Төрт түліктің кеңесі
Тақырыбы: Төрт түліктің кеңесі
Мақсаты: 1. Мәтінді рөлге бөліп, мәнерлеп оқыту. 2. Ауызекі сөйлеу тілдерін дамыту. 3. Төрт түлікті бағып – күтуге байланысты еңбек түрлерін атату
Көрнекілігі: төрт түлік суреті
Әдісі: сұрақ - жауап, талдау.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа даярлық
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: Түйе өлеңін мәнерлеп оқыту. Сұрақтарға жауап алу
ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақты мақсатымен таныстыру
ІҮ. Жаңа сабақ: 1. Суретке зер сала отырып, мәтіндегі тіркестерді пайдалан Мәтінді мәнерлеп оқып беру, оқушыларға мәтінді рөлге бөліп оқыту
Мұғалім: Қандай үй жануарларын білесіңдер?
Оқушылар: Өздері білетін үй жануарларын атай бастайды.
Мұғалім: Үй жануарларына жылқы, қой, ешкі, түйе, сиыр және тіпті қаз - үйрек, ит пен мысықта жатады екен. Бірақ біз бүгін соның ішінде төрт түлік туралы білгелі отырмыз.
Мұғалім: Төрт түлік туралы, оны халқымыз неге «Төрт түлік»- деп атағанын түсіндіріп кетеді.
Оқушылар: Өз түсініктері бойынша жауаптары тыңдалады. (әңгімелейді)
1 - тапсырма. Суреттерге қарап отырып жұмбақтың шешуіне сәйкесін тап.
І. Маң - маң басқан, маң басқан,
Шудаларын шаң басқан.
«Шөк» дегенде, «Бұқ» деген,
Апам үйін жүктеген.
ІІ. Екі айнасы бар,
Екі найзасы бар.
ІІІ. Кішкене ғана бойы бар,
Айналдырып киген тоны бар.
ІҮ. Баласын «құлын»- дейді,
Шабады, жүгірмейді.
Мұғалім: Иә, Балалар жұмбақтардың шешуі қандай екен.
Оқушылар: Түйе, қой, сиыр, жылқы
Мұғалім. Төрт түлікке мінездеме бере отырып, пайдасы, оны халық қалай құрметтейтіні жөнінде қысқаша мәлімет береді.
Салыстыру.
Мұғалім: Адам мен малдың ерекшеліктері қандай?
Оқушылар: Адам ойлайды, білімді - деген сияқты өз ойларын айтады, олар міндетті түрде адамның сөйлейтінін, малдың дыбыстайтынын атап өтеді.
2 - тапсырма. Жануарлар қалай дыбыстайды? Әр жануарға сәйкесті дыбысты сызба арқылы көрсет.
Үлгі: Әтеш шақырады, Мысық мияулайды.
Қой
Кісінейді
Жылқы
Мөңірейді
Түйе
Маңырайды
Сиыр Боздайды
Сергіту сәті:
Дос болып біз жүрейік,
Ойнайық та күлейік,
Достық деген тамаша,
Міне, тұрмыз жараса.
3 - Тапсырма. Суреттердегі жануарлардың қасында төлі бар, ал оларды қалай атайды
Сиырдың төлі бұзау.
Жылқының төлі құлын
Қойдың төлі қозы.
Түйенің төлі бота.
4 - тапсырма. Әр жануарға мінездеме беріп көрейік. Оқушылар өз ойларын айтады.
1. Түйе шөлге төзімді.
2. Сиыр қорқақ, сүйкімді.
3. Қой момын, кішкентай.
4. Жылқы сұлу, жүйрік.
Қорытындылау.
а/ Ата - анаң сені жақсы көргенде қай жануардың төлінің атын атайды.
Мені Анам «Құлыным» дейді
Мені Анам «Қошақаным» дейді
Мені Анам «Ботақаным» дейді
Мені Анам «Ақ лағым» дейді
ә/ Төрт түліктің пайдасын мынандай сызба түрінде дәптеріңе түсір.
