Түсіндірме жазба
такырып Кен жәие сыйымдылықты жьныстярдың құлауымсн қазу жүйелері
жүктеу/скачать 82,85 Kb.
|
такырып Кен жәие сыйымдылықты жьныстярдың құлауымсн қазу жүйелері Құлаған жыныстардың астындағы кенді шығару теориясы. Кев. мен сыйымдылықты жыныстардың қргауыен қазу жүйеяері кезіндегі кеннің құнарсыздануы мен шығынын азайту бойынша шаралар. Арақабаттық құлау жүйелері. Арақабаттық тілмелердің сүлбасы. Кенді шетінен және түбінең шығарудьщ арақабаттық құлауы.Шетінен шығару кезіндегі кенжардың жағдайы. Түтас қазумен, тік қомпенсадиялық кен үңгірмелермен, ідаюлы кекн үңгірмелер қабатгық мәжбүрленген құлату. Қабаттық өздігінен қүлау. Қолдану жағдайлары, дайындық-тілме және тазартпа жүмыстар, бөліктемелерді желдету, шамалары, техникалық- экономикалық көрсеткіштер, арақабаттық және қабаттық қүлаудың эр түрлі жүйелерінің артықшылықтары мен кемшіліктері. Тәжірибелік жұмыс 20 Кәсіпорынның техникалық жобаларының кескіндері бойьшша арақабаттық қүлау жүйелерінің түрлерін зерттеу. Кен орындарыньің тау-кен- геологиялық берілген жағдайлар бойынша жүйені тандау. 6.9 тақырып Қазудың құранды жүйелері Ашық тазартпа кеңістікпен, кенді қоймалап және толтырмалак кенуңгірде қазудың кздэанды жүйесі. Толтырылған және толтырылмаған кеитіре^ктер мен төбелерді қазудың тәсілдері. Кентірек пен төбелерді қазу кезіндегі қауіпсіздіктің негізгі ережелері. Қазудың қүранды жүйелерінің қолданылу жағдайлары және техникалық-экономикалық көрсеткіштері. 6.10 тақырып Казу жүйесін таңдау Қазу жүйесін таңдаудың тэртібі мен әсер етуші жағдайлар.; ; Тұрақты және ауыспалы жағдайлар. Түрақты жағдайлар бойынша қолданылатын қазулар жүйесі. Ауыспалы жағдайлар бойынша қазу ясүйесін таңдауды шектеу. Қазу жүйесінің бәсекеге қабілеттілігін таңдау. әдісі. Қазу жүйесін экономикалық салыстырудың тәртібі. Шығын мен қүнарсыздықшң экономикалық зияндылығын анықтау. Тәжірибелік жұмыс 21 Тау~кен геологиялық берілген жағдайлар бойынша қазу жүйесін таңдау және есептеу. 6.11 тақырып Жер асты тау-кен жұмыстарын жобалаудың негіздері Тау-кен кәсіпорынның техникалық жобасы. Жылдық өнімділік пен кеніштің тіршілік жасау мезгілін анықтау. Қабаттың биіктігін анықтау. Бөліктемелердің шамасын анықтау. Қазу жүйесінің есептеу тәртібі. 1 т. кеннің өздік құнын анықтау. Тәжірибелік жұмыс 22 Кеніштіктің жылдық өнімділігін анықтау. Шамаларды анықтау, тандау және қазу жүйесін есептеу. Бір тонна кеннің өздік құнын анықтау. Курстық жоба Курстық жобаның мақсаты «Тау-кен ісі» пэні бойынша білім алушының білімін бекіту және тереңдету, сондай-ақ диплом жобасын орындауға дайындау болып табылады. ; Курстық жобаның тақырыбы қазу жүйесін және өндірістік іс-әрекеттерді механикапандыру қүралдарын таңдау, жүйенің шамасын және тау-кен жабдықтарының өнімділігін анықтау мэселесін шешуді қарастырады. Жобаны әзірлеу техника мен өндіріс технологиясы саласындағы соңғы