Құрастырушы: аға оқытушы Жақсылықов Ә.Е

Құрастырушы: аға оқытушы Жақсылықов Ә.Е.

«Информатика» пәні бойынша

050703 Ақпараттық жүйелер, 050601 Математика, 050604 Физика, 050716 Аспап жасау, 050717 Жылу энергетикасы, 050718 Электр энергетикасы, 050719 Радиотехника, электроника және телекоммуникация, 050708 Мұнай газ ісі, 050712 Машина жасау, 050301 Құқықтану мамандықтарының студенттеріне арналған

Пәнді оқыту бағдарламасы (Syllabus)

Бағдарлама «____»________ 2010 ж. бекітілген жұмыс оқу бағдарламасы негізінде әзірленген.

№___ хаттама

ФМжАТ факультеті оқу-әдістемелік кеңесінде құпталған

2010ж. «_____»______________ №____ хаттама
ОӘК төрайымы _______________ Ж.Г.Муканова

КЕЛІСІЛГЕН

Жақсылықов Әсет Егінайұлы – аға оқытушы

Тоқжігітова Нұргүл Қайырбайқызы – аға оқытушы

«Информатика және ақпараттық жүйелер» кафедрасы А1 ғимаратында 102 аудиторияда орналасқан, байланыс телефоны 673687 (ішкі 1125)

Аталған курс 3 несиелі, 1 семестрге есептелген. Семестрде 15 сағат дәрістік сабақтар, 22,5 сағат тәжірибелік және 7,5 сағат зертханалық жұмыстар қарастырылған, студенттердің өздік жұмыстары 90 сағатқа есептелген. Бақылау формасы – тест және практикалық тапсырмалар түріндегі біріктірілген емтихан.

Пәннің мақсаты – студенттерді информатика дамуындағы негізгі тенденцияларды қамтитын теориялық және тәжірибелік мағлұматтармен таныстыру, қазіргі заманғы программалау тілдерін қолдануда, математикалық және сандық үлгілеуде, ғылыми–техникалық есептердің нәтижелі алгоритмдерін құруда, пәндік салада қазіргі заманғы программалық құралдарды қолдануда студенттердің білім және дағды алуын қамтамасыз ету, компьютерлік графика, деректер базасын жобалау негіздерімен, желілік технологиялар негізгі концепцияларымен таныстыру.

Пәннің міндеттері:

• 
  студенттерді алгоритмдеу негіздеріне, нәтижелі алгоритмдерді құру, жоғары деңгейлі осы заманғы тілдерде программалау негіздерін үйрету;
  
• 
  осы заманғы ақпараттық технология мүмкіндіктерін және олардың келешектегі дамуын зерттеу;
  
• 
  компьютерлердің және компьютерлік желілердің аппараттық және программалық жабдықтау қалып күйі мен келешектегі дамуын зерттеу.
  

- қазіргі бағдарламалық жабдықтарды, есептеуіш техникаларды, ақпараттарды беру жэне байланыс жүйелерін қолдану жүмыстарын тәжірибелік түрде жүзеге асыра алу;

- есептерді шешуге арналған алгоритмдерді және блок-схемаларды өңдеу әдістерін игеру;

- глобальды және локальды желілер, жаңа ақпараттық технологиялар дамуының перспективалары мен негіздерін білу және оларды пәндік аймақтарда қолдана алу.
6. Пререквизиттер

Орта мектептегі информатика, математика және физика
7. Постреквизиттер

Жоғарғы математика.

Информатика ғылым және техниканың бірлестігі. Қазіргі информатика құрылымы. Ғылым жүйесіндегі информатиканың орны. Ақпарат, оның түрлері мен қасиеттері. Ақпараттың бейнеленуінің әртүрлі деңгейлері. Мәліметтерді тасушылар. Мәліметтермен операциялар.

Функция, қатынас және жиын. Логика негізі, логикалық ойларды айту, логикалық байланыстар, ақиқаттылық кестелері. Графтар және ағаштар: ағаштар, бағытталмаған графтар, бағытталған графтар.

