарды дұрыс және қауіпсіз жүргізуді бақылаудың маркшейдерлік құралдарын қолдану.

КҚ 2.3.5,

КҚ 2.5.1,

КҚ 2.6.9,

КҚ 2.7.1,

КҚ 2.8.1,

КҚ 2.10.2,

КҚ 2.17.1

Ашық тау-кен жұмыстарын жүргізу барысындағы қауіпсіздік шаралары. Өнеркәсіп санитариясы. Өндірістік қауіптіліктер мен зияндылықтар. Өрт профилактикасы негіздері.

- ашық тау-кен жұмыстарында өзін ұстау ережелерін;

-өнеркәсіпсанитариясы мен өрттен қорғану талаптарын.

Іскерліктер:

- еңбекті қорғау ережелерін ұстану;

-өрт сөндіру құралдарын қолдану;

- қауіпті және зиянды факторларды айыра білу.

КҚ 2.3.8,

КҚ 2.5.8,

КҚ 2.6.10,

КҚ 2.7.10,

КҚ 2.8.8,

КҚ 2.10.9,

КҚ 2.17.10

070617 2 - Электрослесарь-байланыстырушы

Ашықөндіру кен өндірісінің негізгі технологиялық процестері. Аршу және қазу жұмыстары туралы түсінік. Экскаваторларды (біршөмішті, көпшөмішті) пайдалана отырып қазу-арту жұмыстары. Орлар және оларды жүргізу әдістері. Кен орындарын ашық қазу жүйелері және олардың элементтері. Үйінді жұмыстарының технологиясы. Теспелер мен ұңғымаларды бұрғылау әдістері. Карьерлердің (тіліктердің)өндірістік қуаттылығы, тереңдігі және техникалық шекаралары туралы ұғым.

- ашық тау-кен өндірісініңнегізгі технологиялық процестерін;

- ашық тау-кен жұмыстарында қолданылатын экскаваторлар мен бұрғылау қондырғыларының типтерін; - үйінді жұмыстарын жүргізу технологиясын;

- кенорындарын ашық өндіру жүйелерінің элементтерін.

- пайдалы қазбаларды ашық тәсілмен өндірубарысындағы технологиялық процестердің негізгі және қосалқы операцияларын орындау.

КҚ 2.7.1,

КҚ 2.17.1

Гидро-және пневмажетектер негіздері. Уатқыш балғалар мен бұрғылау машиналары. Дайындау және тазарту жұмыстарына арналған жабдықтар мен кешендер, құрылымы мен техникалық сипаттамалары. Бұрғылау станоктары. Жұмыс істеу принципі мен қолданылу аумағы. Қазу, тиеу және көлік машиналары, кешендері. Тау-кен жұмыстарына арналған қосалқы жабдықтар, құрылымы, арналуы және қолданылу аумағы. Тау-кен өнеркәсібінде қолданылатын машиналар мен механизмдердіңконструкциялық ерекшеліктері.

- уатқыш балғалардың, бұрғылау құрал-саймандары мен бұрғылау машиналарыныңқұрылымын, арналуын;

-аршу және өндіру жұмыстарына арналған машиналар мен механизмдердің әрекет ету принципін, қолданылу аумағын;

- тау-кен машиналары мен механизмдерін қауіпсіз пайдалану ережелерін;

-ашық тау-кен жұмыстарына арналған қосалқы жабдықтардың арналуы мен құрылымын.

Іскерліктер:

- кен техникасын дұрыс және қауіпсіз пайдалану;

- кен машиналары мен механизмдеріне техникалық қызмет көрсету және жөндеу.

КҚ 2.7.7,

КҚ 2.17.4,

КҚ 2.17.6

Кен электр жабдықтарын пайдалану және конструкциялық орындалу ерекшеліктері.