жетістіктердің, кешенді механикаландырудың озық технологиялық сүлбасьшың, . еңбекті ұйымдастырудың техникалық-экономикалық көрсеткіштерді жақсартуға жағдай жасайтын озық әдістердің есебімен жүргізілуі тиіс. Курстық жоба сызбалық бөлім мен түсінік хаттан тұруы керек. Графикапық бөлімге жүмыс жүйесін жобалайтын А-І форматтағы парақта орындалған сызбасы жатады. Сызбада кенүңгір мен кентіректерден кенді өндіру бойынша дайындық, тілме, тазарту жұмыстары көрсетілуі тиіс. Әр қазба ең кемінде үш түрде көрсетілуі тиіс. Сызбада керсетілетін болуға тиісті: тік проэкция, екі-үш тілік (кенүңгір, қиық, қуыс, кенүңгіраралық кентірек бойынша), қажетті жазық жосиарлар (тасымалық деңгейжиек, жеткізу деңгейжиегі, бұрғылау деңгейжиегі және т.б.). барлық шартты белгілер КДБС және ережелер мен :тау-кен маркшейдерлік сызбаларға сәйкес орындалыу тиіс. Түсінік хат А-4 форматтагы парақта 30-35 бет көлемінде қолмен жазылған мәтінмен орындалады. Хаттың мэтіні түсіндірмелердің, сызбапарды түсіндіретін кестелердің есептеулерінен тұрады.
Кіріске . : 1 кен орны телімінін қыска геологиялық сипаттамасы. Кен және сыйымдылықты жыныстардың физикалық-механика;!ық сипаттамасы. Кен денесі жатысының түрлері мен элементтері.: Кёнге тұтынушылармен қойылатын талаптар. 2 Шахтаның жылдық өнімділігі. Шахтаның жылдық енімділігі мен істеу мерзімін анықтау. : 3кен орнын ашу. Ашу тәсілін сипаттау және таадау. Негізгі оқпанды салудың орнын анықтау. Жұмыстардың багыты. 4 Қазу жүйесін таңдау және негіздеу Берілген жағдайда пайдалануға мүмкін қазу жүйелерінің таіідамасы, таңдап алу жэне олардың ішінен неғүрлым тиімдісін тандау. 5 Қазу жүйесінің сипаттамасы Қазу жүйесінің қүрылымының негіздемесі жэне қазу жүйесін: тандау. Кенді уату тәсілін, кенді жеткізу, қию (кескін), төбе мен аралык-кеңүңгірлі кентіректе қазу тәсілдерін таңдау. Жүйе элементтері мвлшерлерінің негіздемесі (кеңдігі, бөліктеменің үзындығы, арақабатта қабаттщ биіктігі, шығарылатын қазба мен кенді жеткізудің арасындағы қашықтық және т.б.). дайындық, тілме және; тазарту жүмыстары орындалуыяьщ қабылданған тәртібінің сипаттамасы. 6 Қазу жүйесіи есептсу Элементтер мен .жүмыс түрлері бойынша беліктемелердегі:':-қбрдарды анықтаудың есептемесі. Жоспарлы жоғалым; келемін және кен сапасынын төмендеуін анықтау. ¥ңғылау жумыстарының ұлестік көлемін анықтау. Дайындық жэне тілме қазбалардың ұңғымасын есептеу (циклдың бөлек операциялар бойынша қазбаның мөлшерін есептеу, кешенді мелшерді есептеу, кенжардың циклдан эрі кету ұзындыгын анықтау, жұмыстарды ұйымдастырудың сипаттамасы, ұңғыманың циклограммасын жасау, заттардың меншікті шығыны мен 1 м қазбаның қуат-күшін анықтау). Түрлі келденең қимасы бар және түрлі тау-кен-техникалық жағдайынант өткен барлық дайындық жэне тілме қазбалар есептеледі. Тазарту жүмыстарының есебі (қию өнДірісі, шыңтас кесінділері, шұңқырды кеңейту, шыңтасты қазу, кентіректер