Компьютер архитектурасының тарихы және оған шолу. Компьютердің логикалық әлементтері: логикалық вентилдер, триггерлер, санауыштар, регистрлер. Мәліметтің компьютер жадында бейнеленуі: биттер, байттар, сөздер; сандық мәліметтің бейнеленуі және сандық жүйелер; таңбалы бейнелеу және қосымша кодпен бейнелеу; биттермен негізгі операциялар; сандық емес мәліметтердің бейнеленуі. Машинаны үйымдастыру: Фон-Нейман принципі, басқару қүрылғылары, команда жүйелері мен типтері. Енгізу-шығару және тоқтату. Компьютер жадысының үйымдастырылуы. Жады иерархиясы. Негізгі жадтың үйымдастырылуы және операциялары. Виртуалды жады. Енгізу-шығару қүрылғылары. Қазіргі аппараттарды қамтамасыз етуге шолу.

Бағдарламалау тілдеріне шолу: бағдарламалау тілдерінің тарихы. Бағдарламалаудың негізгі қүрылғылары: жоғары деңгейлі бағдарламалау тілінің семантикасы мен синтаксисінің негіздері; айнымалылар, өрнектер және меншіктеу; қарапайым енгізу-шығару; тармақталу және интерактивті операторлар. Бағдарламалаудың парадигмдері. Процедуралық бағдарламалау. Модулдік және қүрылымдық бағдарламалау концепциялары. Объектіге-бағытталған бағдарламалау.

Қазіргі қолданбалы программамен қамтамасыз етуге шолу. Операциялық жүйелердің негізгі концепциялары. Операциялық жүйелердің даму тарихы. Типтік операциялық жүйелердің жұмыс істеуі. Операциялық жүйелердің декомпозициялау әдістері: монолитті, көп деңгейлі, модулді, микроядролық моделдер. Процесстерді басқару. Жоспарлау және диспетчеризациялау. Файлдық жүйелер. Утилиттер. Драйверлер. Желілер мен телекоммуникациялар. Желілік қауіпсіздік. Web-клиент-сервер архитектурасының мысалы.

Графикалық программамен қаматамасыз етудің иерархиясы. Қарапайым түсті моделдер: RGB, HSB, CMYK. Графикалық жүйелер. Раастрлік және векторлық графика жүйелері. Бейне ақпараттарды шығару қүрылғысы. Графикалық редакторлар, графиктік коммуникациялар, интернеттің шығуы мен тарихы. Интернеттің теориялық негіздері. Интернет қызметтері. Ақпаратты қауіпсіздіктер және оларды қүрушылар. Ақпарат қауіпсіздігіне қауіп төндіргіштер және олардың классификациясы. Архиваторлар. Антивирустік бағдарламалар.

Статистикалық, финанстық және логикалық функциялармен жұмыс.

Кестелік процессорда қарапайым мәліметтер қорымен жұмыс жасау. МҚ сұрыптау, модификациялау, қарапайым сұраныстарды ұйымдастыру.

ПР 6. Microsoft Access бағдарламасы: мәліметтер қоры кестесін жасау, мәліметтерді енгізу және редакторлау.

Мәліметтермен кестені құру. Кесте режимі. Конструктор режимі. Кестелерді байланыстыру.Форманы жасау және модификациялау.

Сұранысты жасау және модификациялау. Есепті жасау және модификациялау.

Файлдарды іздеу. Іздеу параметрлері. Бума және файлдарды іздеудің қосымша мүмкіндіктері.

СОӨЖ1 «Екілік, сегіздік санау жүйелерінде арифметикалық амалдар ережелері». Практикалық тапсырманы орындау.

СОӨЖ2 – «Он алтылық санау жүйелерінде арифметикалық амалдар ережелері». Практикалық тапсырманы орындау.

СОӨЖ 3 – «Информатика. Ақпарат. Ақпараттық үрдістер». Тест тапсырмасын орындау.

СОӨЖ4 – «Логикалық тұжырымдардың ақиқаттық кестесін құру». Практикалық тапсырманы орындау.

СОӨЖ5 – «Дискретті математиканың негізі». Тест тапсырмасын орындау.

СОӨЖ6 – «ДК-дің құрылысы». Тест тапсырмасын орындау.

СОӨЖ 7 – «Алгоритм». Тест тапсырмасын орындау.

СОӨЖ8 – «Бағдарламалау тілдері».

СОӨЖ9–«Операциялық жүйелер». Тест тапсырмасын орындау.

СОӨЖ10 - «Microsoft Word мәтіндік редакторы».Тест тапсырмасын орындау.

СОӨЖ11 – «Microsoft Excel кестелік процессоры».Тест тапсырмасын орындау.

