2.Салық төлемдерін жіктеу: билік деңгейлері бойынша, өндіріп алу тәсілдер і бойынша және оларды төлеу көздері бойынша.
Салықты алатын және оган билік жасайтын органга қарай орталық (жалпымемлекеттік) және жергілікті салықтарды ажыратады.
Пайдалану тәртібіне қарай барлық салықтар жалпы және мақсатты (арнаулы) болып бөлінеді.
Жалпы салықтар тиісті деңгейлердің бюджеттерінде шоғырландырылады және жалпы мемлекеттік қажеттіліктерді қаржыландыруға пайдаланылады. Мақсатты (арнаулы) салықтардың нысаналы арналымы болады (мысалы, зейнетақы төлемдерін қалыптастыру үшін пайдаланылатын әлеуметтік салық).Объектінің экономикалық белгілері бойынша табысқа салынатын салықтар және тұтынуға салынатын салықтар болып ажыратылады. Табысқа салынатын салықтар төлеушінің салық салынатын, кез-келген объектіден алған табыстарынан алынады. Тұтынуга салынатын салықтар — бұл тауарлар мен қызметтер көрсетуі түтыну кезінде төленетін шығынға салынатын салықтар.
3.Салық ауыртпалығының оңтайлы және шекті деңгейлерінің түсінігі Салық ауыртпалығын екі позициядан қарастыру керек:
•біріншіден, салық төлеу көздеріне қатысты мемлекеттік қызметтердің құнының (құнының) өлшемін білдіретін жалпы қоғамдық өнімнің монополиялық бағасының нысаны ретінде;
•екіншіден, қабылданған әдістеме бойынша мемлекеттік қызметтерді бағалау үшін баға параметрлерін сандық өлшеудің есептік көрсеткіші ретінде болуы.
Мемлекеттік қызметтердің монополиялық бағасының нысаны ретіндегі салық ауыртпалығының мәні мынада көрсетілген. Мемлекет қоғамдық игіліктердің жалғыз «сатушысы» және салықтарға (мемлекеттік шығыстар үшін) сұранысты көтеруші бола отырып, салықтардың максималды деңгейіне, салық түсімдерінің көлеміне және өсу қарқынына мүдделі. Салық төлеушілер салық салуға қаржылық ресурстар ұсынысы түсетін мемлекеттік қызметтерді мәжбүрлі «сатып алушылар» ретінде ең төменгі салықтар (осы қызметтердің ең төменгі бағасы) бойынша ірі мемлекеттік жеңілдіктерді (әсіресе әлеуметтік) алуға мүдделі болады.
Дегенмен, мемлекеттік қызметтердің «нарығы» ерекше. Қоғамдық өнімнің құны (құны) жүзеге асырылады және оны тек мемлекеттік шығыстар арқылы бағалауға болады, ал «баға белгілеу» – жалпы мемлекеттік қызметтердің құнының жалпы баламасын қалыптастыру – міндетті салық алымдары түрінде жүреді және монополиялық сипатта болады.