мен төбелерді қазу). Бүрғылауға, жаруға, кенді жеткізуге және тазарргпа кеңістікті бекітуге қазба мөлшерін анықтау. Заттардың және тазарту шығыны анықталады. Жүйе бойынша техникалық-экономикалық көрсеткіштерді есептеу, Кенжар тобындағы жұмысшылардың онімділігін және түтас жүйе бойынша есептеу: 1 тонна кенге, тұтас блокқа жүмсалған заттардың меншікті жэне жиьштық шығынының есебі. Блоктағы жұмысты жоспарлау. Блокты дайындау мен тілудіқ желілі сызбасын жасау. Блоктағы дайындық, тілме және тазарту жүмыстарының уақытын анықтау. Еңбекті қорғау және тазарту жүмыстарындағы ҚТ. Жүмью жүргізу кезінде апатты ескерту және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша қазба жүйесін жобалау үшін негізгі шаралар қысқаша сипатталады. 7 бөлім Кеніштік желдеткіш және жер асты өрттерімен күрес тақырып Кеніштік ауа Желдеткіштің міндеттері. Кеніш ауасы. Кеніштік ауа газының қысқаша сипаттамасы. Кеніштегі шаң. Кеніш ауасында қоспаның мүмкіндікті жиналымы. І-Сеніш ауасының шаңдануын анықтау. Кеніштегі ауа қүрамын бақылау. Шахтадағы ауа райының жағдайы. Кеніш ауа райының элементтері: қысым, қызу шамасы, ылғалдык, жылды сақтау және жылдамдығы. Кеніштегі ауарайы шамасының мөлшері. тақырып тау-кен қазбаларындағы ауа қозғалысы Ауа қозғалысының негізгі шамалары.^ Ауаның санақтық қимыл-қозғалыстық және жалпы қысымы. Ауаның- қысымы. Ауа жылдамдығын елшейтін тәсілдер. Жер асты қазбаларындағы ауа қозғалысыньщ заңдары мен тәртібі, Рейнольд саны. Д,уа қозғалысының негізгі заңы, Бернул^ч теңдеуі. Тау- кен қазбаларының кедергісі, оны төмендетудің тәсілдері. Тау-кен казбаларын- байланыстыру сызбалары. Қазбалардың кезектемелі, қатарлас, қигаш жэне құрамды байланыстарында ауаның жайылуын анықтау. тақырып Желдеткіш ғимараттар мен қурылғылар Құрылгылар мен қысымды және желдеткіш ғимараттармен кұрылғылардағы ауа қозғалысының жылдамдығын өлшейтін аспаптардың жұмыс істеу қағидалары, Желдеткіш ғимараттардың түрлері. Желдетпелердің, қалқандардың, далданың, ауаөткелдің арналары, бағыт өзгертпелі құрылшлар, желдеткіш терезелер, жаңкулақтар, ауа қақпақтары, олардың қу.рылғысы. Шахталы мекемелердің тығыз бекітілуі. тақырып Шахтадағы ауаның жайылуы Ауа жайылуыньщ түрлері, олардың топтамасы жэне желдеткішке тигізетін эсері. Жерасты жэне жер үсті жайылудың салыстырмалы көлемі. Ауаның жер асты жергілікті жайылуының мөлшері. тақырьш Тазартпа кенжарларды желдету Қолданылатын қазба жүйелеріне байланысты тазартпа қенжарларды желдетудің сызбасы. Желдетудің қалыпты тэртібі және кенді шығаруімен жару жүмыстарынан кейінгі кездегі жеделдетілген желдету. Тазартпа қазбйяарды желдетуді күшейту үшін кенжар желдеткіштерін пайдалану тақырьга Щаңжелдеткіш қызмет Шаңжелдеткіш қызметінің міндеттері мен ұйымдастырылуьз.: Қеніш желдеткішінің жағдайын бақылауды ұйымдастыру. Қысымдық жэне желөлшемдік түсірмелер. тақырып ауаның жалпышахтадағы шығынын еселтеу Ауа шығынын есептеудің қағидалары. Жаппай жарылыс флданылмайтын және жаппай жарылыс қолданылатын кен шахталарын желдеіу;: үшін қажетті ауа шығыны. Қазбалардың желдеткіш желілеріндегі жалпы• щахтады ауа шығынынбөлу. 