Топтар эф-19-5к2,эф-19-5к3,эф-19-5к4,эф-19-5тк 1 деңгей Нақтылау сапасындағы салықтың функциялары және олардың мәндері
Баға икемділігіне әсер ететін факторлар
жүктеу/скачать 0,62 Mb.
|
СМ ответы
| 8.Баға икемділігіне әсер ететін факторлар
Икемділіктің жалпы теориясы бойынша сұраныстың бағалық икемділігіне әсер ететін факторларға мыналар жатады: алмастырғыштық, тұтынушының табысындағы үлесі, тауар түрі (сән-салтанат тауарлары және қажетті заттар), уақыт факторы. Осы факторлардың барлығы біз қарастырып отырған сұраныстың икемділігіне белгілі бір дәрежеде әсер етеді.1. Қоғамдық игіліктердің (қызметтердің) көптеген түрлері табиғи түрде басқалармен мүлдем алмастырылмайды. Алайда оларды мемлекеттік шығыстардың нақты сомалары арқылы ақшалай бағалау ішінара құрылымдық ауыстыруға мүмкіндік береді (жалпы шығыстар шеңберінде басқаларының сәйкес өзгеруіне байланысты кейбір шығыстардың ұлғаюы немесе азаюы). Демек, алмастыру факторының әсері күшінде қалады – алмастырғыштар (шығыстың осы түріне баламалар) неғұрлым көп болса, сұраныс соғұрлым икемді болады. 2.ЖІӨ-дегі (ЖҚҚ) салықтардың үлесі неғұрлым жоғары болса, соғұрлым жоғары, ceteris paribus, мемлекеттің қаржылық ресурстарға сұранысының икемділігі, демек: - біріншіден, салық ауыртпалығы жоғары, егер ол салықты алып қою шегінен асып кетсе, барлық келеңсіз салдарлармен бірге; - екіншіден, салықтан жалтаруға жаппай әрекеттердің ұлғаюы тұрғысынан ғана емес, сонымен қатар негізгі салық түсімдерінің ықпалы тұрғысынан да өсу қарқынының және салық түсімдерінің абсолютті мөлшерінің төмендеуінің ықтималдығы жоғары. икемді сұраныс ережесі – қызметтердің салыстырмалы бағасының өсуімен салық түсімдерінің төмендеуі (ЖІӨ немесе ВДС-дағы салықтардың үлесі). Осылайша, сұраныс икемділігінің аталған факторы салық салу режимін және салық жүктемесінің деңгейін белгілеу кезінде міндетті түрде ескерілуі керек.3.Мемлекеттік шығыстардың бөлігі ретінде шартты түрде «люкс баптарын» (басқаруға, милитаризациялауға және қоғамдық қажеттіліктерден асатын басқа да осыған ұқсас шығындарды, яғни қоғам қазіргі уақытта мемлекеттік экономикалық, саяси және әлеуметтік мүдделер) , және «маңыздылар» (өндірістің барлық шығындары, сондай-ақ әлеуметтік қажетті деңгейде бірінші кезектегі экологиялық, әлеуметтік және басқа да шығындар). Бұл фактордың жалпы бағыты белгілі–«қажеттіліктерге» сұраныс әдетте икемсіз, ал «люкс тауарларына»-серпімді. Демек, мемлекеттік шығыстардың құрылымында неғұрлым «маңызды» шығыстар көп болса, соғұрлым жалпы мемлекеттік шығыстарға сұраныс соғұрлым икемді (немесе икемді емес) болады және керісінше, нәтижесінде экономика үшін оң және теріс салдарлармен сәйкесінше болады.4.Ал соңғы фактор – шешім қабылдау уақыты неғұрлым ұзақ болса, әдетте сұраныс соғұрлым икемді болады. Ұсыныстың икемділігіне уақыт факторы ерекше әсер етеді (негізінен ұзақ мерзімді перспективада). Мемлекеттiк бюджеттiң және бюджеттен тыс қорлардың кiрiстерi мен шығыстарының бөлiктерiн (бүкіл қаржы жылына белгiленген салық салу және қаржыландыру режимiмен) толық көлемде және мерзiмiнде мiндеттi түрде орындау мемлекетке (үкiметке) жедел және барабар ден қоюға мүмкiндiк бермейдi. бюджетті атқару барысындағы экономикалық және нарықтық жағдайдың өзгеруі. Бұл өзгерістер ең жақсы жағдайда келесі қаржы жылында ескерілуі мүмкін, ал ең нашар жағдайда - бірнеше жылдан кейін, егер де байыпты салық және бюджет реформасы қажет болса жүзеге асуы мүмкін.Осылайша, сұраныс пен ұсыныстың икемділігі (икемсіздігі) барлық деңгейдегі бюджеттер мен бюджеттен тыс қорлардың кірістері мен шығыстарының негізгі бөлімдері мен баптарын жоспарлау және болжау сатысында да пайдалырақ және толық ескерілуі тиіс. Сату акциздік салық салынатын тауарларға сұраныстың икемділік дәрежесінің қасиеті салық түсіміне (салық түсіміне) кері пропорционалды әсер етеді. Егер акцизделетін тауарларға сұраныс икемді болса, онда акциздің өсуі оның бюджетке түсетін түсімдерінің төмендеуіне әкелуі мүмкін, өйткені бұл шараның әсерінен тауарлар бағасының өсуі оның тұтынуы мен өндірісінің қысқаруына әкелуі керек. Сұраныс икемсіз болған кезде акциздердің белгілі бір деңгейге ұлғаюы әдетте салық түсімдерінің сәйкес өсуімен бірге жүреді, өйткені мұндай акцизделетін өнімді тұтыну көлемі сол деңгейде қалады немесе аздап төмендейді.Сонымен, салықтық менеджмент тәжірибесінде икемділік мәселесіне ерекше назар аудару керек. жүктеу/скачать 0,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|