1140В дейін және одан жоғары кернеудің басқару және қорғаныш электр аппаратурасы. Кен кәсіпорындарының электр қуатымен жабдықталуы. Кен кәсіпорын-дарының электр жүйелері. Электр қондырғыларының қорғанышы. Кен қазбаларын жарықтандыру. Кеніштегі белгі беру мен байланыс. Электр тоғына түсуден қорғану.

- кен электр жабдықтарының конструкциялық орындалу түрлерін;

- кен қазбалары бойынша электр ішексымдарын іліп тарту ережелерін;

- кен қазбаларын жарықтандыру параметрлерін;

- қорғаныш құрылғыларды тексеру тәсілдерін;

- электр қондырғыларын қауіпсіз пайдалануды ұйымдастыруды;

- кен машиналары электр жабдықтарының және олардың жетектерінің схемаларын.

Іскерліктер:

- қорғаныш құрылғылардың жұмысқа қабілеттілігін тексеру;

- кен қазбалары бойыменішексым тізбектерін іліп тарту;

- электр жабдықтарын пайдалану.

КҚ2.7.3,

КҚ 2.17.1-

КҚ 2.17.8

Көлік машиналары теориясының негіздері. Кеніштік көлік түрлері. Рельс және автокөлік жолдарының құрылымы. Дірілді, тақташа, ысырма, таспалы және арнайы конвейерлер. Кеніштік вагондар және локомотивтер. Технологиялық кешен. Кеніштік көлік жұмысын ұйымдастыру. Ысырма көлігі. Үйінділер мен қоймалардағы көлік.

-кеніштік көлік түрлерін;

-автокөлік пен рельстік жолдардың түрлерін.

Іскерліктер:

- электровоздар мен тепловоздар жұмыстарын басқару;

- конвейерлердің барлық түрлеріне монтаждау, бөлшектеу, қызмет көрсету және жөндеуді жүргізу;

- автокөлік жолдарын салу және рельстік жолдарды төсеу кезінде қосалқы жабдықтарды басқару, монтаждау мен бөлшектеу, оларға қызмет көрсету және жөндеу.

КҚ 2.7.2,

КҚ 2.7.4-

КҚ 2.7.9,

КҚ 2.17.6

Автоматика және телемеханиканың негізгі түсініктері. Сандық техника элементтері. Автоматтандырудың техникалық құралдары. Тау-кен машиналарын, шахта көліктерін және жылжымайтын қондырғыларды автоматтандыру. Технологиялық процестерді автоматтандыру. Тау-кен жабдықтары мен технологиялық процестерді автоматтандырудағы даму бағытының болашағы.

- кен өндірісінің автоматика және телемеханика негіздерін;

- басқарудың автоматтандыру жүйелерінің құрылу принципін.

Іскерліктер:

- тау-кен жабдықтарын автоматтандыру схемаларын оқу;

- кен автоматикасының, оның ішінде түйіспесіз және микропроцессорлы құрылғыларының, негізгі элементтерін тану.

КҚ 2.7.4,

КҚ 2.17.9

Зақымдану және кәсіби аурулар. Ауырлық дәрежесі мен зардап шеккендер саны бойынша жазатайым оқиғалар жіктелуі. Өндірісте салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайларын құру. Кәсіпорындағы еңбекті қорғаудың басқару жүйесі. Өндірістегі және тұрмыстағы жазатайым оқиғаларды тергеу тәртібі. Тау-кен жұмыстарын жүргізу барысындағы қауіпсіздік шаралары. Өндірістік қауіптіліктер мен зияндылықтар. Зардап шегушілерге алғашқы дәрігерлік көмек көрсету. Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты тиімді пайдалану.

- еңбек заңнамасы, қоршаған ортаны қорғау, өртке қарсы профилактикасы мен кен құтқару негіздерін;

-зақымдану мен кәсіби аурулар жіктелуін;

- еңбекті қорғаудың басқару жүйесін;

- тау-кен жұмыстарынжүргізу барысындағы қауіпсіздік техникасын;

- өндірістік қауіптіліктер мен зияндылықтарын;

- қоршаған ортаны қорғау және жер қойнауын тиімді пайдалану бойынша талаптарды.