СОӨЖ12 – «Microsoft Access МҚБЖ-сі». Тест тапсырмасын орындау.

СОӨЖ13 –«Компьютерлік желілер». Тест тапсырмасын орындау.
8.5 Студенттің өздік жұмысының тізімі
Кіріспе

СӨЖ1. Компьютер архитектурасы. Санақ жүйелері. Алгоритмдер және олардың қасиеттері.

Тақырып 2 Информатиканың негізгі түсініктері

СӨЖ2. Қолданбалы бағдарламалық құралдардың жіктелуі. Мәтіндік редакторлар. Мәтіндік процессорлар. Электрондық кестелер. Мәліметтер қорын басқару жүйелері. Автоматтандырылған жобалаудың бағдарламалық құралдары. Экспертті жүйелер. Броузерлер. Қызметші бағдарламалық құралдардың жіктелуі. Қызметші бағдарламалық құралдардың жіктелуі. Файлдар менеджерлері. Архиваторлар. Бақылау құралдары. Мәліметтерді қарау құралдары.

Тақырып 3 Дискретті математиканың негізі

СӨЖ3. Графтар және ағаштар: ағаштар, бағытталмаған графтар, бағытталған графтар.

Тақырып 4 ЭВМ-нің архитектурасының негізгі түсініктері

СӨЖ4. Компьютердің логикалық әлементтері: логикалық вентилдер, триггерлер, санауыштар, регистрлер. Мәліметтің компьютер жадында бейнеленуі: биттер, байттар, сөздер; сандық мәліметтің бейнеленуі және сандық жүйелер; таңбалы бейнелеу және қосымша кодпен бейнелеу; биттермен негізгі операциялар; сандық емес мәліметтердің бейнеленуі.

Тақырып 5 Есептеудің алгоритмдік шешімі, алгоритмдік күрделілікті талдау

СӨЖ5. Алгоритмдерді өңдеу. Негізгі есептегіш алгоритмдер: ақырғы автоматтар; Тьюринг машиналары; оңай және қиын шешілетін есептер. Алгоритмнің талданылуы: күрделіліктің стандартты класстары. Уақыт және жады көлемі бойынша шығындар.

Тақырып 6 Бағдарламалау тілдерімен танысу

СӨЖ6. Бағдарламалаудың парадигмдері. Процедуралық бағдарламалау. Модулдік және қүрылымдық бағдарламалау концепциялары. Объектіге-бағытталған бағдарламалау.

Тақырып 7 Операциялық жүйелер мен желілердің негіздері

СӨЖ7. Процесстерді басқару. Жоспарлау және диспетчеризациялау. Файлдық жүйелер. Утилиттер. Драйверлер. Желілер мен телекоммуникациялар. Желілік қауіпсіздік. Web-клиент-сервер архитектурасының мысалы.

Тақырып 8 Графика және Интернет

СӨЖ8. Графикалық жүйелер. Раастрлік және векторлық графика жүйелері.

Ақпаратты қауіпсіздіктер және оларды қүрушылар. Ақпарат қауіпсіздігіне қауіп төндіргіштер және олардың классификациясы. Архиваторлар. Антивирустік бағдарламалар.

Инфоpматика — қолданылуы кең ғылыми пән. Оның негізгі бағыттары:

• 
  есептеу жүйелері мен бағдарламалық жабдықтарды дайындау;
  
• 
  ақпаратты тасымалдау, қабылдау, өңдеу, сақтауға байланысты үдерістерді зерттейтін ақпарат теориясы.
  
• 
  адам орындағанда белгілі бір интеллектуалды ойлауды қажет ететін есептерді шешуге арналған бағдарламаларды құруға мүмкіндік беретін жасанды интеллект әдістері (логикалық қорыту, ойындар, сөйлеуге үйрету, түсіну, визуалды қабылдау және т.б.).
  
• 
  жобаланушы жүйенің қызметін талдау мен оған қойылатын талаптарды жүйелік талдау.
  
• 
  машиналық графика, анимация, мультимедиа құралдарының әдістері;
  
• 
  телекоммуникация құралдары, оның ішінде, бүкіл адамзатты тұтас ақпараттық қоғамға біріктіретін ауқымды компьютерлік желілер;
  
• 
  өндірісті, ғылымды, білім беруді, медицинаны, сауданы, ауыл шаруашылығы мен басқа да шаруашылық пен қоғамдық өмірдің түрлерін қамтитын әр түрлі қосымшалар .
  