Жүнінен жасалатын заттар Терісінен жасалатын заттар Сүтінен әзірленетін тағамдар
Ү. Сабақты қорыту. Жоғарыдағы мәтінді сахналау
2. Мәтіннен төмендегі сөздердің мағынасын ашатын тіркестерді теріп жаз.
1. Тұрмыс жағдайы төмен адам: қоры үзілген қуға бітем.
2. Еңбекқор адам: Шаруа қуған басқа бітем.
3. Батыл, өжет адам: Найза ұстаған ерге бітем.
4. Шаруасы жақсы, бай адам: Ел ішіндегі зорға бітем.
ҮІ. Үйге тапсырма: Мәтінді түсініп, мәнерлеп оқу
ҮІІ. Бағалау
Кері қайту
Ілмек сөздер: Төрт түліктің кеңесі, төрт түлік туралы, төрт түлік туралы жұмбақтар
Малдың төлін сүю
Сабақтың тақырыбы: Жуан айтылатын сөздер. Малдың төлін сүюі. Малды құрметтеу.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік. Жуан айтылатын сөздер туралы түсінік беру. Өлеңді мәнерлеп оқу, мағынасын түсіндіру. Сөздерді қатесіз жазуға үйрену.
Тәрбиелік. Төрт түліктің пайдасын біліп, табиғи өнімдердің деңсаулыққа өте қажет екендігін түсіндіру арқылы оқушыларды еңбекке тәрбиелеу.
Дамытушылық. Оқушылардың есте сақтау, өз бетімен жұмыс жасау, танымдық, тапқырлық, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: Сұрақ - жауап, топтастыру, түртіп алу әдісі.
Көрнекіліктер: Слайдтар, карточкалар, төрт түлік малдың кейіпкерлері, төлдердің суреттері.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
- Балалар, бүгін бізге қонақтар келіп отыр, амандасып алайық.
- Қайырлы күн!
ІІ. Психологиялық дайындық.
Үлкенге де сіз,
Кішіге де сіз,
Баршаңызға құрметпен,
Бас иеміз біз.
ІІІ. Үй жұмысын тексеру.
- Үйге қандай тапсырма берілді?
- «Бөрте лақ» өлеңін жаттау. Жіңішке дауыстылар.
а) 6 - слайд. Ешкі дегенде ойларыңа не келеді? Топтастыру әдісін қолдану.
Ешкі жөнінде не білдік?
( екі бала жұптасып жұмыс жасайды, ешкі туралы не білдік? Тірек сызбаны толтырып, тиісті сөздерді таңдап алып күн шұғыласын толтыру.
(өсімтал, жүрдек (шапшаң, жылдам). төрт түлік мал Ешкі төзімсіз. қағылез
қорқақ
ә) «Бөрте лақ» өлеңін жатқа сұрау.
- Осы өлеңді қандай әуенге салып айтуға болады? (рэп).
б) 7 - слайд. Жұмбақ ұйқасын табу.
Жағадағы құрақ,
Жайылып жүр … (лақ).
ІІІ. Жаңа сабақ.
- Балалар, сендерді ата - аналарың төлдерге байланысты не деп еркелетеді?
- Қозым, құлыным, ботам, қошақаным.
- Балалар, өйткені малдың төлі өте сүйкімді болады екен.
- Бүгінгі біздің өтетін жаңа тақырыбымыз осы төрт түлікке байланысты.
а) 7 - слайд. «Бұл ненің төлі?» ойыны. Төлдерді таңдап артында жасырынған сұрақтарға жауап береді?
ә) 13 - слайд. Дәптермен жұмыс. Күнді жазу. Көркем жазу.
б) 14 - слайд. Оқулықпен жұмыс. 39 - жаттығу. Өздік жұмыс. Әр сөзде неше дауысты дыбыс бар? Олар қалай естіледі? Жуан ба? Жіңішке ме?
Ауылдың қойы бар
Қойы бардың тоны бар.
в) 15 - слайд
Қозы, лақ, бұзау, құлын сөздеріне дыбыстық талдау жасайықшы.
- Талданған сөздерімізде қандай әріпті қызыл түспен белгіледіңдер? (Дауысты дыбыстар).
- Осы сөздер қалай айтылады?