Іскерліктер:

- қауіпсіздік Ережелерінің талаптарын ұстану;

-зиянды және улы газдарды өлшеу;

- жазатайым оқиға болған жерді тергеу мақсатында ешкімнің бас сұқпауын қамтамасыз ету;

- жарақаттанған адамға алғашқы көмек көрсету.

КҚ 2.7.10,

КҚ 2.17.10

Нарықтық экономикаға ену. Нарықтық экономиканың негізгі принциптері, мониторинг, сұраныс және ұсыныс. Нарықтық жүйе, монополия және бәсекелестік. Кәсіпкерлік пен нарықтық қатынастар субъектілерін дамыту. Кәсіпорын іс-әрекетінің экономикалық шығындары мен нәтижелері. Маркетинг және жарнама. Баға және баға қалыптасу. Шаруашылық іс-әрекеті өндірісінің тиімділігі. Салық және салық салу.

- тауар өнімінің атаулары мен сипаттамаларын;

- бәсекелестік, оның мәні мен міндеттері туралы ұғымдарды;

- банктер міндеттерін анықтауды;

- шығындар, нарық субъектілері бойынша негізгі ұғымдарды;

- маркетинг туралы ұғым мен мәнін, оның мақсаттарын және міндеттерін;

- жарнамаларды, жарнамалар түрлерін;

- бағаны анықтауды;

- салықтар түрлерін.

Іскерліктер:

- кірістерді, шығындарды есептеу;

- тауардың өзiндiк құны бағасын, өндiрiс бағасын, көтерме бағаны, бөлшек сауда бағасын (үлгi әдiсімен) анықтау;

- бизнес-жоспарды құру;

- салықтың мәнін түсіндіру.

КҚ 2.7.1,

КҚ 2.17.1

070605 2 - Сығымдағыш қондырғының машинисі

070606 2 - Вибротиеу қондырғысы

070608 2 - Ұсатқыш қондырғылары машинисі машинисі

070610 2 - Қатар қалыптастырғыш машинаның машинисі

Ашықөндіру кен өндірісінің негізгі технологиялық процестері. Аршу және қазу жұмыстары туралы түсінік. Экскаваторларды (біршөмішті, көпшөмішті) пайдалана отырып қазу-арту жұмыстары. Орлар және оларды жүргізу әдістері. Кен орындарын ашық қазу жүйелері және олардың элементтері. Үйінді жұмыстарының технологиясы. Теспелер мен ұңғымаларды бұрғылау әдістері. Карьерлердің (тіліктердің)өндірістік қуаттылығы, тереңдігі және техникалық шекаралары туралы ұғым.

- ашық тау-кен өндірісініңнегізгі технологиялық процестерін;

- ашық тау-кен жұмыстарында қолданылатын экскаваторлар мен бұрғылау қондырғыларының типтерін;

- үйінді жұмыстарын жүргізу технологиясын;

- кенорындарын ашық өндіру жүйелерінің элементтерін.

Іскерліктер:

- пайдалы қазбаларды ашық тәсілмен өндірубарысындағы технологиялық процестердің негізгі және қосалқы операцияларын орындау.

КҚ 2.3.1,

КҚ 2.3.4,

КҚ 2.5.1,

КҚ 2.6.1,

КҚ 2.8.1,

КҚ 2.10.1

Гидро-және пневмажетектер негіздері. Уатқыш балғалар мен бұрғылау машиналары. Дайындау және тазарту жұмыстарына арналған жабдықтар мен кешендер, құрылымы мен техникалық сипаттамалары. Бұрғылау станоктары. Жұмыс істеу принципі мен қолданылу аумағы. Қазу, тиеу және көлік машиналары, кешендері. Тау-кен жұмыстарына арналған қосалқы жабдықтар, құрылымы, арналуы және қолданылу аумағы. Тау-кен өнеркәсібінде қолданылатын машиналар мен механизмдердіңконструкциялық ерекшеліктері.