7.8тақырып Жер асты өрттері Жер асты өрттерінің гіайда болу себептері мен түрлері., Өртті сөндіру құралдары мен өртті сөндіру тәсілдері, оларды қолданудың жағдайлары. Жер асты өрттерін ескерту бойынша алдын-алу шаралары. Өртке қарсы шахта қорғанысы 7.9 тақырып Кен құткарушылық іс Кенқутқарушылық іс пен кенқұтқарушылық қызмет. Туралы жалпы мәліметтер, оның қурылымы мен міндеттері. Кенкұтқарушылық бөлімдердің техникалық жабдықталуы жэне қорғаныс заттары. Апатты жоюдың жоспары. Кенқұгқарушылық жұмыстарды жүргізу. Апат болған жағдайда бірінші кезектегі шаралар. 8 бөлім Кен байыту негіздері тақырып кенді байыту жөніндегі жалпы мәліметтер Кенді байыту туралы түсінік. Кенді байытудың қажеттілігі. Байыту өнімдері: қойыртпақ, қаядықтар, аралық өнім^ олардағы пайдалы құрамдас бөліггердіҢ болуы. Байытудың көрсетіштері. Байытудың технологиялық іс- әрекеттерінің қысқаша сипаттамасы. тақырып Байытудын даярлық процестері Ұсақтау мен електеудің барысын анықтау ж;эне оның мақсаты. Ірі, орташа, майдалап ұсақтау. Ұсақтайтын машиналардың негізгі түрлері. Електеудің түрлері. Құрғақ және сулап електеу. Електеудің түрлері мен құрылғысы. Кенді ұсатудын, сызбасы. тақырып Байытудың негізгі процестері Кенді майдалау. Процестің мақсаты. Майдалау өнімінің ірілігі. Кенді майдалау: үшін керек диірменнің түрлері жэне құрылысы. Топтастыру барысының бағыты мен мэні. Топтастырушының істеу қағидалары мен жабдықгары. Кенді үсақтаудың сызбасы. Кенді байытудың эдістері: гравитациялық, магниттік, флотациондық. Қолданудың жағдайы мен сипаттамасы. Байыту сызбаларында жабдықтардың тізбегің қүрастыру. тақырып Байытудың қосалкы процестері Сусыздандыру барысының сипаттамасы: сорғыту, қойылту, сүзу, қүрғату. Сорғытуды белгілеу. Тоқталып сорғыту жағдайында сусыздандыру - штабельдерде, іжер асты қоймаларда, науаларда жэне элеваторда. Қойыртпақты қойылту, қойылтатындардың қүрылысы және жұыс істеу қағидалары.Қойылтатындардьщ түрлері. Қүрылғысы, әрекетжасау қағидасы. Сүзу әрекетінің мәні. Сүзудің нэтижесіне әсер ететін жағдайлар. Кеуекті- сүзгінің қүрылысы және жұмыс істеу қағидасы. Сүзгілеу кезіндегі қо£.алқы жабдықтар. Қойыртпаларды құрғатудың мақсаты мен мәні. Қү-ргатушьшарДьщ қүрылгысы мен жұмыс істеу қагидасы. 8.5 тақырып Сынамалау және бакылау Кенге және байыту еніміне қойылатын жалпы талаптар. Сынама бөяудің түрлері мен сынаманың талдамасы. Кенді өткізу мен қабылдаудың ережесі. Сынаманы сүрыптау хезіндегі қауіпсіздік шаралары. Кен мен байыту өнімінің сапасы бойынша ОТК функциялары. 