- Жуан.
- Дұрыс. Егер сөздегі дауысты дыбыстар жуан болса, сөзіміз жуан айтылады екен. (Ереже шығару). Бүгінгі тақырыбымыз «Жуан айтылатын сөздер».
ж) 16 - слайд. Төлдердің суреттері.
Осы сөздерді тақтаға оқушылар кезектесіп жазады.
б) 17 - 21 слайд. «Малдың төлін сүюі» өлеңімен танысамыз. Өлеңді мұқият тыңдап отырайық, өздеріңе таныс емес сөз болса түртіп аласыңдар.
в) Өлеңді мұғалімнің мәнерлеп оқуы. (Осы кезде слайдтан төрт түліктің суреттері шығады).
г) 23 - слайд. «Түртіп алу» бойынша түсініксіз сөздерді айту, мағынасын түсіндіру.
Жұрын – арық мал.
Бұл жерде арығым деген мағынада. Тұлпар болатын малды баптап, жаратады. Ол өскенде тұлпар болады деп мақтанады.
Малдар да өз төлдерін өте жақсы көреді екен. Олар төлдеріне сүйіспеншілік көзбен қарап, туғаннан бастап өз төлдерін баурына тартады. Олар басқа малдан өз төлін қызғанады.
24 - слайд. Психологиялық трениг. Не артық?
1. Суретте не артық? (есек )
2. 25 - слайд. Ненің дауысы? ( төрт түлікті дауысына қарай ажырату)
3. 26 - слайд. Әр малдың төлін тап?
4. Малды не үшін өсіреміз? Оқушылардың ойлары тыңдалады. 27 - слайд
5. 28 - слайд. Ауыл шаруашылығын көтеру. Жолдау - 2050 жыл
6. Сүттен жасалатын тағамдарды атап бер. 29 - слайд
(Айран, май, қаймақ, ірімшік, қатық, кілегей).
- Осы тағамдар адам денсаулығына пайдалы. Бұл тапсырманы да жақсы орындадыңдар.
1. «Малды құрметтеу» өлеңін оқу. Сөздік жұмысын жүргізу.
Кендір – жіптің түрі.
Жыңғыл – биіктігі 1 - 3 м.- дей бұта.
- Балалар, төрт - түлікті не үшін өсіреміз? (Еті, майы, жүні, сүті). 27 - слайд.
ІV. Бекіту.
- Балалар, бүгінгі сабақта нені үйренгенімізді білу үшін екі нұсқада тапсырма берілген. Сызба арқылы малдың төлін қалай сүйетіндігін көрсетулерің керек, жуан дауыстылардың астын сызу.
І нұсқа.
Сиыр боташым
Жылқы момыным
Түйе қорқағым
Қой шұнағым
Ешкі жұрыным
ІІ нұсқа.
Жуан айтылатын сөздердің астын сыз.
Сиыр, қой, түйе, жылқы, ешкі.
Әр партаға карточка таратылып беріледі. Сызба арқылы оқушылар байланыстырады.
17 - слайд.
Осы төрт - түлік малға байланысты қандай тыйым сөздерді білесіңдер?
30 - 32 слайд. Деңгейлік тапсырмаларды оқушылар өздері таңдап орындайды.
V. Үйге тапсырма: Өлеңді мәнерлеп оқу. 40 - жаттығу жазу.
Кері қайту
Ілмек сөздер: малдың төлін сүю, ана тілі 1- класс, бастауыш сынып
Төрт түлік малдар
Ана тілі
Сабақтың тақырыбы: Төрт түлік малдар.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Өтілген материалдарды қайталай отырып, тақарыпты кеңейту және пысықтыу.
Дамытушылық: Мәнерлеп оқуға жаттықтыру. Әдемі, сауатты жазуға дағдыландыру. Ойын, тілін, сөлку қабілетін, қиялын дамыту.
Тәрбиелік: Еңбекті сүюге тәрбиелеу, ұлттық кәсібімізді, өнерді қадірлеуге тәрбиелеу.
Әдісі: Түсіндіру, оқу, жазу, ойлану, ойнау, сұрақ - жауап.