- уатқыш балғалардың, бұрғылау құрал-саймандары мен бұрғылау машиналарыныңқұрылымын, арналуын;

-тазарту және дайындау комбайндарының, механикаландырылған кешендердіңжұмыс істеу принципін, қолдану аумағын;- тау-кен машиналары мен механизмдерін қауіпсіз қолдану ережелерін;

- тау-кен жұмыстарына арналған қосалқы жабдықтардың арналуы мен құрылымын.

- кен техникасын дұрыс және қауіпсіз пайдалануда бақылау жүргізу;

-тау-кен жұмыстарын жүргізу үшін берілген параметрлер бойынша машиналардыңесебі мен таңдауын жүргізу.

КҚ 2.3.2,

КҚ 2.3.3,

КҚ 2.3.5,

КҚ 2.3.7,

КҚ 2.6.2-

КҚ 2.6.6,

КҚ 2.6.8,

КҚ 2.8.2-

КҚ 2.8.6,

КҚ 2.10.1,

КҚ 2.10.2,

КҚ 2.10.5,

КҚ 2.10.7,

КҚ 2.10.8

Кен электр жабдықтарын пайдалану және конструкциялық орындалу ерекшеліктері.

1140В дейін және одан жоғары кернеудің басқару және қорғаныш электр аппаратурасы. Кен кәсіпорын-дарының электр қуатымен жабдықталуы. Кен кәсіпорын-дарының электр жүйелері. Электр қондырғыларының қорғанышы. Кен қазбаларын жарықтандыру. Кеніштегі белгі беру мен байланыс. Электр тоғына түсуден қорғану.

- кен электр жабдықтарының конструкциялық орындалу түрлерін;

- кен қазбалары бойынша электр ішексымдарын іліп тарту ережелерін;

- кен қазбаларын жарықтандыру параметрлерін;

- қорғаныш құрылғыларды тексеру тәсілдерін.

Іскерліктер:

- қорғаныш құрылғылардың жұмысқа қабілеттілігін тексеру;

- кен қазбалары бойыменішексым тізбектерін іліп тарту;

- электр жабдықтарын пайдалану.

КҚ 2.5.5,

КҚ 2.5.6,

КҚ 2.6.6-

КҚ 2.6.8,

КҚ 2.8.6,

КҚ 2.8.7,

КҚ 2.10.6,

КҚ 2.10.8

Турбомашиналар теориясының негіздері. Желдеткіш, сутөкпе, пневматикалық және көтергі қондырғылары, олардың түрлері, конструкциялары, жұмыс істеу принципі. Олардың өнімділігін реттеу. Жабдықтар мен жетектерді таңдау, оларды пайдалану.

- гидравликаның негізгі заңдарын;

- желдеткіштер, сорғылар, компрессорлар, калориферлер, көтергі машиналарының типтерін.

Іскерліктер:

- ашық жұмыстарға арналған жылжымайтын тау-кен машинасының бір түрін басқару.

КҚ 2.3.6,

КҚ 2.5.2-

КҚ 2.5.4,

КҚ 2.5.6,

КҚ 2.5.7

Автоматика және телемеха-никаның негізгі түсініктері. Сандық техника элементтері. Автоматтандырудың техника-лық құралдары. Тау-кен машиналарын, шахта көліктерін және жылжымайтын қондырғыларды автоматтан-дыру. Технологиялық про-цестерді автоматтандыру. Тау-кен жабдықтары мен технологиялық процестерді автоматтандырудағы даму бағытының болашағы.

- кен өндірісінің автоматика және телемеханика негіздерін;

- басқарудың автоматтандыру жүйелерінің құрылу принципін.