4 Оқытудың жоспарланатын нәтижесін бақылау Бақылау аралық аттестаттауды өткізуді қарастырады, оньщ негізгі түрлері бақылау жүмысы, тест өткізу, емтихан болып табылады. ; Бақылау жұмысы пәнді оқытуға берілетін жалпы уқаыт бюджеті есебінен жүргізіледі. Тест тапсырмалары тараулар, тақырыптар бойынша ұсыныяатан болуы тиісті жэне кәсіптік мамандық күрделілігінің әр деңгейі үшін күрделіліктің негізгі үш деңгейі болуы керек (ең аз мелшер, орташа және күрделі) Тестіде келесі бөлімдер бойынша сұрақтар қамтылуы қажет: 1.4 тақырып Тау-кен жұмыстары жөніндегі негізгі мәліметтер 15 1.5 тақырып Тау-кен қазбалары 15 Тәжірибелік жұмыс 2,3 15 2 бөлім Тау-кен қазбаларын бекіту 15 2.1 тақырып Тау қысымы 15 2.2 тақырып Бекітпе және бекітпе материалдары 16 2.3 тақырып Қазбалар бекітпелерінің құрылысы мен технологиясы 16 Тәжірибелік жұмыс 4,5 16 Тәжірибелік жұмыс 9 18 3.5 тақырып Тік оқпандарды орнату 18 Тәжірибелік жұмыс 11 18 3.6 тақырып Күрделі тау-кен-геологиялық жағдайда қазу жұмыстарын жүргізу 18 3.7 тақырып Тау-кен қазбаларын жөндеу, қалпыға келтіру және жою 18 Есептік - түсінік хат 20 5.2такырып Дайындық жұмыстары 21 5.3тақырып Тазартпа жүмыстарыньщ процестері 22 6.5тақырып Тазартпа кеңістікті бекітпелеп қазу жүйесі 24 6.6тақырып Тазартпа кеңістікті бекітпелеп және толтырмалап казудыц жүйелері 24 6.7тақырып Сыйымдылықгы жыныстардың құлауымен қазудың жүйелері 24 Гәжірибелік жумыс 19 24 Тәжірибелік жұмыс 22 26 Курстық жоба 26 8Еңбекті қорғау және тазарту жүмыстарындағы ҚТ. 28 7.1тақырып Кеніштік ауа 28 7.2тақырып тау-кен қазбаларындағы ауа қозғалысы 29 7.3тақырып Желдеткіш ғимараттар мен қурылғылар 29 7.4тақырып Шахтадағы ауаның жайылуы 29 7.5тақырьш Тазартпа кенжарларды желдету 29 7.6тақырьга Щаңжелдеткіш қызмет 29 7.7тақырып ауаның жалпышахтадағы шығынын еселтеу 29 7.8тақырып Жер асты өрттері 30 Тестіде келесі бөлімдер бойынша сұрақтар қамтылуы қажет: 31 5 Әдебиет және оку кұралдары Негізгі 33 Окытуға косымша үсынылаіын материялдар 35 ҮЛГІЛІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ 37 ТАУ-КЕНІСІ 37 Астана 39 5 Әдебиет және оку кұралдары Негізгі 1. Смалов З.М., Арыстантегі И.Д. Тау-кен: саласындагы орысша,> қазақша терминологиялық сездік. Қараганды. 1996ж.; Баязит Н.Х. Кенді жерастында қазу жене жобалау. Алматы. Республикалық Баспа кабинеті. 1996ж.; Әбдіраман Ш. Же^зсты кен қазу технологиясы. Алматы. Б|,рм. 1999ж.; Шехурдин В.К, Несмотряев В.И., Федоренко П.И. Горное дело. М. Недра. 1987г.; Борисов С.С.. Горное дело. М. Недра. 1988г.; Попов В.Л. Горное дело. М. Недра. 1990г.; Шехурдин В.К., Холобаев Е.Н., Несмотряев В.И. Проведение подземных горных выработок. М. Недра. 1980г.; Агошков М.И., Борисов С.С, Боярский В.А. Разработка рудных и нерудных месторождений. М. Недра. 1980г.; Харев А.А. Рудничная вентиляция и борьба с подземными пожарами. М. Недра. 1985г.; Мельников Н.В. Проведение и крепление горных выработок. М. Недра. 1988г.; Под редакцией УшаковаК.З. Справочник. Рудничная вентиляция. М. Недра. 1988г. ;Кутузов Б.