Көрнекілігі: Төрт үлкен суретті жайлау. Трт түлік иелері, төлдер суреті, мақал.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Өткен сабақты еске түсіру.
- Балалар, еңбек дегеніміз не? Ол туралы не біліеміз? «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей» деген мақалды қалай түсінесіңдер?
- Қазақ елінің ұлттық кәсібінің бірі – мал бағу.
- Малдың адам өмірінде қандай пайдасы бар? Төрт түлік малының иелерін атаңдаршы. Біздің осы мектептегі еңбегіміз не?
- Білім.
- Иелері өз малдарын алып келіпті, тек босқа бермейді, біліміне саудалайды. Білім осы мал мен төлдің суретінің артында берілген. Оны оқып, ойланып жауап береміз. Бірінші Қамбар баба жайлауындағы саудаға барамыз.
1 - жылқы: Мал атауларын ата?
2 - жылқы: Төлді қалай шақырады?
3 - жылқы: Әр түлік қалай дыбыстайды?
4 - жылқы: Әр малдың төлдерін қалай атайды?
1 - құлын: Түйе туралы не білесің?
2 - құлын: Сиыр туралы не білесің?
3 - құлын: Қой туралы не білесің?
4 - құлын: Ешкі туралы не білесің?
Енді ары қарай жайлау аралауға кеттік. Ендігі жайлау Зеңгі баба жайлауы.
2. Оқулықпен жұмыс. Зеңгі бабаның өрісіне жеттік. Сиырлар сатып аламыз.
1 - сиыр: «Ботақан» өлеңін мәнерлеп оқы.
2 - сиыр: «Боз бие» өлеңін мәнерлеп оқы.
3 - сиыр: Қазақ алфавиті туралы түсінік бер.
4 - сиыр: «Құлыншақ» өлеңін мәнерлеп оқы.
1 - бұзау: Жуан дауыстыларды ата.
2 - бұзау: Жіңішке дауыстыларды ата. Мысал келтір.
3 - бұзау: «Ақ бұзау» өлеңін мәнерлеп оқы.
4 - бұзау: Жұмбақты шеш: «Кезікті бір жануар, үстінде екі тауы бар».
3. Сергіту кезеңі.
4. Дәптермен жұмыс. Шопан бабаның тапсырмалары.
1 - қой: Сусын, жусан, қурай, туыс сөздерін буынға бөліп жаз.
2 - қой: Дауыс, ауа, дауыл сөздерін буынға бөліп жаз.
3 - қой: Хат, кітап, шалғы сөздеріндегі дауыссыз дыбыстардың астын сыз.
4 - қой: Аударыспақ, жарыс, ән сөздерін алфавит ретімен жаз.
5. Өз бетімен жұмыс. Сексек баба тапсырмалары.
1 - ешкі: Түлік туралы сөйлем ойла.
2 - ешкі: Мал туралы тыйым сөздер айт.
3 - ешкі: «Бөрте лақ» өлеңін жатқа айт.
4 - ешкі: Сүттен жасалатын тағамдарды ата.
6. Қорытынды. Ең көп мал жинаған оқушыны мадақтап, «Еңбекқор, білімді» деген медаль тағу.
7. Бағалау.
Кері қайту
Ілмек сөздер: ана тілінен ашық сабақ жоспары, төрт түлік мал
Төрт түліктің кеңесі
Тақырыбы: Төрт түліктің кеңесі
Мақсаты: 1. Мәтінді рөлге бөліп, мәнерлеп оқыту. 2. Ауызекі сөйлеу тілдерін дамыту. 3. Төрт түлікті бағып – күтуге байланысты еңбек түрлерін атату
Көрнекілігі: төрт түлік суреті
Әдісі: сұрақ - жауап, талдау.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа даярлық
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: Түйе өлеңін мәнерлеп оқыту. Сұрақтарға жауап алу
ІІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақты мақсатымен таныстыру
ІҮ. Жаңа сабақ: 1. Суретке зер сала отырып, мәтіндегі тіркестерді пайдалан Мәтінді мәнерлеп оқып беру, оқушыларға мәтінді рөлге бөліп оқыту
Мұғалім: Қандай үй жануарларын білесіңдер?