Іскерліктер:

- тау-кен жабдықтарын автоматтандыру схемаларын оқу;

- кен автоматикасының, оның ішінде түйіспесіз және микропроцессорлы құрылғыларының, негізгі элементтерін тану.

КҚ 2.6.7,

КҚ 2.6.9,

КҚ 2.10.3,

КҚ 2.10.4

Зақымдану және кәсіби аурулар. Ауырлық дәрежесі мен зардап шеккендер саны бойынша жазатайым оқиғалар жіктелуі. Өндірісте салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайларын құру. Кәсіпорындағы еңбекті қорғаудың басқару жүйесі. Өндірістегі және тұрмыстағы жазатайым оқиғаларды тергеу тәртібі. Тау-кен жұмыстарын жүргізу барысындағы қауіпсіздік шаралары. Өндірістік қауіптіліктер мен зияндылықтар. Зардап шегушілерге алғашқы дәрігерлік көмек көрсету. Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты тиімді пайдалану.

- еңбек заңнамасы, қоршаған ортаны қорғау, өртке қарсы профилактикасы мен кен құтқару негіздерін;

-зақымдану мен кәсіби аурулар жіктелуін;

- еңбекті қорғаудың басқару жүйесін;

- тау-кен жұмыстарынжүргізу барысындағы қауіпсіздік техникасын;

- өндіріс қауіптіліктері мен зияндылықтарын;

- қоршаған ортаны қорғау және жер қойнауын тиімді пайдалану бойынша талаптарды.

Іскерліктер:

- қауіпсіздік Ережелерінің талаптарын ұстану;

-зиянды және улы газдарды өлшеу;

- жазатайым оқиға болған жерді тергеу мақсатында ешкімнің бас сұқпауын қамтамасыз ету;

- жарақаттанған адамға алғашқы көмек көрсету.

КҚ2.3.8,

КҚ 2.6.10,

КҚ 2.8.8,

КҚ 2.10.9

Нарықтық экономикаға ену. Нарықтық экономиканың негізгі принциптері, мониторинг, сұраныс және ұсыныс. Нарықтық жүйе, монополия және бәсекелестік. Кәсіпкерлік пен нарықтық қатынастар субъектілерін дамыту. Кәсіпорын іс-әрекетінің экономикалық шығындары мен нәтижелері. Маркетинг және жарнама. Баға және баға қалыптасу. Шаруашылық іс-әрекеті өндірісінің тиімділігі. Салық және салық салу.

- тауар өнімінің атаулары мен сипаттамаларын;

- бәсекелестік, оның мәні мен міндеттері туралы ұғымдарды;

- банктер міндеттерін анықтауды;

- шығындар, нарық субъектілері бойынша негізгі ұғымдарды;

- маркетинг туралы ұғым мен мәнін, оның мақсаттарын және міндеттерін;

- жарнамаларды, жарнамалар түрлерін;

- бағаны анықтауды;

- салықтар түрлерін.

Іскерліктер:

- кірістерді, шығындарды есептеу;

- тауардың өзiндiк құны бағасын, өндiрiс бағасын, көтерме бағаны, бөлшек сауда бағасын (үлгi әдiсімен) анықтау;

- бизнес-жоспарды құру;

- салықтың мәнін түсіндіру.

КҚ 2.3.1,

КҚ 2.5.1,

КҚ 2.6.1,

КҚ 2.8.1,

КҚ 2.10.1

Металдарды слесарлық және механикалық өңдеудің негізгі процестерімен және қолданылатын жабдықтармен, құрал-саймандармен, керек-жарақтармен танысу. Слесарьмен станокшының жұмыс орнын ұйымдастыру,еңбектi нормалау негiздерi. Металдарды өңдеу бойынша тәжірибелік іс-әрекеттің қажетті ептіліктері мен дағдыларын қалыптастыру.

- машинажасау сызбаларын оқу;

- нормативті-техникалық құжаттамамен жұмыс істеу.