Бақылау түрлері бойынша үлестердің таралымы

1. Ағымдағы бақылау 0,6

2. Емтихан 0,4

Бақылау түрлері: З - зертханалық жұмыс, ПР – практикалық жұмыс, СОӨЖ – студенттің оқытушымен өздік жұмысы, СӨЖ – студенттің өздік жұмысы, МБ –межелік бақылау.

«Информатика» курсы практикалық курс болып саналады. Сондықтан міндетті түрде ағымдағы бақылаудың негізгі түрін құрайтын барлық практикалық, зертханалық, өздік жұмыс тапсырмаларын орындау міндетті болып табылады.

Егер Сіз барлық сабақтарға кешікпей қатысатын болсаңыз, барлық сабақтарға дайындықпен және белсенді қатысып отырсаңыз, барлық тапсырманы уақытында және сапалы орындап отыратын болсаңыз, онда бақылау шараларының күнтізбелік кестесінде көрсетілгендей жоғарғы ұпай жинайсыз.

Сабақтарға қатысу міндетті болып табылады. Себепті босатулар студентті зертханалық, практикалық және өз бетімен жұмыстар кешенін орындамауынан босатпайды. Осындай жағдайда оқытушының кеңес беру уақытымен сәйкес студенттің жеке тапсырмалары бойынша қайта тапсыруына мүмкіндігі бар.

Дербес компьютермен жұмыстардан алынған практикалық дағдылар пән бойынша өз бетімен жұмысты орындау дұрыстылығымен бағаланады.

Студент сабаққа кешігетін болса, сабаққа кіргізілмейді және босатылған сабақты қайта тапсыруға мүмкіндігі болмайды.

Сабақтағы ережені бұзғаны үшін айып салынады – бір сабақтан 5 ұпай алынып тасталады.

Барлық аудиторлық уақыттар дәрістік сабақтарға, практикалық, зертханалық жұмыстарға және оқытушымен студенттің өздік жұмысы тапсырмалары бөлінеді. Әр сабаққа дайындық және барлық материалдарды оқу міндетті. Сіздің дайындықтарыңыз ауызша сұраулармен, бақылау жұмыстарымен және межелік бақылаулар тестілері мен тапсырмаларымен тексеріледі.

Өздік жұмысы өз нұсқаңызға сәйкес орындалуы қажет, әйтпесе жұмыс есептелінбейді. Тапсырма нұсқаларын оқытушы тағайындайды.

Әр тапсырма жеке файлда немесе бумада орындалып, СРС 1_ФИО, СРС 2_ФИО және т.б. деп аталынуы керек. СӨЖ-ының тапсырмалары иілгіш дикскке жазылып, бақылау шараларының кестесіне сәйкес оқытушыға тапсырылады.

Барлық тапсырмалар уақытында орындалуып, тапсырылуы қажет. Кешіктірілген тапсырмалар төмен бағаланады. Бақылау жұмыстарының кез келгенін көшіруге және емтиханда көшіруге тыйым салынады. Айыптық санкция бақылаудың осы түрі үшін ұпайдың 80%-ын құрайды.

1. Егер бақылау шараларын өткізу уақытында қандай да бір себептермен қатыса алмасаңыз, онда оқытушының кеңес беру кестесімен қайта тапсыруға мүмкіндігіңіз болады.

Семестрде компьютерлік тестілеу бойынша екі межелік бақылау қарастырылған. Тестілеу сәйкес блоктың материалдарына сай жүргізіледі.

2. Межелік бақылау (МБ) 100 балдық шкаламен анықталады.

3. АҮ мен МБ бағалары бойынша студенттің пән бойынша рейтингі (Р1 және Р2) анықталады. Р1(2)=АY1(2)*0,7+ МБ1(2)*0,3

4. Студенттің семестр бойынша емтиханға жіберу рейтингі (ЖР) бағасы ЖР=(Р1+Р2)/2

Егер пән бойынша курстық жұмыс (КЖ) болса, онда КЖ қорғау бағасы ЖР есептеуде ескеріледі: ЖР=(Р1+Р2)*0,7/2+КЖ*0,3

Сырттай оқитын студенттер үшін: ЖР=Р1 немесе ЖР=Р1*0,7+КЖ*0,3

Пән бойынша қорытынды тексеруге (емтиханға Е) оқу жоспарының барлық талаптарын орындаған студенттер және ЖР 50-ден кем емес балл алған студенттер жіберіледі.