Оқушылар: Өздері білетін үй жануарларын атай бастайды.
Мұғалім: Үй жануарларына жылқы, қой, ешкі, түйе, сиыр және тіпті қаз - үйрек, ит пен мысықта жатады екен. Бірақ біз бүгін соның ішінде төрт түлік туралы білгелі отырмыз.
Мұғалім: Төрт түлік туралы, оны халқымыз неге «Төрт түлік»- деп атағанын түсіндіріп кетеді.
Оқушылар: Өз түсініктері бойынша жауаптары тыңдалады. (әңгімелейді)
1 - тапсырма. Суреттерге қарап отырып жұмбақтың шешуіне сәйкесін тап.
І. Маң - маң басқан, маң басқан,
Шудаларын шаң басқан.
«Шөк» дегенде, «Бұқ» деген,
Апам үйін жүктеген.
ІІ. Екі айнасы бар,
Екі найзасы бар.
ІІІ. Кішкене ғана бойы бар,
Айналдырып киген тоны бар.
ІҮ. Баласын «құлын»- дейді,
Шабады, жүгірмейді.
Мұғалім: Иә, Балалар жұмбақтардың шешуі қандай екен.
Оқушылар: Түйе, қой, сиыр, жылқы
Мұғалім. Төрт түлікке мінездеме бере отырып, пайдасы, оны халық қалай құрметтейтіні жөнінде қысқаша мәлімет береді.
Салыстыру.
Мұғалім: Адам мен малдың ерекшеліктері қандай?
Оқушылар: Адам ойлайды, білімді - деген сияқты өз ойларын айтады, олар міндетті түрде адамның сөйлейтінін, малдың дыбыстайтынын атап өтеді.
2 - тапсырма. Жануарлар қалай дыбыстайды? Әр жануарға сәйкесті дыбысты сызба арқылы көрсет.
Үлгі: Әтеш шақырады, Мысық мияулайды.
Қой
Кісінейді
Жылқы
Мөңірейді
Түйе
Маңырайды
Сиыр Боздайды
Сергіту сәті:
Дос болып біз жүрейік,
Ойнайық та күлейік,
Достық деген тамаша,
Міне, тұрмыз жараса.
3 - Тапсырма. Суреттердегі жануарлардың қасында төлі бар, ал оларды қалай атайды
Сиырдың төлі бұзау.
Жылқының төлі құлын
Қойдың төлі қозы.
Түйенің төлі бота.
4 - тапсырма. Әр жануарға мінездеме беріп көрейік. Оқушылар өз ойларын айтады.
1. Түйе шөлге төзімді.
2. Сиыр қорқақ, сүйкімді.
3. Қой момын, кішкентай.
4. Жылқы сұлу, жүйрік.
Қорытындылау.
а/ Ата - анаң сені жақсы көргенде қай жануардың төлінің атын атайды.
Мені Анам «Құлыным» дейді
Мені Анам «Қошақаным» дейді
Мені Анам «Ботақаным» дейді
Мені Анам «Ақ лағым» дейді
ә/ Төрт түліктің пайдасын мынандай сызба түрінде дәптеріңе түсір.
Жүнінен жасалатын заттар Терісінен жасалатын заттар Сүтінен әзірленетін тағамдар
Ү. Сабақты қорыту. Жоғарыдағы мәтінді сахналау
2. Мәтіннен төмендегі сөздердің мағынасын ашатын тіркестерді теріп жаз.
1. Тұрмыс жағдайы төмен адам: қоры үзілген қуға бітем.
2. Еңбекқор адам: Шаруа қуған басқа бітем.
3. Батыл, өжет адам: Найза ұстаған ерге бітем.
4. Шаруасы жақсы, бай адам: Ел ішіндегі зорға бітем.
ҮІ. Үйге тапсырма: Мәтінді түсініп, мәнерлеп оқу
ҮІІ. Бағалау
Кері қайту
Ілмек сөздер: Төрт түліктің кеңесі, төрт түлік туралы, төрт түлік туралы жұмбақтар
Достарыңызбен бөлісу: |