Дағдылар:

- металдар мен материалдарды танып білу;

- өлшеуіш құрал-саймандарын пайдалану;

- бөлшектерді өңдеу бойынша технологиялық процесс картасын құрастыру.

КҚ2.3.2,

КҚ 2.6.6,

КҚ 2.7.7,

КҚ 2.8.7,

КҚ 2.10.8,

КҚ 2.17.2

Тау-кен механикалық және электрлік жабдықтарын пайдалану барысында қауіпсіздік ережелерімен танысу. Кәсіпорындарға электр қуатын тарату және тарату бекеттері жабдықтарының схемаларын зерделеу. Төменгі вольтті және жоғары вольтті электр аппаратурасымен танысу. Тау-кен кәсіпорнындағы электржабдықтарды жерге қосу схемаларын зерделеу, тіліктің (карьердің) жалпы жерге қосу желісімен танысу. Тұрақты жабдықтардың жұмысымен танысу. Желдеткіштік және компрессорлық, сутөккі қондырғылар.

- кен жабдықтарының әрекет етуін тексеру;

- нормативтік құжаттар талаптарына кен жабдықтарының техникалық күйінің сәйкестігін анықтау;

- монтаждау және бөлшектеу жұмыстарын орындау;

- қорғаныш және іске қосу аппаратурасын пайдалану ережелерін, жабдықтарды жарылыс және ұшқын қауіпсіздігіне тексеру ережелерін қолдану;

- кәсіпорында электр қуатын тарату және тарату бекеттері жабдықтарының схемаларын оқу.

- кен машиналары мен механизмдерін басқару;

- қондырғыларды жерге қосу;

- бекітпені орнату, рельс жолын төсеу, теспелерді бұрғылау бойынша операцияларды қауіпсіз орындау;

- монтаждау және бөлшектеу жұмыстарын орындау;

- қорғаныш және іске қосу аппаратурасын пайдалану;

- тау-кен кәсіпорындарының тұрақты жабдықтарында, кеніш көлігінде, аздаған механикаландыруда жұмыс істеу.

КҚ 2.3.1,

КҚ 2.5.1,

КҚ 2.6.1,

КҚ 2.7.1,

КҚ 2.8.1,

КҚ 2.10.1,

КҚ 2.17.1

Пайдалықазбаларды өндiру бойынша технологиялық кешендер секілді тіліктермен (карьерлермен)танысу. Тіліктердегі (карьерлердегі) қауіпсіздіктің жалпы Ережелері. Геологиялық құрылым, кенорындарының гидрогеологиялық жағдайлары және геологиялық жұмыстар. Маркшейдерлік жұмыстар, маркшейдерлік түсірілімді және нивелирлеуді орындаудың негізгі әдістері мен тәртібі. Тіліктердегі (карьерлердегі) қазып алу-тиеу жұмыстары. Орларды үңгілеу тәсілдері. Тіліктердің (карьерлердің) кен жұмыстары жоспарлары. Пайдалы қазбалар кенорындарын ашық қазу жүйелері. Орларды үңгілеу кезіндегі бұрғыжарылыс жұмыстары.

- ҚЕ талаптарын ұстану;

- кеніштік көліктің бөлікшесінде қозғалысты ұйымдастыру;

- тау-кен қазбалары бойымен қозғалу;

- электр тұтынушыларды қосу және ажырату.

Дағдылар:

- локомотивтер (электровоздар, турбовоздар, гировоздар, вагондар) типтерін айыра білу;

- қайта тиеу орындарының конвейерлік тізбектерінде жұмыс істеу;

- шахталық тұрақты жабдықтарды іске қосу және тоқтату;

- тау-кен кәсіпорнында электр қуатын тарату схемасын пайдалану;

- тау-кен кәсіпорнында жөндеу қызметтерін ұйымдастыру.

КҚ2.3.3,

КҚ 2.6.6,

КҚ 2.7.4,

КҚ 2.8.2,

КҚ 2.10.5,

КҚ 2.17.4