Кефирді тексеру. Оның дәмі мен иісі сүйкімді, қышқылдығы сәл ғана болуы шарт. Кефирді жылы орыңда ұзақ уақыт сақтаса, ол қатты қышқылданып кетеді. Мұндай кефирді сатуға болмайды. Жуас кефирдің қышқылдылығы 90°, орташа кефирдікі 105°, ал күшті ашыған кефирдікі 120° жетеді. Жуас кефирдің 0,2% дейін спирті болады, орташа кефирде 0,4%, ал күшті ашыған кефирде 0,6% дейін жетеді.
Қымыз. Қымызды бие сүтін сүт қышқылы бактериялары мен қымыз ашытқысының қосындысымен ашытып барып дайындайды. Қымызда сүт қышқылды ашу мен спирттік ашу бірдей жүргендіктен оның құрамында 2,5% дейін алкоголь пайда болады. Қымызды шикі сүттен дайындайды, пастерлегенде оның дәмі бұзылады және "С" витамині жойылып кетеді, 1 литр қымыздағы оның мөлшері 200-250 мг жетеді.
Қымызбен емдейтін санаторилерде қымыз дайындау үшін жаңа сау-ылған бие сүтіне 25% ашытқысын араластырады. Осы қоспаны оттегімен қанықтыру үшін 20-30 минут бойы піспекпен араластырады да, 18-20° жылылықта 2-3 сағат ұстайды. Сонан соң қымызды араластырып, бөтелкеге құяды да 4° жылылықтағы салқындатқышта 24-74 сағат бойы жетілдіруге қояды. Жетілу мерзімінің ұзақтығына қарай қымызды жуас (бір тәулік), орташа (екі тәулік) және күшті ашыған (үш тәулік) деп ажыратады
Туберкулез және асқазанда болатын жара ауруында, адамның жүйкесі шаршап, жалпы нашарлағанда қымыз жақсы көмек береді. Қымыз құрамында аздап спирт және сүт қышқылының болуы адамның жүйкесі мен асқазанына жақсы әсер береді, асқа тәбетін арттырады, тамақты жақсы қорытады, сондықтан да қымыз ішкен адамның жалпы жағдайы жақсарып, толады. Қымыздың "С" витамині мөлшері, сиыр сүтіндегіден 3 есе көп. Халық сүйсініп, көп ішетін сусын болғандықтан, қымыз сапасын дұрыстап тексеруге мал дәрігерлері қатты көңіл бөлулері керек.
Қымыз сапасын анықтау үшін, алдымен органолептикалық тексеруден өткізеді. Сапалы қымыздың түсі сүт сияқты ақ, аздап сұрғылт тартады, консистенциясы сұйық, газды көпіршіктері бар, дәмі кышқылдау, аздап спирт иісі болады. Қымызда ауру жұқтырғыш микробтардың болмауы шарт. Қымызда сірке қышқылы, шіріген, көгерген, т.б. таза қымызға тән емес иіс пен дәм байқалса және қымыз ішінен үлкен түйіршіктер табылса, ондай қымызды тағамдыққа пайдалануға болмайды.
Жуас қымыз қышқылдылығы 60-80°, құрамында 1% дейін спирт; орташа қымыздың қышқылдығы 81-105°, ал құрамында 1-1,75% спирт, күшті ашыған қымыздың қышқылдығы 106-120 градусқа жетеді, кейде онан да артуы мүмкін, ал спирт мөлшері 1,75-2,5% болады. Емдік ретінде, әдетте орташа ашыған қымызды пайдаланады.
Қымыз сапасы, күдік тудырған жағдайда оны микробиологиялық тексеруден өткізеді, майлылығын анықтайды.
Қымызды бие немесе сиыр сүтінен дайындалғанын анықтау үшін, тексерілетін кымыз үлгісін шыны ыдысқа (пробиркаға) құйып тұндырады. Егер де қымыз сиыр сүтінен дайындалған болса, оның құрамында казеиннің көп болуына байланысты, 30-60 минөттің ішінде жіктеледі. Ал бие сүтінен дайындалған қымызда мұндай өзгеріс болмайды.
Достарыңызбен бөлісу: |