Н. Взрывные работы. М. Недра. 1988г.; Жигалов М.Л., Ярунин С.А. Технология, механизация и организация поземных горныхработ. М. Недра. 1990г.; Именитов В.Р. Процессы подземных горных работ при разработке рудных месторождений. М. Недра. 1980г.; Баранов А.О. Расчёт параметров технологических процессов подземной разработки руд. М. Недра. 1985г.; Под редакцией Гребенюка В.А., Пыжьянова Я.С., Ерофеева И.В. Справочник по горнорудному делу. М. Недра. 1983г.; Под редакцией Ушакова К.З. Охрана труда. М. Недра 1986г.; Умнов А.Е. Охрана труда и противопожарная захцита в горнорудной промышленности. М.: Недра. 1985г.; Правила технической эксплуатации рудников, приисков и шахт, разрабатывающих месторовдения цветных, редких и драгоценных металлов. М.Недра. 1981г, Қосымша Горное дело. Терминологический словарь. М. Недра. 1980г.; Правила промышленной безопасности при ведении работ подземным способом. Астана: «АО Астанаполиграфия». 2008г.; Носов В.М., Канощенко В.И., Жабин И.И. Буровзрывные работы на открытых и подземных горных работах. М. Недра. 1982г.; Заплавский Г.А., Лесных В.А. Проведение и крепление горных выработок. М. Недра. 1988г.; Шехурдйн В.К. Задачник по горным работам, проведению и креплению горных выработок. М. Недра. 1988г.; Гущин В.И. Задачник по взрывным работам. М. Недра. 1990г. Окытуға косымша үсынылаіын материялдар Компьютерлер Ноутбуктар Телевизорлар; Бейнемагнитофондар немесе ВУО-плейерлер және т.б Плакаттар. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым мишістрліп Техникалық және кәсіптік білім Қазақстан Республикасы Білім жэне ғылым министрлігінің « » 20 ж. № 595 бұйрығы мен бекітілген Тіркеу № « » 20 ж. ҮЛГІЛІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ ТАУ-КЕНІСІ (Мамандық бойынша пән атауы)
(Жіктеуші бойьшша мамандықтың коды және атауы) Астана Авторлар: Овчинникова . Г.В. - арнайы пәндер окытушысы «Рудный политехникалық колледжі» МКҚК. Сарапшылар.: ]. Маулянбаев Т.И. - техникалық ғылым кандидаты. профессор, Металлургия жэне тау-кен ісі кафедрасыньги меңгерушісі; Мыслицкий А.К. - «Соколовская» шахтасынын техникалык бөлім бастығы; Румянцев С.С. - «Соколов-Сарыбай кен өндіру басқармасы» АҚ «Соколовская» шахтасынын өндірістін бөлімінің бастығы. Бағдарлама Қарағанды политехникалық колледжінің Оқу - әдістемелік бірлестігіи қаралды және құпталды 200_ жылғы « » хаттамасы Оқу әдістемелік бірлестік төрағасы З. Рахимов
Бағдарлама ҚР БҒМ Техникалық және кэсіптік білім департаментінің эдістемелік кеңесінде қаралды жә не келісілді № хаттамасы 20 жылғы « »
' / 
Оқу-әдістемелік кенестің төрағасы Сіздің үлгілік оку бағдарламасының сапасын жақсарту женіндеп ескертулер мен ү.сьіньютарыньвлы мы: мекен-жайға жіберуіңізді сұраймыз: 111500, Рудный к-сы, Ленин к-сі. 34 тал/фгкс: 44721. е-таіі КРТК@таі].кг. жүктеу/скачать 82,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|