5. Пән бойынша қорытынды баға (ҚБ) (итог): ҚБ=ЖР*0,6+Е*0,4

6. КЖ комиссия алдында қорғалады.

Емтихан тест және практикалық тапсырма түрінде жүргізіледі.

1. 
   Информатика: Практикум по технологии работ на компьютере: Учебное пособие для вузов / Под ред. Н.В. Макаровой. – М. : Финансы и статистика, 1997. - 384 с.
   
2. 
   Информатика: Учебник для вузов / Под ред. Н.В. Макаровой. – 2-е изд. – М. : Финансы и статистика, 1998. – 768 с.
   
3. 
   Семенов М.В. Информатика: экзаменационные ответы. Ростов н/Д : «Феникс», 2001. – 288 с.
   
4. 
   Алферов А.П. Информатика для начинающих пользователей: Учебное пособие. – Ростов на Дону : Феникс, 1996. – 320 с.
   
5. 
   Могилев А.В. и др. Информатика: Учебное пособие для студентов пед. вузов / А.В. Могилев, Н.И. Пак – М. : Академия, 1999. – 816 с.
   
6. 
   Информатика: Учебник / Под ред. Н.В. Макаровой. – 3-е изд. – М. : Финансы и статистика, 1999. – 768 с.
   
7. 
   Острейковский В.А. Информатика: Учебник для техн. Вузов – М. : Высш. шк., 1999. – 511 с.
   
8. 
   Информатика: Базовый курс / Под ред С.В. Симоновича – СПб. : Питер, 2000. – 638 с.
   
9. 
   Информатика: Базовый курс: Учебное пособие для втузов / Под ред С.В. Симоновича – СПб. : Питер, 2001. – 638 с.
   
10. 
    Информатика: Базовый курс : Учебное пособие для втузов / Под ред С.В. Симоновича – СПб. : Питер, 2003. – 640 с.
    
11. 
    Козырев А.А. Юдин А.П. Информатика: Конспект лекций. – СПб. : Изд-во Михайлова В.А., 2000. – 46 с.
    
12. 
    Воройский Ф.С. Информатика. Новый систематизированный толковый словарь по информатике: Вводный курс по информатике и вычислительной технике в терминах. – 2-е изд., перераб. и доп. – М.: Либерия, 2004. – 535 с.
    
13. 
    Марченко А.И., Пасько В.П. Word 7.0 для Windows 95. – Киев : BHV, 1996. – 478 с.
    
14. 
    Лавренов С.М. Excel: Сборник примеров и задач. - М. : Финансы и статистика, 2000. – 335 с.
    
15. 
    Лавренов С.М. Excel: Сборник примеров и задач. - М.: Финансы и статистика, 2002. – 336 с.
    
16. 
    Литвин П. и др. Access 2002: Разработка корпоративных приложений: Для профессионалов / П. Литвин, К. Гетц, М. Гунделой; Пер с англ. О.Здир – СПб. : Питер, 2002. – 1005 с.
    
17. 
    Рыбаков В.Е., Азов С.В. Norton Commander (3.0) Norton Integration (4.5). – М. : МП «Малип», 1992. – 56 с.
    
18. 
    Крейнак Д, Хебрейкен Д. Интернет. Энциклопедия. – СПб. : Питер, 2000. – 555 с.
    
19. 
    Котеча Х. Windows 95: Шаг за шагом / Пер с англ. Под ред В. Кошелева. –М. : БИНОМ, 1997. – 176 с.
    
20. 
    Ахметов К.С. Windows 95 для всех. – 2-е изд. М. : КомпьтерПресс, 1996. – 318 с.
    

21. 
    Кенин А.М., Печенкина Н.С. Windows 95/ NT для пользователей или как научиться владеть компьютером. – Екатеринбург: Планета, 1998. – 429 с.
    
22. 
    Козловский Е.А. Windows 95 или прогулка без провожатых по ночному Чикаго. – М. : ABF, 1995. – 298 с.
    
23. 
    Фигурнов В.Э. IBM PC для пользователя. Краткий курс. – М.: ИНФРА-М, 1998. – 480 с.