Түсіндірме жазба

Тәрбиелеу-оқыту үдерісінің негізі «Денсаулық», «Коммуникация», «Таным», «Шығармашылық», «Әлеумет»  білім беру салаларын кіріктіру аясында жоспарланатын ұйымдастырылған оқу қызметтері болып табылады.   

Ұйымдастырылған оқу қызметтері бірінші кіші топта аптасына 9 сағатты құрайды, ұзақтығы 10-15 минуттан өткізіледі.

Бала үш жаста барынша дербес болуына қарамастан аталған жас кезеңінде ол жалғыз өзі ұзақ ойнай алмайды. Сондықтан да сергектенудің әрбір кезеңіндегі балалардың дербес әрекеттері ұйымдастырған оқу қызметімен ауыстырылады.

Осы жастағы балалардың  дене дамуының  қарқыны баяулайды, бірақ ағзасы  нығайып, қимылдары жетіледі. Дегенмен, балалардың тірек-қимыл аппараты нашар дамыған,  қозғалыс тәжірибесі жеткіліксіз, қимылдары үйлесімсіз болып келеді. Бала әлі де  өздігінен жылдамдығын, күшін және қимыл амплитудасын  реттей алмайды, сондықтан, дене шынықтыру бойынша жұмысты ұйымдастыруда  осы  аталғандар ескерілуі қажет.

Балалар жалпы дамытушы  жаттығуларды  ересектің ауызша нұсқауымен және көрсетуімен бір мезгілде орындайды.

Негізгі қимыл түрлерінің саны үшеуден аспауы қажет (екі таныс+ бір жаңа қимыл). 

Балаларға  жүру мен жүгірудің түрлерін, қарқынды өзгертіп жүруді , жүруден  жүгіруге ауысуды және керісінше (тәрбиешінің артынан), бағытты өзгертіп, шашырап, заттарды айналып жүруді  үйретеді.

Біртіндеп  еңбектеу, өрмелеу, кішкентай доптарды  лақтыру  мен  домалату, қапшықтарды  нысанаға лақтыруда  негізгі қимыл түрлерін  дамытуға арналған қозғалыс  тапсырмалары  мен  жаттығулар  күрделеніп беріледі.

  Күн  тәртібіне таңертеңгі жаттығу  енгізіледі  ұзақтығы  4-5 минут.  Құрылымы : кіріспе бөлім: сапқа тұру және қайтадан сапқа тұру (шеңберге, шашырап); негізгі бөлім: жалпы дамытушы жаттығулар (3-4 түрі, қайталануы 3-4 рет); қорытынды  бөлім: тыныс алуды қалпына келтіретін  жаттығулар.

Мәдени-гигиеналық дағдыларды қалыптастыру: қабылдау,киіну, шешіну, тамақтану, ойын іс-әрекетінде жүйелі жүргізіледі.   

Екі  жастағы баланың сөйлеуін дамытуда, оның еститін және қайталайтын сөздері  мазмұнды  болуы тиіс. Баланың  белсенді  және  пассивтік  сөздік   қорының арасында  алшақтық байқалады, сондықтан  тәрбиеші жаңа  сөзді біртіндеп меңгеруді қамтамасыз етеді.

Балаларды  ертегілер, шағын  фольклор, қазақ балалар жазушылары, классик-жазушылардың жекелеген шығармаларымен таныстырады.

Ертегі, әңгіме, тақпақты мұқият, алаңдамай  тыңдай білуге, олардың мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беруге тәрбиелеу. Балаларды таныс тақпақтарды, қысқа өлеңдерді асықпай, анық қайталап айтуға  ынталандыру.

 Көркем сөзді тұтастай қабылдаудың  бастапқы формасын қалыптастыру: эмоционалды ықыластылық, балалар әдебиеті шығармаларының мазмұны мен бейнелерін  түсіну.

Балаларды ертегінің, қысқа әңгімелер  мазмұнының өрбуін, шығармаларда көптеген қатысушы тұлғалармен жаңа кейіпкерлердің пайда болуын, олардың қарым-қатынасын қадағалай білуге  үйрету, драмалық оқиғалардағы кейіпкерлерге жанашырлық  танытып, таныс кейіпкерлер ұшырасқанда қуануға баулу қажет.

Қоғамдық өмір құбылыстарына кішкентай балалардың қызығушылығы ерте оянады, сондықтан ересектер түрлі әдіс-тәсілдерді пайдаланып, дер кезінде олардың қажеттіліктерін қанағаттандыруы тиіс.

Бұл жаста қоршаған орта құбылыстары туралы түсініктерін қалыптастыру, балаларды түрлі сенсорлық әсерлермен байыту бойынша жұмыс жүргізіледі. Олардың қабылдауын жетілдіруге бағытталған әрекеттерді орындауға түрткі салу: заттардың әртүрлі сенсорлық қасиеттері мен сапаларын есепке ала отырып, текше-ішпек пішіндегі ойыншықтарды, матрешкаларды, пирамидаларды шашып және дұрыс жинау, қорапшалар тетіктеріне заттарды итеріп салу, түрлі пішін және көлемдегі қорапшаларға қақпақтарын таңдау және т.б.

Бұл жаста балалар текше пішіндегі ойыншықтардан да, қағаздан да құрастырулар жасайды.

Балаларға қағазбен жұмыстың алғашқы тәсілдерін ­─ мыжу және жыртуды көрсету, мыжылған және жыртылған қағаздар кесектерінен «бейнені» (ит, құс және т.с.с.) көруге көмектесу. Балалармен бірге қарапайым қиыстырулар құрастыру (мысалы, балалар жасыл қағазды жырту арқылы шөп жасайды, оған бақбақтарды (қағаз кесектерін), құстарды, т.с.с. орналастырады.

Педагогтың алдында тұрған маңызды міндеттердің бірі- балалардың табиғат құбылыстарына қызығушылығын дамыту. Сондай-ақ балаларды өсімдіктер мен жануарларға ұқыптылықпен қарауға,  олардың әсемдігін байқауға үйрету қажет.