3 оқушы:
Алаш мыңы, Алаш атауы Қадырғали Қосымұлы деректері.
Жәнібек пен Керей “Алаш мыңын” бастап Жетісуға бет алды.
Қадырғали бидің шежіресі бойынша “Алаш мыңы” одағының қалыптасқан мезгілі ХІІІғ. Соңы мен XIV ғ. бас кезі.
Айтулының ұлы би жолын иемденген мезгілі Орыс ханның (1361-1376/77 жж.) билік құрған уақытынан кейін болған, XIV ғ. соңы Қадырғали би Айтулы биді “Орыс ханның ұрпағы хандығында ұлы әмір болған”,-дейді. Олай болса, Қараша мен Тоңқа бидің ұлы би жолын алып жүрген мезгілі XV ғасырдың орта тұсы мен ІІ жартысы.
Тоңқа би тұсында “Алаш мыңы” одағы Өзбекиядан бөлініп шығып, Қазақ хандығын құрды. Тоңқа би соңғы биі. Осыдан кейін “Алаш мыңы” өзінің маңызы мен өзектігін жоя бастайды.
“Алаш мыңы” одағының орнына жаңа қауымдастық- мемлекеттік ұйым келген еді. Қадырғали би Тоңқа биден кейін “Алаш мыңының “ бас биі болған адамның есімін атамайды.
“Алаш мыңы” ішіндегі үш халық кейінгі қазақ болып қалыптасқан ұлттың құрамындағы үш жүздің халқы болып енді. Қазақ халқының негізін құраған үйсін, дулат, қаңлы, арғын, найман, қыпшақ, алшын тайпаларының болғандығы айқын.
Сөзімді қорытындылай келе, жаңа мемлекеттік жүйе құру аса күрделі міндет. XVI ғасырда Алаш мыңы одағы да бас билік мәртебесі өз мәнін, маңызын жоғалта бастайды.
Достарыңызбен бөлісу: |